Dövme sanat olarak anlaşılmaya başladı

E. ÇAĞLA GENİŞ

Dövme yapmaya nasıl başladınız? Mesleğe başladığınız zamanla bu zamanı kıyaslarsanız neler değişti?

15 sene oldu. Dövme yapmaya başlamadan önce resim ve yağlıboya çalışıyordum. Önceleri okuldan önce harçlığımı çıkartmak amacıyla karakalem yapıyordum. O dönemde sokaklarda kötü şartlarda dövme yapan bir adam vardı. Benim tezgahım da onun hemen yanındaydı. Ondan görüp dövmeye meraklandım. Bir gün birlikte dövme yaptık ve benimkinin resimsel olarak onunkinden daha iyi oldu. Ben bu işi yaparım o zaman dedim ve amatör olarak başladım. Sonra iş ilerdi ve İzmir’de bir dövme yarışmasına katıldım. Kendime güvenmiyordum ama tüm dallarda birinci olunca 2004’e doğru artık bir dükkan açmaya karar verdim. Mesleğe başladığım dönemle şimdi arasında çok fark var. Önceden dövme malzemesi diye bir şey yoktu. Boncuk iğnesi dediğimiz çelik iğnelerle steril olmayan şartlarda yapılıyordu. İnternet de yoktu. Kendini geliştirme şansın yoktu. Deneme yanılma yoluyla kendini geliştiriyordun. Şimdi başlayanlar çok şanslı; kimse öğretmese de internetten bakarak öğrenebiliyor. Bizim gelişim biraz resimsel anlamda hızlı gelişmeden kaynaklı oldu ama malzeme açısından imkanlar çok dardı.

EN ÖNEMLİSİ HİJYEN VE İŞÇİLİK

Dövme yaptırırken nelere dikkat edilmeli ve dövme modeli seçimi nasıl olmalıdır?

Yaptıracak kişi ömür boyu taşıyabileceği bir şey seçmeli. Biz genelde özel tasarımlara yönlendiriyoruz. Çoğunlukla televizyonda gördüğü bir ünlü veya futbolcudan özenti bir şekilde onun dövmesinden istiyorum diye gelenler var. Kişiye özel olması gerektiğini anlatmaya çalışıyoruz. Dövmeyi neresinde taşımak istiyor, sosyal hayatında bir engel olacak mı gibi konulara dikkat etmesi gerektiğini söylüyoruz. Bunun dışında en önemlisi hijyen ve işçilik. Yaptıracağı kişiyi de iyi araştırması gerekiyor. Tüm malzemelerin değişmesi ve tek kullanımlık olması gerekiyor. İlk yaptıracaklar hem çok canım acımasın hem ufak bir şey olsun alışayım diyorlar. Onun yerine kafasında bir şey tasarlayıp dövme sanatçısından da fikir alıp pişman olmayacağı nereye yaptıracaksa kasın yapısına göre oraya oturacak bir şekilde başlarlarsa daha iyi olur.

Yapmayı en çok sevdiğiniz tarz ve figürler neler?

Ben daha çok doğaçlama, realistik figürler, üç boyutlu ve özel tasarımlar çalışıyorum. Renkli dövmeleri de seviyorum ama bizim toplumun tenine çok uygun değil. Beyaz tenli birisi gelirse genelde renkli dövmeye yönlendiriyoruz. Bir de ben ön tasarım yapmıyorum. Ana temayı vücuda oturttuktan sonra genelde doğaçlama çalışıyorum. Ben de bilmiyorum başta ne olacağını. Ana temayı çizip tabloyu çıkardığımda yaparken aklıma geliyor daha çok.

KIŞ AYLARI DÖVME YAPTIRMAK İÇİN İDEAL

Dövme en iyi nasıl bakılır ve zamanla dövme solar mı?

Zamanla solma yapar ama mesela buğday tene sahip olanlar çok renkli dövmelerden uzak durursa iyi olur. Renkli dövmelerde zamanla solma oluyor. Siyah beyazlarda da oluyor ama düzgün bir şekilde yapıldıysa dövme solsa bile yine güzel gözüküyor. Tabi renkli dövmelerde de solma olduğu zaman rötuşa girilebilir. Krem sürmeden, korunmasız bir şekilde fazla güneşin altında yatılırsa bu dövmeye zarar verir. İlk yapıldığında 1 ay boyunca güneşi tavsiye etmiyoruz. Dövme kış aylarında yaptırılırsa daha iyi olur. 2-3 ay içinde renkler tam olarak oturuyor. Yüksek faktörlü kremlerle güneşe çıkarken korunurlarsa dövme daha uzun ömürlü ve canlı kalır.

Türk toplumunun dövmeye bakış açısı nasıl?

Önyargılar var. Ama müşteri portfolyoma baktığımda hakim, avukat, doktor ve savcı da var... Çok sayıda kişinin dövme yaptırmasıyla birlikte bu önyargı biraz daha kırıldı. Türkiye’de dövme sanatı çok gelişti ve iyi sanatçılar çıkmaya başladı. Toplum tarafından bu işin bir sanat olduğu anlaşılmaya başladı. Özel tasarımlar ve güzel dövmeler çıkmaya başladı. Dövme önceden serseri işi olarak görülen çizgiden kaydı.