Bir kontrol mekanizması olarak regresyon: Stres altında çocuklaşmak

Regresyon kelimesi psikolojide, bireyin baş etmekte zorlanacağı bir durum ile karşı karşıya kaldığında gelişimsel ya da psikolojik olarak olgunlaşmamış bir davranışa geri dönmesi olarak tanımlanabilir. Bu durum genellikle stresli ya da zorlayıcı bir zaman dilimi içerisinde olduğunda ortaya çıkar ve istem dışı olarak gerçekleşir. Bir kontrol mekanizması olarak ortaya çıkan bu durum, kişinin daha önceki bir gelişimsel aşamaya dönmesine, daha çocukça ya da ergenlik dönemine ait davranışlar sergilemesine neden olur. Bireyin duygusal ya da psikolojik baskılara bir yanıt olarak yaşadığı bu durum, olgunlaşmamış ya da güvenli olarak nitelendirdiği bir psikolojik duruma geri dönmesine neden olur. Bu içeriğimizde regresyon kavramına daha yakından bakacağız. Regresyon nasıl ortaya çıkar, belirtileri nelerdir?

REGRESYON NEDİR?

Regresyon, bireyin zorluklar karşısında gelişimsel olarak daha önceki bir aşamaya dönmesi olarak açıklanabilir. Bu durum, genellikle olgunlaşmamış ve daha çocukça sayılabilecek davranışlar ve tutumlar şeklinde ortaya çıkar. Kontrol mekanizmasını tetikleyen bu durum, stres, kaygı, korku, travma gibi durumlarla ilişkili olabilir ve kişinin daha önceki bir yaş dönemine ait tepkileri tekrarlamasına neden olabilir. Bu davranışlar, bireyin daha güvende hissetmeye çalışması ya da başa çıkma mekanizması olarak tekrar eder.

Yetişkin bir birey, yaşadığı bir olayla başa çıkmakta zorlandığında, parmak emme ya da ağlama gibi çocuklukta gördüğü bir rahatlama davranışını yeniden sergileyebilir. Regresyon, bilinçli bir eylem olmamakla birlikte, stresle başa çıkma noktasında otomatik olarak ortaya çıkar.

REGRESYON NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Regresyonun ortaya çıktığı durumlardan birkaçı şu şekilde sıralanabilir:

Kişinin aşırı stresli bir durum, kayıp ya da travma yaşamış olması, regresyonu tetikleyen unsurlar arasında yer alır. Bu durumlar, bireyi savunmasız ve duygusal olarak kırılgan hale getirir.

Kişi, stresli bir durumla başa çıkma becerileri yetersiz kaldığında, gelişimsel olarak daha önce öğrendiği savunma mekanizmalarına başvurabilir.

Özellikle çocukluk travmalarının ya da yetişkinlikteki derin kaygıların etkisiyle birey, güvenli olduğunu düşündüğü daha erken yaş dönemine dönerek bu şekilde bir başa çıkma stratejisi geliştirebilir.

Stresle başa çıkma noktasında beyin kimyasallarındaki değişiklikler, regresyonu tetikleyebilir.

Ailevi problemler, işyeri sorunları, sağlık problemleri gibi zorlayıcı birtakım çevresel faktörler regresyonu ortaya çıkarabilir.

REGRESYON BELİRTİLERİ

Regresyon, bireyin davranışlarında, düşüncelerinde ve duygusal tepkilerinde değişikliklere neden olabilir. İşte regresyonun bazı yaygın belirtileri:

Çocukça Davranışlar: Yetişkin bir kişi, stresli bir durumda parmak emme ve ağlama gibi bebeklerin yaptığı davranışları sergileyebilir.

Bağımlılık Hissi: Kişi, başkalarına aşırı bağımlı hale gelebilir ve kendi başına hareket etme noktasında zayıf kalabilir.

Sosyal Çekilme: Kişi, daha önceki yaşlarda olduğu gibi sosyal çevresinden uzaklaşabilir, yalnız kalma eğilimi gösterebilir.

Duygusal Patlamalar: Çocukluktaki gibi öfke patlamaları veya aşırı duygusal tepkiler görülebilir.

İlgi ve İhtiyaç Arayışı: Kişi, daha fazla ilgi ve bakım talep edebilir, başkalarından sürekli onay ya da destek bekleyebilir.

REGRESYON NASIL KONTROL ALTINA ALINIR?

Regresyonun kontrol altına alınabilmesi için çeşitli yaklaşımlar ve tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bu süreç başta kişisel farkındalık olmak üzere profesyonel destek gerektirir. İşte regresyonun kontrol altına alınması noktasında başvurulabilecek yöntemler:

Psikoterapi: En yaygın tedavi yöntemlerinden biri psikoterapi yöntemidir. Başta psikanalitik terapi, bilişsel davranışçı terapi ve diyalektik davranış terapisi olmak üzere uygulanabilecek çeşitli yaklaşımlar, regresyonu anlamaya ve kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Terapistler, regresyonun altında yatan duygusal ya da psikolojik nedenleri keşfederek kişinin daha olgun başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlar.

Farkındalık ve Kabul Terapisi: Bu terapi türü, kişilerin yaşadıkları duygusal zorluklarla yüzleşmelerini ve bu zorluklarla daha sağlıklı bir şekilde baş etmelerini sağlar.

Rahatlama Teknikleri: Regresyonun tetiklendiğini fark ettiğiniz durumlarda, meditasyon, nefes egzersizleri, yoga gibi rahatlama tekniklerine başvurmak, sakinleşmeye yardımcı olabilir.

Kendi Kendine Yardım: Bireyin, regresyonu fark etmesi durumunda, ona karşı bilinçli bir yaklaşım geliştirmesi mümkün olabilir. Bu durumun tedavisinin anahtarı kişisel farkındalıktır. Kişinin kendini tanıması, tetikleyici durumları fark etmesi ve başa çıkma yöntemlerini güçlendirmesi önemlidir. Bu, sağlıklı başa çıkma stratejilerinin öğrenilmesi ve uygulanması noktasında fayda sağlar.