Kestelli “Ürettiğimizin değerini biz belirleyemiyoruz”

NURETTİN BAKİ
‘Tarımsal Emtia Borsaları Piyasalarının Önemi Çalıştayı’ Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile İzmir Ticaret Borsası (İTB) ev sahipliğinde İslam Ticaret Sanayi ve Tarım Odası (ICCIA) ile İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) iş birliğinde gerçekleştirildi. Çalıştaya İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, ICCIA Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Genel Sekreteri Yousef Hasan Khalawi hazır bulunurken, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı İSEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürü Fatih Ünlü de video konferansla katıldı.

1,6 MİLYAR MÜSLÜMANI TEMSİLEN BURDAYIZ
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, “Bizler yeryüzünde yaşayan 1,6 milyar Müslümanı temsilen bu salondayız. Amacımız başta onlar olmak üzere, tüm insanlığın refahına katkı vermek. Bunun yolu da üretmekten ve ürünün değerini bulmasını sağlamaktan geçiyor. Peygamber efendimiz Medine’ye hicret ettiğinde dini, iktisadi, sosyolojik ve siyasi anlamda bazı kararlar almış, önemli adımlar atmıştı. Medine Pazarının kurulması, ekonomik anlamda atılan adımların en değerlisiydi. Medine Pazarı, o güne dek başka dine mensup insanların elinde olan ticaret hayatında Müslümanların kendilerine eşit, adil ve kuralları olan bir yer bulabilmesini sağlamıştı. Bugünün dünyasında böylesine adil bir ortama sahip olup olmadığımızdan çok da emin değilim doğrusu” dedi.

ÜRÜNÜMÜZÜN DEĞERİNİ BİZ BELİRLEMİYORUZ
Kestelli, “ICCIA üyeleri olarak dünya tarımsal üretim değerinin yüzde 20’sine sahibiz. 3,5 trilyon dolarlık dev pazardan 695 milyar dolar pay alıyoruz. ICCIA üyelerinin dünya payı şöyle: Tahıllar üretiminde payı yüzde 13,8, meyve üretiminde payı yüzde 21, bakliyat üretiminde payı yüzde 18, sebze üretiminde payı yüzde 14, şeker bitkileri üretiminde payı yüzde 9,8 ama ürettiğimiz ürünlerin değerini biz belirleyemiyoruz. Üretimde güçlüyüz ama işin ticaret kısmında yeterince sözümüz geçmiyor. Bu durumu değiştirmek için bir olmaya, birlikte yol almaya ve İslam ülkeleri olarak Tarımsal Emtia Borsalarımızı daha güçlü kılmaya mecburuz. Bizleri buluşturan bu çalıştayın doğru hedefe ilerleyebilmemizin anahtarı olmasını diliyorum. Ürün bizim, değerini belirlemek de bizim elimizde olmalı. Biz Borsa olarak pamuk ve üzüm işlem salonlarımızdan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’na, lisanslı depomuz Elidaş’tan elektronik ticaret portalımıza ve son olarak da tarımsal üretimi modern teknolojilerle destekleyecek İzmir Tarım Teknoloji Merkezine kadar her çabada bunu sağlamaya uğraştık, uğraşmaya devam ediyoruz. Çatı kuruluşumuz TOBB’un öncülüğünde makul bir zamanda adil ve küresel sisteme entegre bir fiyat sistemi oturtacağımıza inanıyoruz” şeklinde konuştu. 

AÇLIK ÇEKEN İNSAN SAYISI 768 MİLYON
Kestelli, “Halihazırda dünya genelinde kronik açlık çeken insan sayısı 768 milyona ulaştı. Birleşmiş Milletlere göre, küresel nüfusun 2050 yılında 9,7 milyarı bulması bekleniyor. Gıda talebinin de yüzde 60’a kadar artacağı öngörülüyor. Bu da gıda güvenliğini acil müdahale edilmesi gereken bir konu haline getiriyor. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Gıda İsrafı Endeksi Raporu 2021 verilerine göre, dünyada üretilen gıdanın yüzde 17’si israf ediliyor. Sadece Türkiye’de her yıl 19 milyon ton gıda israf ediliyor. Hanelerimizde kişi başı yıllık 93 kilogram gıdayı israf ediyoruz. Üretimi artırmak uzun vadeli emek ve yatırım gerektiriyor. Ama israfı önlemek çok daha hızlı ve kolay bir çözüm. Birleşmiş Milletler gibi kurumların varoluş sebebi, bu tür dengesizlikleri ve eşitsizlikleri ortadan kaldırmak olmalı.  Nasıl ki iklim krizinin etkilerini yavaşlatmak için karbon ayak izi salınımı hesaplanıyor, bunu aşan şirketler ve ülkeler bir bedel ödüyorsa, israfı önlemek için de benzer adımlar atılabilir” dedi. 

