Savant sendromu nedir? Savant sendromlu ünlüler

Bu içeriğimizde savant sendromunun detaylarına yer veriyor olacağız. Otizm veya çeşitli zihinsel ya da gelişimsel bozukluğa sahip olan bireylerin çok azında görülen bir durum olarak, neredeyse her 10 otistik bireyden yalnızca birinde rastlanan savant sendromu, kişinin resim, müzik, matematik veya fizik gibi alanlardan birinde deha olması olarak açıklanabilir. Her otistik bireyde savant sendromu görülmeyeceği gibi, savant sendromuna sahip kişiler her alanda üstün yeteneklere sahip olmazlar, çoğunlukla bir alanda üstün yeteneğe sahip olabilirler. Gelin, savant sendromunun detaylarına yakından bakalım. Savant sendromu nedir, belirtileri nelerdir? İşte detaylar…

SAVANT SENDROMU NEDİR?

Savant sendromu, nörolojik veya gelişimsel bir durumla ilişkili olarak, bireyin belirli bir alanda olağanüstü yeteneklere sahip olduğu nadir bir durum olarak ifade edilebilir. Kişinin sahip olduğu bu yetenekler genellikle matematik, müzik, görsel sanatlar, hafıza veya mekansal algı gibi konulardan biri ile ilgili olur. Savant sendromu, otizm spektrum bozukluğu ile sıkça ilişkilendirilse de, diğer nörolojik durumlarla da ortaya çıkabilir.

SAVANT SENDROMU NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Savant sendromunun ortaya çıkmasının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bu konuya ilişkin yapılan çalışmalar sonucunda bazı teoriler öne sürüldü. Buna göre, savant sendromunun ortaya çıkmasında etkili olan etkenler şunlardır:

Beynin sol yarıküresinde meydana gelen hasarın, sağ yarıküredeki potansiyel yeteneklerin ortaya çıkmasına neden olabileceği düşünülür.

Özellikle otizm spektrumundaki bireylerde, belirli alanlara odaklanmayı sağlayan bilişsel farklılıklar, bu yeteneklerin gelişmesine neden olabilir.

Savant sendromuna sahip olan kişiler çoğunlukla olağanüstü bir hafızaya sahip olurlar. Bu durum, bilgiyi farklı bir şekilde işleyen bir beyin yapısıyla alakalı olabilir.

Bazı durumlarda ise, kişi doğuştan belirli bir alanda üstün yeteneklere sahip olabilir, ancak bu durum genellikle diğer bilişsel eksikliklerle bir arada görülebilir.

SAVANT SENDROMU BELİRTİLERİ

Savant sendromunun belirtileri, kişinin sahip olduğu olağanüstü yeteneklerin hangi alanda kendisini gösterdiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte savant sendromunun belirtileri:

Matematik, müzik, sanat ve hafıza gibi alanlarda spesifik ve üstün yeteneklere sahip olurlar. Karmaşık hesaplamaları zihinden hızlıca yapabilir, bir enstrümanı hiç eğitim almadan çalmayı öğrenebilir veya bir kez duyduğu müziği eksiksiz şekilde çalabilirler. Bunun yanı sıra gerçekçi ve detaylı resim yapabilir, tarihleri, isimleri ve sayıları hatırlama noktasında üstün yetenek gösterebilirler.

Öte yandan, sosyal etkileşimde zorluk yaşarlar ve tekrarlayan davranışlarda bulunurlar.

Bilişsel eksiklikler veya öğrenme güçlükleri yaşarlar.

Belirli bir konuya aşırı derecede ilgi duyarlar ve o alanda yoğun bir şekilde çalışma eğilimi gösterirler.

SAVANT SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Savant sendromu bir hastalık olmadığı için tedavi edilmesi gereken bir durum değildir. Ancak, kişinin potansiyelini en iyi şekilde kullanabilmesi ve yaşam kalitesini artırabilmesi için çeşitli yaklaşımlar uygulanabilir. Bunların neler olduğuna baktığımızda:

Kişinin sahip olduğu yetenekleri geliştirebilmesi adına özel eğitim programları oluşturulabilir. Bu eğitimler, kişinin yeteneğini desteklerken, diğer alanlarda yaşanan eksikliklerin de dengelenmesine yardımcı olabilir.

Otizm gibi eşlik eden durumların yönetimi için de davranışsal terapi faydalı olabilir. Buna ek olarak günlük yaşam becerilerini geliştirmek için de destek sağlanabilir.

Bu süreçte aile ve çevrenin desteği, bireyin yeteneklerini sergilemesi ve toplumla bağ kurması açısından önemlidir.

Eğer savant sendromu bir beyin hasarı sonrasında ortaya çıkmışsa, bu nörolojik durumun izlenmesi faydalı olabilir.

Kişi, bu süreçte kendini farklı hissetme veya toplumdan soyutlanma gibi duygusal zorluklarla mücadele ediyorsa, bunun için psikolojik destek alabilir.

SAVANT SENDROMLU ÜNLÜLER

Dünya çapında yeteneğini kanıtlamış olan savant sendromuna sahip olan ünlülerin listesini sizler için derledik:

Alonzo Clemons - Amerikalı Heykeltraş

Tony Deblois Amerikalı Müzisyen

Leslıe Lemke - Amerikalı Müzisyen

Thristan Mendoza - Filipinli Marimba Dâhisi

Derek Paravicini

Matt Savage - Amerikalı Otistik Jazz Dâhisi

Henriett Seth-F. Macar Otistik Bilgin, Şair, Yazar Ve Sanatçı

Daniel Tammet, Britanyalı Otistik Savant

SAVANT SENDROMLU TÜRKLER

Savant sendromuna sahip olduğu bilinen Türkler listesinde, Buğra Çankır isimli bir müzik dâhisi yer alıyor. Buğra Çankır, otistik ve ağır iletişim kurma engeli olan bir birey olarak doğadaki tüm sesleri referans bir ses verilmeden nota olarak tanımlayabilme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle Çankır için ‘mükemmel kulak’ ifadesi kullanılır.