Lüks menü, fiks hayatlar

SULTAN GÜMÜŞ KAYA / ÖZEL HABER 
Ramazan ayında gün boyu aç kalan vatandaş, iftarını bir lokantada açmak istese ödeyeceği para ne kadar olur? Sosyal medyada paylaşılan bazı iftar menülerinin fotoğrafları bu soruya cevap oldu. Çeşitleriyle değil, fiyatıyla şişirilmiş paket menüler özellikle asgari ücretle yaşamını idame ettirmeye çalışan bir ailenin cebini yakarken, görüşlerine yer verdiğimiz Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçal, işletmelerin bir standardının olmadığını kaydetti. Önceden adını sıklıkla duyduğumuz fix menü olarak adlandırılan sabit yemek listelerinin dahi içinin boşaltıldığını söyleyen Koçal, “Oruç tutan insanların bu aydaki hassasiyetinden, Ramazan ayından faydalanılarak tüketicinin manevi değerleri istismar ediliyor” dedi. 
Öte yandan, tüketicinin bulabiliyorsa eğer sağlıklı gıdayı kendi evinde pişirip, kendi evinde yemesinin daha makul olduğunu dile getiren Koçal, aksi halde asgari ücretli bir ailenin pahalı menülerle baş etmesinin mümkün olmadığını vurguladı. Ayrıca lokantaları, restoranları denetleyen bir kurulun oluşturulması gerektiğini belirten Koçal, işletmelerin standart fiyatlar ile hizmet vermesi için devletin müdahale etmesini talep etti.

İFTAR MENÜ FİYATLARI ŞİŞİRİLİYOR 
Restoranların sınıfına göre fiyatların değiştiğini belirten Başkan Koçal, “Ama bazı restoranlar özellikle Ramazan ayı öncesindeki fiyatlar ile Ramazan ayındaki iftar menü fiyatlarını şişiriyor. Yani bu işletmelerin bir standardı yok. İnsanların oruçlu olmasından faydalanarak Ramazan Menüsü adı altında menülerde fiyatların yükseldiğini görüyoruz. Hatta genel olarak tüm yemek fiyatlarının arttığına şahit oluyoruz. Et ve tavuk fiyatlarının hali zaten ortada. Onların da maliyetleri her geçen gün yükseliyor. Oruç tutan insanların bu aydaki hassasiyetinden, Ramazan ayından faydalanılarak tüketicinin manevi değerleri istismar ediliyor” eleştirisinde bulundu. 

GİRDİ MALİYETLERİ ARTTI 
“Girdi maliyetleri arttı dolayısıyla yemek fiyatlarında da müthiş bir artış yaşanıyor” diyen Koçal, “Yemeğin bileşen malzemeleri, işletmenin giderleri arttıkça bu yemeğe de yansıyor. Özellikle Ramazan ayında bir istismar uygulanıyor. Bunu hem tavuk satıcıları yapıyor hem de lokantalar… Müşteriye bir paket menü veriyor, bu paket menü hem pahalı oluyor, hem de çeşit olarak fazla geliyor. Tek bir kalem yemek istediğinde ise ya fazla bir rakam karşına çıkıyor ya da ‘bizde menü standart’ deniliyor. Birinci, ikinci sınıf restoranlarda hep bu şekilde… Küçük restoranlarda ise fiyatlar biraz daha uygun olabiliyor ama bu kez sağlık ve hijyen noktasında sorunlar yaşamaya başlıyoruz. Burada esas olan tüketicinin bulabiliyorsa eğer sağlıklı gıdayı kendi evinde pişirip, kendi evinde yemek yemesidir. Aksi halde asgari ücretli bir ailenin pahalı menülerle baş etmesi mümkün değil!” dedi.  

YİYECEĞİ GIDANIN FİYATINI GÖREBİLMELİ
Fiyat denetimlerinin düzenli olarak yapılmasının büyük önem arz ettiğini vurgulayan Koçal, “Hijyen konusunda denetimler az çok yapılıyor ama fiyatların denetimi ne yazık ki düzenli bir şekilde yapılmıyor. Eğer çok fahiş bir fiyat uygulanıyorsa ve tüketici burada mağdur ediliyorsa devlet üzerine düşen görevi yerine getirmelidir, buna müdahale etmelidir. Lokantaların da sabit fiyat uygulaması olmalı. Bu fiyatlar belirlenirken tarafların temsilcileri olmalı. Örneğin, tüketici temsilcisi, üretici temsilcisi, bakkal, lokantacılar temsilcisi olmalı, belediyeden yetkililer olmalı. Böyle bir kurul tarafından maliyetler hesaplanarak, işletme karı ortaya konularak restoranın sınıfına göre ücretler belirtilmeli. Ve belirlenen bu ücretler lokantada vatandaşın görebileceği yerlere asılmalı. Vatandaş yiyeceği gıdanın fiyatını görebilmeli” bilgisini paylaştı. 
Koçal, son olarak, “Bugün vatandaşımız karnını sadece doyurmak, günü kurtarmak adına yaşıyor. Oruç tutuyorsa eğer işten çıkıp, eve gidip bir çorba ile hemen doymak istiyor. Hâlbuki özellikle Ramazan dolayısıyla vatandaşların sağlıklı ve besin seviyesi yüksek gıdayı tüketmesi gerekiyor.”