Köylü parayı delice kazanıyor

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

Orman Genel Müdürlüğü tarafından, Türkiye genelinde bozuk orman alanları içerisinde yer alan yabani zeytinlerin aşılanarak ülke ekonomisine kazandırılması için hazırlanan Yabani Zeytin (Delice) Rehabilitasyonu Eylem Planı (2015-2019) meyvelerini vermeye başladı. Eylem planı kapsamında 5 yılda yaklaşık 1 milyon 500 bin adet yabani zeytin ağacı aşılanırken, ağaçların meyve vermeye başlamasıyla orman köylüsü yılda ortalama 300 milyon TL gelir sağladı. Dünyada yaşanan gıda kıtlığı sonrası doğa ananın bu şekilde devreye girmesi orman köylüsünü sevindirirken, tüketicinin de bir nebze daha uygun fiyatlara yağ bulma fırsatı verdi. Ege Bölgesi Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre ise Ege Bölgesi’ndeki yıllara göre aşılanan delice zeytin ağaç sayısı şu şekilde oluştu: 2015 yılında 17 bin 500, 2016’da 35 bin 800, 2017’de 30 bin 631, 2018’de 3 bin 818, 2019’da 2 bin, 2021’de 4 bin 310 delice ve 2022’nin ilk yarısında 32 bin delice zeytin ağacı aşılandı. Bu şekilde Ege Bölgesi’nde toplamda 126 bin 59 delice zeytin ağacı aşılanarak ekonomiye kazandırıldı. Zeytin ve zeytinyağı ile ilgili hem yurtiçinde hem de yurtdışında çok önemli çalışmalara imza atan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Mücahit Taha Özkaya ve ziraat ürünlerinin her aşamasını takip eden TMMOB Ziraat Mühendisleri İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, gazetemize konuyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu.

200 BİN ADET ZEYTİN FİDANI DİKİLDİ

Orman Genel Müdürlüğü Yabani Zeytin Rehabilitasyonu Eylem Planı çerçevesinde bir taraftan bozuk orman alanlarındaki yabani zeytinleri üretime kazandırılarak ülke ekonomisine katkı sağlanıyor, diğer taraftan da orman köylüsünün gelir kaynakları artırılıyor. Eylem planı süresince yapılan çalışmalar neticesinde, Türkiye genelinde 5 yıllık süreçte yaklaşık 1 milyon 500 bin adet yabani zeytin aşılandı. Bu çalışmalar sırasında orman vasfındaki bu alanlara ayrıca 200 bin adette zeytin fidanı da dikildi.

ORMAN KÖYLÜSÜNÜN GEÇİM ARACI

Delice zeytin ağaçlarının aşılanmasının orman köylüsünün göç etmesini engellemek ve ekonomisine katkı sağlamak için son derece önemli olduğunu ifade eden Doç.Dr. Mücahit Taha Özkaya, bu ağaçların yerinde aşılanması gerektiğinin de altını çiziyor. Özkaya “Delice zeytinlerin aşılanması, orman köylüsünün kazanması için mantıklı. Zira bu ağaçlar orman köylüsünün geçim aracı oluyor. Orman köylüsünü kurtaracak tek şey bu ağaçların ekonomiye kazandırılması. Orman köylüsünün kazanması, köyü terk etmesini engelleyecektir. Bu açıdan bizim için önemli. Yerinde aşılamak ağacın kendini korumasını sağlıyor ve bu ağacı gen kaynağı olarak da kullanabiliriz. Ama delice zeytinleri söküp başka yere taşımak son derece yanlış” ifadelerine yer verdi.

DELİCELER BİRER GEN HAVUZU

Delice zeytinlerin birer gen havuzu olduğunu ve bu ağaçları korumamız gerektiğini belirten Doç.Dr. Özkaya, “Zeytin ağaçlarımızı korumak istiyorsak, zeytinlerimizi katma değeri yüksek ürünler haline getirmeliyiz. Aksi halde zeytin ağaçlarımızı koruma şansımız yok. Şu anda bir Avrupa Birliği projesi yürütüyoruz ve bu proje kapsamında Fransa ve İspanya’da delice koleksiyon bahçeleri kurulmak isteniyor. Yani Avrupalılar gen kaynaklarını korumaya alıyor. Bu son derece önemli bir konu. Ancak biz gen kaynaklarımızı açıyoruz. Şu anda milli koleksiyonumuzda tescil edilmiş 110’a yakın çeşidimiz var. Koleksiyonumuzun içindeki çeşitler arasında dağlardaki deliceler taranmış değil. Onlar da tarandığında zeytin çeşitlerimiz aratacaktır, çünkü Osmaniye’den Muğla’ya kadar Toros Dağları delice zeytinlerle kaplı” dedi.

SEVİNDİRİCİ BİR PROJE

TMMOB Ziraat Mühendisleri İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, “Zeytincilik Kanunu ormanlık alanlardaki delice zeytinleri kapsamamaktadır. Bu zeytinler makilik bozuk orman alanlarında kalmaktadır. Burada da zeytinlerinin orman ağacı olup olmadığı veya delicelerin orman ağacı olduğu, deliceler aşılanınca zeytinlik sayılacağı gibi kavram kargaşası nedeniyle sıkıntılar ortaya çıkmıştır. Yine aşılanan zeytinler sebebiyle vatandaşla orman sınırı açısından davalar ortaya çıkmıştır. Nihayet geçtiğimiz dönemde konuyla ilgili Orman Genel Müdürlüğü tarafından, bozuk orman alanları içerisinde yer alan yabani zeytinlerin aşılanarak ülke ekonomisine kazandırılması için hazırlanan Yabani Zeytin (Delice) Rehabilitasyonu projeleri hayata geçirilmektedir. Hem bu zeytinlerin tarımsal üretime ve ekonomiye kazandırılması hem de orman köylüsünün kalkındırılması açısından sevindirici ve desteklenmesi gereken projeler olduğu düşüncesindeyiz. Projelerin hazine ve orman alanlarında ayrı ayrı geliştirilerek sürdürülmesini diliyor. Ancak orman sınırlarının korunması ve hazine arazilerinin sermayeye açılması konuları hassasiyetimiz olmaktadır” diye konuştu.