Selvitopu’ndan ‘kaçak yapı’ çıkışı: Bu konuda çok sertiz!
ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER
Tarihin en büyük deprem felaketlerinden birini yaşayan Türkiye, Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki depremin neden olduğu yıkımla mücadeleye devam ediyor. Türkiye’nin dört bir yanından belediyeler de deprem bölgesine yardım götürmek için seferber olurken, Karabağlar Belediye Başkanı Muhittin Selvitopu da bu kapsamdaki destekleri ve felaketin ilk günlerde gittiği afet bölgesindeki izlenimlerini anlattı. Büyük yıkımın yarattığı travmanın uzun süre atlatılmayacağının altını çizen Selvitopu, yaşanan her deprem felaketinin ardından kentsel dönüşüm çalışmalarının öneminin yeniden hatırlandığını fakat bir süre sonra unutulduğunu söyledi. Karabağlar’ın depreme dirençli hale getirilmesi için ilçedeki yapıların tamamının titizlikle yürütülen bir arşiv çalışmasıyla dijital ortama aktarıldığını belirten Selvitopu, bundan sonraki süreçte ise binaların dayanıklılığını ortaya koyacak envanter çalışmasının hızlandırılacağını aktardı. “Belediye olarak kaçak yapı konusunda çok sertiz” diyen Selvitopu, imar affını ise ‘cinayet’ olarak nitelendirdi.
BU TRAVMAYI UZUN SÜRE ATLATAMAYIZ
Depremlerin ardından büyük yıkım yaşanan illerden Malatya, Adıyaman ve Gaziantep’e gerçekleştirdiği ziyaretteki çarpıcı izlenimlerini aktaran Selvitopu, “Orayı görünce insanın psikolojisi değişiyor. Yıkımın insanlarda yarattığı bir şaşkınlık var. Herkes ne yapacağını bilmez halde. İnsanlar sokakta; soğuk, kar var. Yaşanacak ne kadar sıkıntı varsa hepsi orada. Bölgeye gittiğimizde ağırlıklı olarak arama-kurtarma çalışmaları devam ediyordu. Orada da sıkıntılar yaşandığı bize anlatıldı. Ekiplerin geç geldiği yönünde... Bu depremlerden hem Türkiye’nin hem de diğer dünya ülkelerinin iyi bir ders çıkarması lazım. Bölgeden gelen taleplere göre yardım faaliyetlerini organize etmek gerekiyor. Araçlara gelişigüzel malzeme yükleyip göndermişler. Onların orada indirilmesi, depolanması her şeyi sorun. Bunlar hep organizasyon eksikliği. Bölgenin ihtiyaçlarını temin edip biz de buradan göndermeye çalışıyoruz. Zaman içerisinde iç göç başlayacak. Karabağlar’a da gelen aileler var. Onların da ihtiyaçlarını tespit ederek karşılamaya çalışacağız. Bu 1-2 aylık bir mesele değil. Çok iyi planlama yapmak lazım. Devletin bu konular üzerine iyi bir çalışma yapması lazım. Bizler de kendi olanaklarımızla yapabildiğimiz ölçüde destek olacağız. Kendi insanına ne kadar sahip çıkabiliyorsan o kadar büyük bir ülkesin demektir. Sahip çıkamıyorsan yapacak bir şey yok zaten. Hepimiz devletin bir parçasıyız. Bu işte ortak bir mücadele verilmesi gerekiyor. Gölbaşı Belediye Başkanı ile görüştüm, daha önceden de tanışıyorduk. ‘Ben ne yapacağım?’ dedi. Devlet desteği olmadan yerel yönetimler ne yapabilir. Afet bölgesi ilan edildi, yasaya göre yavaş yavaş işler düzene girer. Ama bu travmayı uzun süre atlatamayız. İzmir depreminin bile hala etkisi sürüyor. Kaldı ki onunla karşılaştırılamaz bile” dedi.
BİR SÜRE SONRA UNUTUYORUZ
Yaşanan her deprem felaketinde kentsel dönüşümün öneminin yeniden kavrandığını fakat bir süre sonra unutulduğunu dile getiren Selvitopu, “Karabağlar’da göreve geldiğim günden beri yapmaya çalıştığımız şey, bunun planlama olarak altyapısını oluşturmak ve o planlara uygun yapılaşmayı sağlamak. Yoksa bir parselde binayı yıkıp yerine bir tane yapmak çözüm değil. Bizde 54 bin parsel var. Bütün bunların zaman içerisinde yenilenmesi gerekiyor. İşin doğrusu bu... Eskiden Devlet Planlama Teşkilatı vardı. Sonra her nedense kaldırdılar, anlayabilmiş değilim. Ülkenin kalkınması ve gelişmesi ile ilgili 5 yıllık planlar yapılırdı. Bunun gibi planlar yapılarak kentlerin dönüştürülmesi lazım. Başka çaremiz yok. Her depremde önemini anlıyoruz ama belli bir süre sonra unutuyoruz. Ama bu depremin acılarının kısa sürede unutulacağını zannetmiyoruz. Travmasını toplum olarak yaşayacağız, öyle görünüyor. Binlerce insanımızı kaybetmeden tedbirleri almamız gerekir” ifadelerini kullandı.
