952 yaşındaki yurdumuz Türkiye’nin Cumhuriyet Dönemi’nin 100. yılına girerken, Sayın Cumhurbaşkanımızdan dileğimiz, 81 Vilâyetimizin 100 sayısı ile taçlanmasıdır. Siftah müjdesinin 17 Aralıkta Mardin’de verilmesi dileğiyle; 100. Yılda yapılacak atılımlarla vatanımızda birlik, huzur ve kalkınmanın ebed müddet sürmesini temenni ediyoruz.

I-CUMHURİYET’İN 100.YILINA 100 İL YAKIŞIR

Mardin Artuklu’nun başarılı 2009-2014 Belediye Başkanı Mehmet Beşir Ayanoğlu’nun verdiği bilgiye göre, bir ilçenin İl olabimesi için gerekli koşullar; İl İdaresi Kanunu’nunda belirtilmiştir:

1-Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından coğrafya durumuna, iktisadi şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere; iller ilçelere ve ilçeler de bucaklara bölünmüştür.

 2-İl, ilçe ve bucak kurulması, kaldırılması, adlarının, bağlılıklarının, merkez ve sınırlarının belirtilmesi ve değiştirilmesi aşağıda gösterilen şekilde yapılır:

-İl ve ilçe kurulması, kaldırılması, merkezlerinin belirtilmesi, adlarının değiştirilmesi, bir ilçenin başka bir ile bağlanması kanun ile;

-Bucak kurulması, kaldırılması, merkezinin belirtilmesi, il ilçe ve bucak sınırlarının ve bucak adlarının değiştirilmesi bir köyün veya kasabanın veya bucağın başka bir il ve ilçeye bağlanması, mühim mevki ve tabii arazi adlarının değiştirilmesi Cumhurbaşkanı onayı ile;

-Yeniden köy kurulması veya yerinin değiştirilmesi Bayındırlık ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarının görüşü alınmak suretiyle;

-Köy ve kasabaların aynı ilçe içinde bir bucaktan başka bir bucağa bağlanması, köy adlarının değiştirilmesi, köylerin birleştirilmesi ve ayrılması, bir köy, mahalle veya semtin o köyden ayrılıp başka bir köy ile birleştirilmesi İçişleri Bakanlığı’nın onayıyla yapılır.

-Kaza kurulmasında ve kaldırılmasında, bir kazanın başka bir vilayete bağlanmasında ve merkezinin belirtilmesinde, sınırlarının değiştirilmesinde ve (B, C, Ç) fıkralarında yazılı hallerde ilgili vilayetler idare heyetleriyle umumi meclislerinin görüşleri alınır.

İlçe Merkez nüfusun 50.000 den fazla olması, İlçe toplam nüfusunun 100.000 den fazla olması, İl merkezine uzaklığın 100 Km’den fazla olması gerekir.

Ülkemizin güncel nüfusu 2021 sayımında 84 milyon 680 bin 273 kişi (2022’de 85 milyon) çıktı. Türkiye genelinde son yapılan araştırmada, tek tek ilçeler ele alınarak ve çeşitli özellikleri (nüfus büyüklüğü, ilin merkez ilçesine uzaklığı ve sosyo-ekonomik koşulları gibi) değerlendirilerek, il olmaya aday ilçeler belirlendi. 

İl olmaya aday ilçeler şunlardır:

Alanya, Akhisar, Bandırma, Cizre, Çorlu, Edremit (Bergama), Elbistan, Ereğli, Erciş, Ergani, Fethiye, İnegöl, İskenderun, Kahta, Kozan, Lüleburgaz, Manavgat, Midyat, Nazilli, Polatlı, Siverek, Tarsus, Ünye

II-TUR ABDİN MERKEZİ MİDYAT’A İL YAKIŞIR

Midyat’ın il olması için yıllardır uğraşan Belediye Başkanı Veysi Şahin’in hazırladığı broşürler; İlkses-İlkhaber-Güney Hakimiyet gazetelerinin sahibi Halil Arslan, Midyat İl Olsun Platformu Başkanı Süleyman İş’ten aldığımız bilgilere göre, Mardin’e bağlı Tur Abdin Yöresi merkezi Midyat, aday ilçeler arasında İl olmayı fazlasıyla hak ediyor.

