Şükran Burhanlı anlattı: Dokumalardaki motifler ne anlama geliyor?

Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi’nin “Müze Söyleşileri” kapsamında bir söyleşi daha düzenlendi. Etkinlik kapsamında “Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi Envanterindeki Dokumalarda Görülen Motifler” konulu bir söyleşi gerçekleştirildi.

Söyleşi, Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi’nde Müze Müdürü Doç. Dr. Dilek Maktal Canko moderatörlüğünde yapıldı.

Sanat Tarihçisi Şükran Burhanlı ise etkinlikte konuşmacı olarak yer aldı. Şükran Burhanlı, Doç. Dr. Dilek Maktal Canko danışmanlığında hazırladığı ve yürüttüğü TÜBİTAK 2209 projesinde incelediği müze envanterine kayıtlı 19 adet dokuma eser üzerinde yer alan motif ve sembolleri ayrıntılarıyla anlattı.

“PAZIRIK HALISI TARİHİ BİLİNEN EN ESKİ HALIDIR”  

Halı dokumaları hakkında bilgi veren Şükran Burhanlı, “Dokumanın tarihi net olarak bilinmemekle birlikte, bazı araştırmacılara göre ilk dokumanın temellerini bitkileri taklit etmeye dayanıyor. Neolitik çağın sonlarına doğru insanların yerleşik hayata geçmesiyle hayvanların evcilleştirilmesiyle ilk yünlü dokumaları bu çağda görüyoruz. Pazırık halısı tarihi bilinen en eski halıdır” ifadelerini kullandı.

“KUŞ MOTİFLERİ FARKLI ANLAMLAR TAŞIR”

Şükran Burhanlı, motiflerin anlam ve öneminden bahsettiği konuşmasına şöyle devam etti:

“Dokumalarda kullanılan motifler, Anadolu'nun tarihsel ve toplumsal yapısını, halkın günlük yaşamından, inançlarından ve doğaya olan bağlılığından izler taşır. Örneğin, ‘Elibelinde Motifi’ ana tanrıça ile ilişkilendirilir ve dişiliği, bereketi, uğuru ve mutluluğu simgeler. ‘Koçboynuzu Motifi’ ise güç, erkeklik ve kahramanlık sembolüdür. ‘Hayat Ağacı Motifi’, kökleriyle yeraltını, gövdesiyle yeryüzünü ve dallarıyla gökyüzünü sembolize ederek evrenin sürekli değişimini ifade eder. Kuş motifleri kullanılan kuşa göre farklı anlamlar taşır. Örneğin, bülbül iyi şansı simgelerken, karga kötü şansın işareti olabilir. Pıtrak Motifi ise bolluk ve bereketin yanı sıra, kötü bakışlardan korunma amacıyla da kullanılır” diye konuştu.

SORU – CEVAP YAPILDI

Şükran Burhanlı, söyleşinin ardından, katılımcıların sorularını yanıtladı. Etkinlik sonunda Doç. Dr. Dilek Maktal Canko, Şükran Burhanlı’ya “Teşekkür Belgesi” takdim etti.