KENTLER DÖNÜŞÜMLE KURTULUR
Belediye başkanı seçilmeden önce İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde Kentsel Dönüşüm Daire Bakanlığı görevini yürüten Selvitopu, dönüşüm çalışmalarının hızlı bir şekilde yürüyebilmesi için mevcut yasaların değiştirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. “İki ayrı yasa ile kentsel dönüşüm olmaz. Bunların birleştirilmesi ve devlet tarafından desteklenmesi lazım” diyen Selvitopu, şunları söyledi: “Böyle durumlarda kentsel dönüşümün önemi daha da ortaya çıkıyor. Aslında bu acı olayları yaşamadan da önemini bilmemiz lazım. İzmir’de hiçbir kaydı olmayan binlerce bina var. Yapının nasıl olduğu hakkında hiçbir fikrimiz yok. Bu tür alanlarda öncelikle yapılması gereken kentsel dönüşüm projelerinin uygulanarak hem depreme dayanaklı hem de düzenli bir kent dokusu elde etmek. Parsel değil alan bazlı kentsel dönüşüm çalışmalarına ağırlık vermek lazım. Sadece yerel yönetimleri üzerine atılarak bu iş olmaz. Bu yenilemeleri tamamlarsanız hem can hem de maddi kayıpları azaltmış olursunuz. İzmir’de bu bölgelerin hızlı bir şekilde dönüştürülmesi gerekiyor. İzmir’in bu konuda şöyle bir şansı var. Bir model geliştirmiş durumda; finansını her proje kendi içinde sağlayacak şekilde... Biraz da buna devlet destek olduğu anda bu işler hızlı bir şekilde yürür. Bu işin siyaseti olmaz. Kentsel dönüşüm konusu genelde hep siyaset malzemesi yapılıyor. Bu konuya yoğunlaşmamız lazım. Kentler ancak böyle kurtulur. Yoksa her depremde bu acı tablo ile karşılaşırız. Bilim insanları İzmir’de ve İstanbul’da da deprem beklediklerini anlatıyor. Yürekler acısı tablolarla karşı karşıya kalabiliriz. Bir gün bile beklemeden, hemen gerekli hazırlıkları yapmak lazım.”
TÜM YAPILAR KAYIT ALTINDA
Karabağlar ilçesindeki yapıların tamamının titizlikle yürütülen bir arşiv çalışmasıyla dijital ortama aktarıldığını ve bundan sonraki süreçte binaların dayanıklılığını ortaya koyacak envanter çalışmasının da hızlandırılacağını söyleyen Selvitopu, “Karabağlar’da yapı stoku ile ilgili çalışma yapılacaktı ama 2020 yılında İzmir’de meydana gelen depremden sonra ağır hasar gören ilçelere kaydırıldı. Ama biz şöyle bir şey yaptık... Karabağlar Belediyesi olarak her şeyimizi dijital ortama aktardık. Şu anda ilçe sınırları içerisinde hangi binada proje var, hangisinde yok elimizde kayıtlı. Bir nevi envanter anlamında değerlendirilebilir. Nerede ruhsatlı bina var, nerede yok hepsini biliyoruz. Bunun üzerine binalar özelinde de ayrı bir çalışma yapmak gerekiyor. Bundan sonraki süreçte bunu hızlandıracağız. Bina envanterini sağlıklı yapabilmeniz için önce ilçenizin neresinde ne var bilmeniz lazım. Bizim yenilenmenin nerelerde olması yönünde bir plan çalışmamız oldu. 2040’lı yıllardan sonrasına dönük bir hazırlığımız zaten vardı. Bu planlar şu anda yürürlükte. Bundan sonra o planları hayata geçirerek ve ilçedeki dönüşümü hızlandırarak oluşacak herhangi bir depreme yönelik güvenli yapılar üretmiş olacağız. Sırasıyla gidiyor bu işler. Bina envanteri yapmak yetmiyor sadece. Mutlaka dijital arşiv çalışması da yapmanız gerekiyor” şeklinde konuştu.
