Soyadı tamam ... Sıra kütükte!

SULTAN GÜMÜŞ KAYA

Anayasa Mahkemesi (AYM) kadının evlendikten sonra kendi soyadını tek başına kullanabilmesinin önünü açan bir karara imza attı. Buna göre, Türk Medeni Kanunu'nun kadınlara erkeğin soyadını alma zorunluluğu getiren 187. maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildi. Anayasa Mahkemesi'nin söz konusu kararı 28 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. 

Tüm bu gelişmeler eşliğinde change.org sitesi üzerinden ‘Kimsenin Mülkü Değiliz’ başlıklı bir imza kampanyası oluşturuldu. Meryem Kocabay isimli bir sosyal medya kullanıcısı tarafından yayınlanan kampanya metninde, “Soyadı tamam, sıra kütükte” denildi. 

PEKİ YA ZORUNLU KÜTÜK DEĞİŞİMİ? 
Paylaşılan kampanya metninde şu ifadeler yer alıyor: “Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan ve kadının sadece evlenmeden önceki soyadını kullanmasını engelleyen Türk Medeni Kanunu hükmünü iptal etti. Peki ya zorunlu kütük değişimi? Evlilik, bir kadının kendi kimliğinden, kendi köklerinden vazgeçip erkeğin kimliğine mahkum olmasını mı gerektirmelidir? Kadın evlendiğinde kocasının soyadını almakla kalmıyor; kütük kaydı, bağlı olduğu il ve ilçe, mahalle ve köy de kendisinin onayı alınmaksızın eşinin kimlik kaydına geçiriliyor. Tıpkı edinilmiş bir mülk gibi muamele gören kadın, eşini kaybederse yeniden evleninceye kadar ölen kocasının aile kütüğünde kalıyor. Kadın neden evlenip boşandıkça babasının kimliğinden eşinin kimliğine, eşinin kütüğünden yeni eşinin kütüğüne, başka seçenek kalmazsa tekrar babasının kütüğüne taşınıp durmak zorundadır? Kadınların, evlendiklerinde kayıtlı kütük bilgilerinin değişmesi, açıkça cinsiyete bağlı bir ayrımcılıktır! Kişinin onayı ve izni olmadan nüfus kaydının tek bir harfi bile değiştirilemezken evlilikte kadının görüşü dahi alınmaksızın böyle büyük bir değişiklik nasıl yapılabilir? Kişinin ismi üzerindeki hakkı, şahsa sıkı sıkıya bağlı, devredilemez ve feragat edilemez haklardandır.” 

KADININ BİR KİMLİĞİ VAR! 
Kampanya metninden diğer satır başları ise şöyle: “Kadının evlendikten sonra erkeğin soyadını kullanma zorunluluğu iptal edildi. Peki ya kütük? Kadınların, evlendiklerinde kayıtlı kütük bilgilerinin değişmesi, açıkça cinsiyete bağlı bir ayrımcılıktır!  Kadının onayı ve izni olmadan tıpkı edinilmiş bir mülk gibi kütüğün değiştirilmesi kabul edilemez. Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23. maddesi düzenlensin! Kimsenin mülkü değiliz. Zorunlu kütük değişikliği kaldırılsın. Nüfus Hizmetleri Kanunun 23. maddesinin 2. fıkrasında ‘Evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır. Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır. Ancak dilerse babasının kütüğüne dönebilir’ hükmü yer almaktadır. Kadınların kimliğini erkeğin mülki bir hakkı gibi gören bu maddenin, kadın-erkek eşitliği gözetilerek ivedilikle yeniden düzenlenmesini talep ediyoruz. Çünkü kadının da bir kimliği var ve yok sayılamaz.” 

Kampanya metnini imzalamak için bu adrese tıklayabilirsiniz...