İzmir Foça'da gezilecek tarihi ve turistik yerler

HÜSEYİN DEMİR

Foça, Türkiye'nin İzmir il merkezinin yaklaşık 69 km kuzeybatısında yer alan İzmir’in bir ilçesidir. İlçenin Foça'dan 20 km uzaklıkta, kıyıda Yeni Foça mahallesi bulunmaktadır. Foça, Phocaea antik kentinin bulunduğu yere kurulmuştur. Eski Foça ve yeni Foça olmak üzere iki Foça bölgesi halk tarafından bilinmektedir. Foça eşsiz doğal güzelliği, tarihi dokusuyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir.

BALIKÇI KASABASI

İzmir’in doğusunda yer alan Foça, dar sokakları ve taş evleriyle ünlüdür. Balıkçı kasabası olarak bilinen Foça'da Büyük Deniz ve Küçük Deniz’de yürüyüş yapabilir, bisiklete binebilir, isterseniz güneşin tadını çıkarabilirsiniz. Bakir bölgeleri ve sakin koyları gezmek istiyorsanız tekne turlarına katılabilirsiniz. Liman kenti olan Yeni Foça, misafirlerini duvarlarda begonviller, nar çiçekleri sarkan Rum evleri ve labirent dar sokakları ile karşılıyor. Yeni Foça’nın eşsiz masmavi koyları, gören herkesin dikkatini çekiyor.

FOÇA'DA GEZİLECEK OLAN TARİHİ VE TURİSTİK YERLER

SİREN KAYALIKLARI:

Yunan mitolojisinde Sirenler; kayalık ve boş adalarda yaşadıklarına inanılan deniz yaratıklarıdır. Sirenler bizim karşımıza ilk kez Odysseia Destanı’nda çıkar. Sirenler; geniş kanatları olan kuş şeklinde bir vücuda ve kadın başına sahiptirler. Yüzleri ve sesleri çok güzeldir. Sürekli şarkı mırıldanırlar. Buradan geçen denizciler sirenlerin söyledikleri şarkılardan büyülenerek gemilerini bilinçsizce kayalara doğru sürmekte ve gemileri parçalanıp sirenlere yem olmaktaydılar. Foça denizinde Orak Adası yakınlarında bulunan hiçbir canlının yaşamadığı küçük adacıklar “Siren Kayalıkları” adı ile bilinir.

ATHENA TAPINAĞI:

Baş tanrıça Athena’nın tahtadan heykelinin yer aldığı, İon dünyasının en eski tapınağı, bugünkü lisenin bahçesinde, körfeze ve kente hakim kayalık düzlükte yer alıyordu. Bu kayalık alanda aynı zamanda Anadolu’nun ana tanrıçası olan Kybele’de saygı görüyordu. 1993 kazıları sırasında ortaya konulan Kybele açık hava tapınağı bunu gösterir. 1952-1970 yılları arasında aralıklı olarak Ord. Prof. Dr. Ekrem AKURGAL tarafından yapılan kazılar , 1998 yılından itibaren JTI (Japan Tobacco International) Türkiye’nin desteğiyle yeniden ele alındı. Tapınağın bir podium üzerine oturduğu anlaşıldı. Kazılar halen devam etmektedir.

KYBELE AÇIK HAVA TAPINAĞI:

Kutsal alanın yaslandığı kayalık üzerindeki sur duvarları, duvarların 4 ayrı dönemini göstermektedir. Bunlar arkaik surlar harçsız, Roma dönemi surlarında kireç harcı Ceneviz ve Osmanlı dönemi surlarında ise kireç harcı, kum, tuğla parçası ve kiremit tozlarından oluşan Horasan harcı kullanılmıştır. Yukarıda, eski ortaokul binasının altında Athena Tapınağı bulunmaktadır. Her ikisi de tanrıçadır. Athena, Babilli Kraliçe Izdar’a kadar gider. Kybele ise Anadolu’nun tanrıçasıdır. Her iki tanrıçanın altlı, üstlü bulunması da önemli bir olaydır. Kybele arkaik dönemden itibaren Phokaia’da çok saygı görmüştür. Yeldeğirmenli tepe ile İncir adasında da Tanrıça Kybele’ye ait kutsal alanlar mevcuttur.

PERS ANIT MEZARI:

Foça’nın 7 km. kadar doğusunda, kuru bir dere yatağı kenarında İ.Ö.4.yy.'a tarihlenen Lydia / Lykia geleneğinde Pers etkisi altında kalınarak yapılmış bir mezar anıtıdır. 2000 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2001 yılında tamamlanarak ziyarete açılmıştır. Bu yapı bir mezar anıtı olup, büyük bir kaya kütlesinin oyulmasıyla oluşturulmuştur. İki katlı olan anıtta, mezar odası alt katta bulunmaktadır. Lykia, Lydia, Phrygia'daki mezar anıtları gibi kayadan oyulmuş bu mezar anıtı, kuvvetli Pers özellikleri göstermektedir. Anadolu'da Pers egemenliği (M.Ö. 546-334) sırasında yapılmıştır.

OSMANLI MEZARLIĞI:

Osmanlı mezarlığında yapılan incelemelerde en eski kitabe tarihinin Sultan Süleyman (1520-1566) dönemine ait olduğu saptanmıştır. 16.yy.’dan dan başlayarak 19 yy. sonuna kadar uzanan bir zaman dilimi içerisinde gömüye açık olduğu anlaşılmaktadır. Mezarlıkta mezar taşlarında, Hz. Muhammed’in sembolü olan gül, güzellik ve zerafetin sembolü olan lale olmak üzere sürekli yeşil kalmasıyla ebedi olanı simgeleyen selvi ağacı, bolluk ve bereketi simgeleyen üzüm salkımları, nar, cenneti simgeleyen hurma ve bir çok stilize edilmiş bitkisel motif yer almıştır. Motifler kadın ve erkek mezar taşlarına göre üslup açısından farklılık göstermemekle birlikte kadın mezar taşlarının daha yoğun ve çeşitli süsleme içerdiği dikkat çekmektedir.

FOÇA’YA ULAŞIM:

İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından sunulan il içi Metro faaliyetlerine ek olarak Aliağa Cumaovası istikametinde hareket eden İZBAN tren hizmeti ile Halkapınar - Hilal istasyonu aktarmalı, Hatundere ve Biçerova istasyonlarından ilçemize ve Yeni Foça'ya (ESHOT) Belediye otobüsü ile ulaşım mümkündür.