KAÇAK YAPI KONUSUNDA ÇOK SERTİZ
Başkan Selvitopu, iki büyük depremin ardından Hatay’ın tek ayakta kalan ve hiçbir yıkım ile can kaybı yaşanmayan Erzin ilçesinin belediye başkanı Ökkeş Elmasoğlu’nun gündeme damga vuran açıklamasına dair de önemli bir mesaj verdi. Kaçak yapıya izin vermediği için zaman zaman yakın çevresinin de kendisine tavır aldığını söyleyen Ökkeşoğlu’nun bu sözlerini yorumlayan Selvitopu, kendisinin de benzer sorunları sık sık yaşadığını dile getirerek meseleyi bir Türkiye sorunu olarak nitelendirdi. Selvitopu, “Onu her zaman yaşıyoruz. O Türkiye’nin sorunu. Biz de belediye olarak kaçak yapı konusunda çok sertiz. Cezaydı, yıkımdı... Erzin Belediye Başkanı’nı da kaçak yapılara göz yummadığı için tebrik ediyorum. Doğru bir iş yapmış” dedi.
İMAR AFFI CİNAYETTİR
Selvitopu sözlerinin devamında ise imar affına ilişkin şu eleştirilerde bulundu: “İmar affı söylentisi çıktığında kaçak yapı patlama yapıyor. Her seçim öncesinde bir imar affını gündeme gelmesi çok yanlış! Bu bana göre cinayet! ‘Kent suçu’ tabirini meslek odaları da çok ortaya atıyor; böyle bir kavramın hukuka girmesi lazım. Kent suçu işleyenlerle ilgili ağır cezaların uygulanması lazım... Avrupa ülkelerinde bu var. Ama bunun yerine para tercih ediliyor; para cezaları ağırlaştırılıyor. Hem caydırıcı para cezası hem de farklı hukuki yükümlülüklerin getirilmesi lazım.”
EN BÜYÜK AKUT YERLEŞKESİ KARABAĞLAR’DA
2020 yılında Karabağlar Belediyesi tarafından Bozyaka Pazaryeri’nin altındaki 1.600 metrekarelik alanda oluşturulan ve AKUT İzmir ekibine tahsis edilen merkezin Türkiye’nin en büyük AKUT yerleşkesi olduğu hatırlatan Selvitopu, “Bunun büyük bir avantaj olduğunu düşünüyorum. İzmir depreminde buradaki AKUT ekibi ilk gidenlerden biriydi. AKUT ayrıca hem personelimize hem de okullara eğitim veriyor. Bunlar depreme dönük hazırlıklar. AKUT, Türkiye’de deprem ve afetler konusundaki en tecrübeli kurumlardan birisi. İçinde belediyeden personel arkadaşlarımız da var. Biz bu konulara önem veren bir belediyeyiz. Deprem ve afet gibi konularda hazırlıklı olmanın gerektiğine inanıyoruz. Bu yüzden zaman zaman çeşitli eğitimler de yapıyoruz. Amatör telsizcilerle de protokolümüz var. Bu tür anlarda haberleşme sistemi çöküyor. Nitekim bu depremde de yaşandı. Öyle zamanlarda en pratik haberleşme telsiz haberleşmesi. Bu protokolü de o yüzden yaptık. Karabağlar olarak tam olmasa bile iyi kötü bu hazırlıklarımız var. Yeterli mi değil, tabiî ki geliştirmemiz lazım” dedi.
FAY HATLARI HARİTALARA İŞLENMELİ
Bir yer yerleşime açılmadan önce jeolojik etüt raporlarının sağlıklı bir şekilde yapılması gerektiğine değinen Selvitopu, “Plan yapmanın öncelikle koşulları haritalar ve jeolojik etütler. Bunların sağlıklı yapılması lazım. Bir yer yerleşime açılırken en önemli şeylerden biri jeolojik etüt raporları. Bunların sağlıklı yapılması lazım. Fay hatlarının haritalara işlenmesi gerekiyor. Biliniyor ama resmi olarak etkin değil. Fay hatlarıyla ilgili yapılaşma koşullarının gözden geçirilmesi lazım. Büyük bir bedel ödeyerek gerçekleri görmüş oluyoruz” şeklinde konuştu.
İLK YAPTIĞIM ŞEY O OLDU!
Göreve geldiğinde öncelikli olarak belediye binası için depreme dayanıklılık testi yaptırdığını ve ardından güçlendirme çalışması başlattığını söyleyen Selvitopu, “Ben seçildiğimde belediye binasının depreme dayanıklılık testinin yapılıp yapılmadığını sordum. Yapılmamıştı. İlk yaptığım şey o oldu. Binayı güçlendirdik. Ben bir devlet kurumu olarak o paradan neden kaçayım? Buraya binlerce insan geliyor. Tedbir almak zor değil de çok ihmalkarlık var. Her konuda böyleyiz, sadece deprem değil. Ülkede bilimsel kurumları, üniversiteleri, bilim insanlarını perişan edersen bu hallere düşeriz” açıklamasını yaptı.
