Karaburun Belediyesi’ne sayıştay uyarısı: İhlaller ve uygulama hataları

Sayıştay, 2023 yılı İzmir Karaburun Belediyesi'ne ait denetim raporunu açıkladı. Rapor, belediyenin mali yönetimi, faaliyetleri ve çeşitli uygulamalarındaki ihlalleri ayrıntılı bir şekilde ortaya koydu. Amortisman ve Gecekondu Fonu'na ilişkin yapılan düzenlemelerdeki hatalar, bazı işletmelerin çalışma ruhsatı almadan faaliyet göstermesi ve ihale usullerine aykırı uygulamalar gibi bir dizi soruna dikkat çekildi. Ayrıca, belediye ile sendika arasında yapılan sosyal denge sözleşmesindeki tavan sınırı ihlalleri de raporda yer aldı.

AMORTİSMAN VE GECEKONDU FONU İHLALLERİ

Sayıştay tarafından yayımlanan raporda “Belediyenin 2023 yılı kesin mizanı incelendiğinde; bir kısım duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, bir kısmı için ise duran varlığın kayıtlı değerinden daha fazla amortisman kaydı bulunduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda, amortismana tabi varlıklar için amortisman kayıtlarının hiç yapılmaması veya hatalı yapılması, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 630 Giderler Hesabının belediyenin dönem sonu mali tablolarında hatalı görünmesine yol açmaktadır. Mevzuat hükümlerinden, ilgili fonda biriken paraların vadeli bir hesapta toplanacağı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izninin alınması şartıyla maddede belirtilen durumlar için kullanılabileceği onun dışında kullanılamayacağı anlaşılmaktadır. Yapılan incelemede, söz konusu fonda biriken tutarların vadeli bir hesapta tutulmadığı ve 775 sayılı Kanun’un 13'üncü maddesinde belirtilen yerlere harcanması gerekirken, dönem içerisinde cari harcamaların karşılanması amacıyla kullanıldığı tespit edilmiştir. Gecekondu Fonu’nda biriken tutarların vadeli ve ayrı bir hesapta tutulması ve bu hesaptan mevzuatın izin verdiği durumlar haricinde harcama yapılmaması gerekmektedir.” sözlerine yer verildi.

BAZI İŞLETMELERİN ÇALIŞMA RUHSATI YOK

Belediye faaliyetlerinin denetlenmesi sonucunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile vergi mükellefiyet kayıtları arasındaki uyumsuzluklar ile ihale usullerine ilişkin bazı düzenlemelere aykırılıkların tespit edildiği raporda, “Belediye tarafından verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı sayısı ile Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan mükellef listesi karşılaştırıldığında vergi mükellefiyet kaydı bulunan bazı işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatının olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, ruhsatsız faaliyet gösteren işyerlerinin idare nezdinde kayıt altına alınması ve haklarında gerekli işlemlerin yapılmasıyla belediye gelirleri arasında sayılan iş yeri açma izin harcının takip ve tahsilatına ilişkin süreçlerin gözden geçirilerek etkin bir biçimde yerine getirilmesi gerekmektedir. Söz konusu yasal düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde uygulanabilecek usuller sayma suretiyle belirlenmiş ve doğrudan temin yoluyla bir ihtiyacın karşılanması uygulanabilecek ihale usulleri arasında sayılmamıştır. Bununla birlikte, yine Kanun’un 22’nci maddesinde hangi hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüyle karşılanabileceği hüküm altına alınmıştır. İdarenin 2023 yılı içerisinde 4734 sayılı Kanun’un 22/d bendi kapsamında gerçekleştirdiği harcamaların incelenmesi neticesinde; aynı veya birbirine yakın tarihlerde, aynı nitelikteki bazı alımların aynı ya da farklı yüklenicilerden kısımlara bölünerek gerçekleştirildiği tespit edilmiştir” diye aktarıldı.

BELEDİYEYE SOSYAL DENGE SÖZLEŞMESİ UYARISI

Raporun devamında ise şu ifadelere yer verildi: “Belediye ile sendika arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde, konusu dışında bazı sosyal haklara ve tavan sınırın geçilmesine sebebiyet veren bazı mali haklara yer verildiği görülmüştür. Taraflar arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde, sosyal denge tazminatı tüm çalışanlar açısından tavan sınırdan öngörülmüş olmasına rağmen bu ödemenin yanı sıra yakacak, eğitim, bayram yardımı gibi adlar altında tavan sınırın aşılmasına sebebiyet veren ilave ödemelere de yer verilmiştir. Tavan sınır aşılmamak kaydıyla toplu iş sözleşmesinde bu tür ödemelerin düzenlenmesi mümkündür. Ancak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde”, tavan sınırın aşılmasına sebebiyet verecek ilave ödeme kalemlerine, anılan sözleşmelerde yer verilmemesi gerekir. Sonuç olarak, Belediye başkanı ile yetkili sendika temsilcisi arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde, yetkilendirilen husus dışında ve tavan sınırın geçilmesine sebebiyet veren düzenlemeler yapmak mümkün değildir.”