TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
SON DAKİKA
Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Mehmet Fuat Köprülü

Yazının Giriş Tarihi: 13.10.2022 05:17
Yazının Güncellenme Tarihi: 13.10.2022 05:17

Mehmet Fuad KÖPRÜLÜ, edebiyat ile değil daha çok tarihi ile uğraşmış çok değerli araştırmacı, Türk Edebiyatı Tarihi alanında profesör, tarihçi ve siyasetle bir süre uğraşmış ve Dış İşleri Bakanımız olmuş bir aydındır. Soyu, Sadrazam Köprülü’ye dayanır. Babası, mahkeme başkâtiplerinden İsmail Faiz Beydir ve babasının kökleri IV. Mehmet’in sadrazamı, Köprülü Mehmet Paşa’ya kadar dayanır. Annesi ise İslimiye eşrafından ve ulemadan Arif Hikmet Efendi’nin kızı Hatice Hanım’dır.

İsminin Mehmet Fuat olması tesadüf değildir. Ataları, 17. asrın ortasında Sultan Mahmud idaresindeki Osmanlı İmparatorluğu’nu büyük bir yıkımdan kurtaran Köprülü Mehmed Paşa olduğu için aile de bu yeni neslin ikbali, atası gibi olsun diye ona Mehmet Fuad adını vermiştir. Soyadı kanunuyla da atalarının ismini soy isim olarak almış ve Mehmed Fuad Köprülü olmuştur.

Mehmed Fuad Köprülü Ayasofya Merkez Rüşdîyesi’ni yüksek bir derece ile bitirince 1907 -1910 yılları arasında Mekteb-i Hukuk’a devam etmiş ve bu esnada Fransızca öğrenmiştir. Hukuk Fakültesinde üç yıl kalmış ama oradaki eğitimi pek beğenmemiştir. Kendi anılarında hocalarından daha iyi Fransızca bildiğini, İslam profesörleri bir yana, Avrupa hukuku dersi veren hocalarının asıllarını bilmediklerini tercümelerden ders işlediğini dile getirmiştir. Kendisi ilk 3 yıl sınavlardan gayet iyi notlar aldığını ama amacının diploma almak değil, kendini iyi yetiştirmek olduğunu bildiği için bu mektebi bıraktığını ifade etmektedir. Yine kendi anılarında “… Sonra benim ihtisâsını yapmak istediğim ilim sahâsının mektebi yoktu ki ben oradan mezun olabileyim. O zamanki mektepler, ilmî müsesseât (yapılan ilim binaları) çok geride idi. Bunun için kendimi yetiştirmeye karar verdim” der. Gerçekten de daha sonra hem kendini hem de öğrencilerini çok iyi yetiştirecekti.

Mehmed Fuad Köprülü daha 13 yaşında iken şiir yazarak basın hayatına atıldı. Henüz hukuk okuduğu yıllarda, 1908 – 1910 yıllarında Mehasîn ve Servet-i Fünun dergilerinde, Tanin adlı gazetede şiirleri ama aynı zamanda sanat, sosyoloji, eleştiri alanlarındaki makaleleri yayınlanmaya başladı.

Çevirileri de bulunan âlimimizin, Dr. Gustave’den Le Bon adındaki eseri Hayât-i Fikriye adıyla yayımlandığı bilinmektedir. Ayrıca Henri Becque’den çevirdiği Paris Kadınları adlı komedi oyunu, daha sonra bu oyunu kitap haline getirmiştir.

Fuat Köprülü, henüz 20 yaşındayken Kabataş ve Mercan lisesinde Türkçe dersleri veriyordu. Ayrıca İstanbul Lisesinde Türkçe ve Edebiyat, Galatasaray Lisesinde edebiyat öğretmeni olarak dersler verdi.

Halit Ziya Uşaklıgil’den boşalan Darülfünun Türk Edebiyatı Tarihi müderresliğine 1913 yılında atanan Fuad Köprülü, üniversite reformundan sonra da aynı okulda dekanlık yapmıştır.

Bunun dışında, İlahiyat Fakültesinde, İstanbul Mülkiyesi’nde ve onun Ankara’daki süreğinde Siyasal Bilgilerde, Güzel Sanatlarda, Ankara Dil – Tarih – Coğrafya Fakültesi’nde tarih alanlarında ders verdi. Bu geniş yelpazenin nedeni, onun Türk Edebiyatı Tarihi alanında çalışması ve bu sayede birçok ilmi sahada şube şansı olmasıdır.

Ordinaryüs unvanını hakkıyla taşıyan Köprülü, 1935 yılında Kars’tan milletvekili seçildi ama yine de profesörlüğü terk etmedi. Tüm bu gelişmeler olurken henüz yaşı 45 idi.

1943 yılında 53 yaşında profesörlükten emekliye ayrıldı ve tamamen politika ile uğraşmaya karar verdi. Demokrat Parti’nin kurucuları arasında yer alan aydınımız, 1950 yılında DP iktidara gelince Dış İşleri Bakanı oldu. 1956 yılında ise devlet bakanlığı yaptı. Parti yönetimi ile anlaşmazlığa düşen Köprülü, partiden ayrılıp 27 Mayıs’tan sonra Yeni Demokrat Partisini kurdu ama maalesef bu parti pek ses getirmedi. Bu olaydan sonra 1961 yıllarında inzivaya çekildi. 1966 yılında İstanbul’da hayata gözlerini kapattı. Mezarı Çemberlitaş’taki Köprülü Camii’nin bitişiğindeki aile mezarlığındadır.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.