Türk ipeğinin öyküsü Hindistan yolcusu

İEÜ Moda ve Tekstil Tasarımı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Elvan Özkavruk Adanır, öğretim görevlileri Seda Kuleli ve Özge Dikkaya Göknur, Tayland, İtalya ve Alanya’da yaptıkları sunumun ardından Hindistan’da Türkiye’deki ipekböceği yetiştiriciliği ve ipek dokumaların üretimini anlatacak. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde ipek üzerine araştırmalar yaptıklarını ve özellikle Ödemiş ipeği üzerine bölgede çalışmalara yoğunlaştıklarını aktaran Prof. Dr. Adanır, “Türkiye’de ipek böceği yetiştiriciliğinin 1990’larda neredeyse durma noktasına geldiğini gördük. Ancak son yıllarda hem teşvik hem de Çin ipeğinde yaşanan kalite düşüşü ile birlikte Türk ipeği üretiminin yeniden canlandığını tespit ettik. Çin uzun yıllar dünya piyasasına çok ucuza mal sürdü. Şimdi ürün kalitesinde yaşanan sorun yeniden ülkemizde ipek böcekçiliğinin canlanmasını sağlıyor” dedi.

2011 yılından bu yana Ödemiş’te araştırmalarını sürdürdüklerini ifade eden Prof. Dr. Adanır, “90'ların başında ham ipeğin kilosu 55-60 dolardan 15-20 dolara kadar düşmüştü. Türkiye’de ipek böcekçiliği genellikle aile gelirinin tamamını oluşturan bir iş kolu değildir. Toplam gelire katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen bir tarım kolu oldu. Böylece yaş koza üretiminin kırsal alanda gizli işsizliğin önlenmesi ve kısa zamanda gelir sağlayarak tarımsal gelirin daha dengeli dağılmasında etkin bir rol oynadığı söylenebilir. Ancak zaman içinde Türk ipek böcekçiliği Çin’e yenilmiştir” diye konuştu.

“İPEK DOKUMACILIĞI TAM GAZ”

İpek böceği yetiştiriciliğinde azalmaya karşın Çin’den sağlanan ham ipek ile dokumacılığın etkilenmediğini aktaran Prof. Dr. Adanır, şunları söyledi: “Ödemiş’te 1980’lerde 120 ton civarında yaş koza üretilirken, 1990’larda ipek böceği yetiştiriciliği son buldu. Bu durum 2009 yılında kent konseylerinin kurulmasıyla olumlu bir ivmeye dönüştü. Kent Konseyi Kadın Meclisi, Ödemiş’te ipek böcekçiliğinin canlandırılması amacıyla bir proje önermiş, proje kapsamında Bursa Koza Birlik ile işbirliğine gidildi. Ödemiş’te Geleneksel İpek böcekçiliğini Yeniden Canlandırma Projesi başlatılmasıyla yörede ailelere verilen ipek böcekleriyle üretimde yeniden bir canlanma yaşandı. Dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisi ipek böceğinin tek gıdası olan dut yaprağının ilaçsız olmasının sağlanmasıdır. Bu kapsamda bugüne dek yaptığımız çalışmaları Tayland, İtalya ve Alanya’da gerçekleştirilen çalıştaylarda aktardık. Şimdi çalışmamızı Hindistan’da yapılacak Uluslararası İpekböceği ve İpekçilik Kongresi'nde aktaracağız.” (İHA/İZMİR)