İzmir'de tulumu yaşatan adam: Oğulcan Özcan

KEMAL ÖZKURT - ÖZEL HABER 

Tulum, Karadeniz kültürü için çok önemli bir yere sahip ve nesillerdir özel günler başta olmak üzere hemen her yerde karşılaşabileceğimiz bir enstürman çeşidi haline geldi. Cadde ve sokaklarda da sıkça karşılaştığımız tulumun İzmir'deki en önemli temsilcilerinden biri de yaklaşık 10 yıldır tulumu hem çalan, hem de icrasını yapan Oğulcan Özcan isimli sanatçı oluyor. Çalmasının yanı sıra tulumu geliştirerek farklı boyutlara taşıyan Özcan, "Tulum yapım aşamasında bazılarıyla gerçekten özel bir bağ kuruyorum. Ticari anlamda getirisi yüksek bir iş değil ama ben işimi aşkla yapıyorum" dedi.

TULUM ÇALMA SEVDASI, ÜRETİME DÖNDÜ

Göçmen bir ailenin çocuğu olan 29 yaşındaki Özcan, 2010 yılında çalmaya başladığı tulumun bir yıl sonra ise yapımına başladı. 2012 yılında evinin bir odasını atölye olarak kullandığını ve son iki yıldır da Karşıyaka'da açtığı atölyede tulum yapımını icra eden Özcan, "2011 yılında memleketim Artvin’den çalmak için bir tulum getirttim. Henüz öğrenme aşamasında tulumun akordu sürekli bozuluyordu ve benim de tamir ettirmem gerekiyordu. İzmir'de de bu işi yapan biri olmadığı için bende tekrar Artvin'e göndermek zorunda kalıyordum. Tulumun onarımı, akort yapımı gibi şeyleri Artvin’e yollamak zaman ve maddi açıdan zorlayıcıydı. Bende zaten ağaç işlerini sevdiğim için daha iyi bir çalgı yapmak üzere bu işe merak sardım. 2012’den bu yana da üzerine bir şeyler ekleyerek tulum üretiyorum" diye konuştu.

TULUMUN SERÜVENİ

Tulum yapımı aşamasında bazılarıyla arsında bağ kurduğunu söyleyen ve tulumun yapım sürecini anlatan Özcan, "Artvin’de mizmak çibun, Rize’de ise çibun veya çibon olarak adlandırılan çalgıların yanı sıra Güneydoğu ve Mezopotamya bölgesinde çalınan 'düzele' dediğimiz çalgıların da yapımına başladım. Tulum 3 ana materyalden oluşuyor; Ağaç, toprak kamışı ve oğlak derisi. İlk aşamada ağızlık denilen tulumun derisini havayla dolduran aparatı tornada yapıyorum. 2. aşamada oğlak derilerini tabaklama işlemini uyguluyoruz. 3. Aşamada ise klavye bölümün iç oymalarını ve dış teşviyesini yaptıktan sonra son olarak, ağızlık, tulumun derisi ve nav birleşiyor, derisinin üzerine bir kılıf dikiyoruz ve tulum ortaya çıkıyor. Hepsi benim elimden çıkmasına rağmen bazılarının sesi beklediğimden daha iyi çıkıyor. Ticari anlamda getirisi yüksek bir iş değil ama ben işimi aşkla yapıyorum" dedi.

"GELENEKSEL İCRACILAR AZALDI"

Şu an Türkiye genelinde tulum çok popüler olduğunu fakat geleneksel icracıların sayısında düşüş yaşandığını dile getiren Özcan, "Tulumu klavyeden çalmak yöre halkı tarafından çok kabul gören bir şey değil. Zaten sonradan insanlar da anladı ikisinin aynı şey olmadığını ve tulumun kendisine döndü. Tulumu popüler müzikle bir arada kullanmak, tulumun yanında gitar çalmak garipsenirdi. Sadece Karadenizliler değil birçok yörede çalmak isteyen ve dinleyen insanlar var fakat popülerleşmenin getirdiği sıkıntılardan dolayı geleneksel icracılar çok azaldı. Ben geleneksel kısmına odaklıyım. Bu konuda da tuluma her gün bir şeyler ekleyerek geliştirmek için çalışıyorum" dedi.

4 FARKLI ÇEŞİT TULUM

Sadece yurt içinde değil, yurt dışına da şimdiye kadar bir çok tulu ihraç eden Özcan, "Benim diğer yapımcılardan farkım şu ki; inovatif ve özel çalışmalar yapıyorum. Türkiye’de ilk ve tekim" diyerek şöyle devam etti;

 “Amerika, Asya ve Avrupaya çok sayıda tulum ihracatı yaptım. Fakat daha çok yurt içinde ve gurbette yaşayan insanımıza tulum gönderdim. Ben diğer tulumlardan farklı olarak, 'analık' dediğimiz klavye kısmında karbonfiber ve camfiber kamışlar kullandım. Tek yapan ben olduğum için ve işçiliğime de güvendikleri için benden istiyorlar. Bir tulum yapımcısını aradığınız zaman “tulum istiyorum” dersiniz ve en fazla tonunu belirtirsiniz. Beni aradıklarında 4 farklı seri yaptığım için ne istediklerini belirtmeleri gerekiyor. Birincisi lazer seri, ikincisi konik kalaklı seri, üçüncüsü geleneksel oyma seri ve geleneksel boynuz seri olarak 4 farklı seri yaptığım için özellikle ne istediklerini belirtmeleri gerekiyor."