Midyat’ın nüfusu 2021 yılına göre 118.625 kişi olup, 59.124 erkek ve 59.501 kadından oluşmaktadır. Yüzde olarak ise: yüzde 49,84 erkek, yüzde 50,16 kadındır. Yukarıda aday ilçeler arasında nüfus yönünden daha büyük ilçeler var, ama Midyat’a öncelik verilmesi stratejik açıdan çok önemlidir. Midyat’ın il olması, Mardin’i çok yönden rahatlatacağı gibi, demografik zenginliğini korumasını sağlayacaktır Midyat’ın.

Siyasî durum, fiziki yapısı ve halk desteğinin yıllardır, Türkiye’nin her yanında bu amaca yönelik çalışmaları il olma umudunu besliyor. Geçmişte Kültür ve Medeniyete temel oluşturan yöre özellikleri nedeniyle zaten il konumuna sahip. Midyat’ın tarihi dokusu, mevcut fizikî yapısı, turistlerin akın akın gelmesi il olmasına katkıda bulunan değerlerdir. Midyat’ın ilk yerleşim yeri, tarihi, turistik mahalleleri Akçakaya Mahallesi, Işıklar mahallesi ve Ulucamii mahallesinde bulunan kültürel ve tarihi yer üstü yapıları, kadim yer altı şehri alanlardır. Bu dünya mirası kültür ve yapıları günümüzde görmek, içinde yaşamak mümkün. Film ve dizilerin şaşmaz platosu olması, bunların yurt dışında da çok izlenmesini sağlıyor.

Midyat görsel güzelliği ile her kuşağa hitap eden bir il olmaya lâyık bir yerdir. Kadim ilçenin avlularında ortak yaşayan her din ve dilden Müslüman, Süryani ve Yezidi kadim sakinlerine Mardin dışında rastlanmaz. Tarihi yapıları, kilise, cami ve konakları, hanlar, yer altı ilk yerleşim mağaraları, yöresel ürünleri, kadim telkari gümüş sanatı, katori taş işleme ve kesme sanatı, üzüm çeşitliliği ile bağları, lezzetli pekmez, pestil, harire, cevizli sucukları, kuru üzümü, asma yaprakları, bademi, badem şekeri, Süryani kahvesi, bayram yemeği dobo, Yemişli inciri, sumak, mercimeği ve sayısız daha fazla yöresel Midyat’a has lezzetleri ile ülkemizin gözde bir şehri olmaya adaydır. Midyat Osmanlılar Döneminde Liva merkeziydi. Osmanlı İdari sistemi Eyaletten Merkezileşmeye geçerken, Midyat’ın idare-i merkez liva yapılmasına dair 19 Ağustos 1868’de, tarihi bir karar alındı. Karşı bir karara devlet arşivlerinde rastlanmıyor, yani Midyat aslında halâ bir il! Osmanlı’dan sonra ilk olarak Adnan Menderes, İsmet İnönü, Süleyman Demirel, Turgut Özal, Tansu Çiller, Necmettin Erbakan ve Bülent Ecevit’e iletilen taleplerden bir sonuç alınamadı. 17 Aralık’ ta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın vereceği müjdeyi bütün Mardin bekliyor, Midyat’a Liva oluşunun 155. yılında il unvanının yeniden verilmesini umuyor. Midyat’ın eklenecek Nusaybin, Midyat bitişiğindeki Ömerli ve Savur merkezinin doğusunda kalan köylerin Midyat’a eklenmesiyle doğacak boşluğun, eskiden Mardin sınırları içinde bulunan Ceylanpınar ile kapatılabilir. Umut ve beklentimizin gerçekleşmesi, Mardin yararına olacak, her yönden rahatlatacaktır.