GIDA KRİZİNİ BİRLİKTE AŞACAĞIZ
ICCIA Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Genel Sekreteri Yousef Hasan Khalawi, “Gıda krizi karşısında söylememiz gereken en önemli şey, bu çalıştay doğru zamanda ve doğru yerde yapılıyor. Türkiye’nin tarımsal anlamda çok önemli bir coğrafyası var. Şu konuda iyimseriz Müslüman ülkeleri olarak mevcut fırsatlar kullanarak bu krizi aşacağız. Karşı karşıya kaldığımız güçlüklerle karşı hep birlikte çıkabiliriz. Bu konuda birçok çalışma ve çabalarımız var. Müslüman ülkeleri olarak uluslararası bölge ülkelerine daha fazla katma değer sağlamak istiyoruz. İş liderliği programları, yoksulluğu azaltmak çalışmaları ve girişimciliğin özellikle kadınlar ve gençler başta olmak üzere faaliyetler yürütüyoruz. Çalıştayın hedefleri arasında tarımsal ürünlerinde rekabetçiliğin desteklenmesinin sağlanması gerekiyor. Bu çalıştayın oluşturacağı farkındalığı dört gözle bekliyoruz. Zira çalıştayımız tarıma, borsa emtia fiyatlarına önemli katkılar sağlayacaktır. Bu noktada çok uzun bir tarih ve geçmişe sahip İTB’nin büyük bir birikimi var. İTB bize hem deneyim hem de bilgi paylaşımıyla önemli katkılar sunacaktır” diye konuştu.

TARIMSAL SORUNLARIN FARKINDAYIZ
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı İSEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürü Fatih Ünlü, “İslam İşbirliği Teşkilatı ile bu tür projelerimiz devam edecek. Küçük çiftçilerin de ürünlerini satabilecekleri bir ortam sağlandığı zaman çok daha büyük bir ticaret hacmine ulaşacağımızı söyleyebiliriz. Bu durum emtia borsalarına çok önemli katkılar sağlayacaktır. Tarımın hayati olduğunun farkındayız. Bizim için de hayati olduğunu biliyoruz. Tarım sektöründe çok önemli sorunlar da var. Mesela atık sorunu. Atık sorunu aslında hasat döneminde başlıyor. Hemen hasattan sonra bu soruna karşı önemli çözümler üretmeliyiz. Hasatta neredeyse yüzde 35 gibi bir kayıp söz konusu. Mesela kiraz üreticilerine bakalım. Meyve bahçesindeyken hemen soğuk bir zincire koyarak atıktan kurtarıyorlar. Depolama ile ilgili de eksikler var. Çiftçilerimizin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekiyor” ifadelerine yer verdi.

SUYUMUZ AZALIYOR
Çiftçilik yaşının büyüdüğüne dikkat çeken Ünlü, gençlerin tarımdan para kazanıldığını görmesi halinde tarımsal üretime dönebileceğine de vurgu yaptı. Ülkemizde yaşanan su azlığının altını da çizen Ünlü, “Çiftçiler çok fazla emek harcıyor. Emek harcayan çiftçilerimizin aynı zamanda gelir de kazanması lazım. Ayrıca çiftçilerimizin yaşı da büyüyor, gençler tarımdan uzaklaşıyor. Ama para kazanılırsa gençler de tarıma yönelecektir. Umarım bu çalıştay bu tür sorunlara dikkat çekecektir. Farklı değişkenliklere ihtiyacımız var. Türkiye’de bile yani suyun bol olduğu bir ülke olmamıza rağmen bazı alanlarda suyun olmadığını, azaldığını görebiliyoruz. Bizim büyük bir medeniyetimiz var. Hz. Muhammed’den bu yana çok büyük bir piyasa oluşturmuştur. Adil bir piyasanın oluşması onu da amaçları arasındaydı. Bu çalıştayın emtia borsalarıyla ilgili birçok bilgi ortaya çıkar, bu bizim tarımımıza çok büyük katkısı olur” diye konuştu.