Mardin’deki ikinci günümde ilkokulu bitirdiğim okula ziyarete gidecektim. Oraya gitmeden önce çocuklara ufak tefek hediyeler almak için yeğenimle beraber bir toptancıya gittik. Dükkana girip selamlaşma faslını bitirdiğimizde ‘Hele oturun önce bir çay içelim’ dedi adam. ‘Çay içmek’ orada bir hafta boyunca gittiğim her yerde karşıma çıkan bir ritüel. Çay içirmeden kimse bırakmıyor. Çay içmemek ise kabalık olarak kabul ediliyor.

Çayımızı içerken biraz sohbet ettik.

‘İşler nasıl?’ dedim.

‘Allah’a çok şükür günü geçiriyoruz. Biz Nusaybin, Cizre ve Şırnak’a göre şanslıyız. Ama işler eskisi gibi de değil. Yarın ne olacak bilemiyoruz. İnanır mısın İstanbul İzmir gibi şehirlerde bir iş yapıp geçinebileceğimi bilsem ne var ne yok satıp savar, çeker giderim buradan. Tam huzuru bulmuştuk, buralar gelişip zenginleşiyordu. Ama birileri müsaade etmedi yine’ dedi.

‘Kim müsaade etmedi?’ dedim.

Önce etrafına baktı, bizden başka kimsenin olmadığından emin olduktan sonra da ‘Şu dönemde kimse ağzını açıp bir şey söylemeye cesaret edemiyor ki. Sadece parti için (HDP’yi kastediyor) demiyorum. Devletin de kafası karışık. Oysa birkaç yıl önce ne güzel olmuştu buralar. İnsanlar yeniden huzur bulmuşlardı. Alışveriş oluyordu, geziyorlardı. Yeniden hayat bulmuşlardı adeta. Sonra yeniden çatışmalar başladı, hendek savaşı oldu. Oldu da neye yaradı? Kim kazandı? 500 bin insan göç etti. Çoluk çocuk perişan oldular. Vallahi benim bir dairemde Nusaybin’den kaçan 6 aile kalıyordu. Düşün bunların hali Suriyelilerden de beter olmuştu. Oraya mal satıyorduk. Hepsi iflas etti, dükkanı kapattılar. Bizim paramız da gitti. Kim ne istedi? Ne elde etti? Ben anlamıyorum’ dedi sessizce.

Çok dertli olduğu belliydi. Ben herhangi bir şey sormadan o devam etti.

‘Dün burada bir arabayı patlattılar. 5 kişi öldü. Ben artık dışarıya çıkmaya korkuyorum. Ben ki buralıyım. Ben korkuyorsam başka yerden insanlar gelir mi?’

Onu dinlerken çayı soğutmuştuk. ‘Tazaleyelim çayı’ dedi. ‘Acelemiz var, daha köye gideceğiz’ dedik. Alışverişimizi yapıp çıktık.

‘Dayı çarşıya çıkmışken hediyelik eşyalarda al istersen belki sonra vakit olmayabilir’ dedi yeğenim.

Yeğenim orada yaşadığı için tanıdık bir hediyelik eşya dükkanına girdik.

Selam sabahtan sonra adam ‘Sadi! Koş iki çay getir abilerime’ diye genç çocuğu hemen çaya gönderdi. ‘Az önce içtik’ dememiz bir işe yaramayacaktı. Bize gösterdiği yere oturduk. İçeride çoğu el yapımı bakır tepsi, çaydanlık, bardak, mutfak malzemeleri ve gümüş el işlemeleri, yöresel çanta ve takılar vardı.

‘İşler nasıl?’ diye klasik bir soru sordum.

‘Kimin işi iyi ki?’ diye bir sigara yaktı önce. Dumanı dışarı üflerken ‘Bir iki yıl önce bu sokaklarda adım başı Turist vardı. Japon’u, Çinlisi, Amerikalısı, İngiliz’i… Envai çeşit milletten insan vardı burada. İnanır mısın mal yetiştiremiyorduk mal! O kadar çok alışveriş oluyordu. Dükkan kiraları 1000 dolar-1500 dolara çıkmıştı. Bu dükkandan başka bir dükkan daha açmıştım. Yedi kişiye ekmek veriyordum ben. Şimdi? Diğer dükkanı kapattım. Sadece bu dükkan kaldı ve bu yanımdaki eleman kaldı. Çünkü kimse gelmiyor artık. Turist zaten gelmiyor. Gelirse İstanbul, Ankara ve İzmir’de oturan buranın yerlileri geliyor. Sayı tam olarak veremem ama 10’nun üzerinde otel kapandı burada. Kimse boş dükkan bulamıyordu şimdi git bak! Mesela yanımdaki dükkan hediyelik eşyacıydı, kapattı’ dedi. O kadar çok dertliydi ki. Akşama kadar otursak anlatabilirdi.

Vaktimizin kısıtlı olduğunu söyleyip hediyelerimizi seçmeye geçtik

İki yıl önce geldiğimde bu dükkanda en az dört beş çift hediye seçiyorken şimdi sadece ben vardım.

Keyfim kaçmıştı artık. Birkaç arkadaşıma bir iki şey seçtim. Vedalaşırken ‘Allah yardımcınız olsun’ dedim. ‘Amin amin. Allah bu ülkedeki herkese akıl fikir versin. Versin ki herkes oturup ‘Neden?’ diye düşünsün’ dedi.