Çocuklarda teknoloji bağımlılığına uzman bakışı
Özel Radikal Buca Anadolu Lisesi Rehberlik Öğretmeni Pelin Karahan, öğrencilere ve velilere önerilerde bulundu. Teknolojinin olmadığı ya da çocukların onlara kayıtsız kalmadıkları bir dünyanın imkansız olduğu bir dönemden geçildiğini belirten Karahan, "Doğru olan; interneti ve dijital teknolojileri yok saymak değil, doğru ve faydalı kullanabilmektir. Çocukları tümüyle internetten alıkoymak veya teknolojik aletleri yasaklamak ya da onları tamamıyla özgür bırakmak yanlış bir tutumdur. En ideal yol, teknolojiyi etkili, verimli, uygun ve sorumlu bir şekilde nasıl kullanabilecekleri konusunda çocuklara yol gösterici olmak, çocukların yaşına, internet içeriğine ve süresine göre bir denetleme mekanizması oluşturmaktır. Bu sayede çocuk hem gelişen dünyaya ayak uyduracak hem de teknoloji bağımlılığına yakalanmayacaktır" ifadelerini kullandı.
"İçerikler de takip edilmeli"
Çocukların yaşına göre önerilen ekran sürelerini aktaran Karahan, şunları söyledi: "0-3 yaş arası çocuklar ekrandan olabildiğince uzak tutulmalıdır. 3-6 yaş arası çocuklar için günlük toplam süre en fazla 20-30 dakika, 6-9 yaş arası çocuklar için günlük toplam süre en fazla 40-50 dakika, 9-12 yaş arası çocuklar için günlük toplam süre en fazla 60-70 dakika, 12 yaş ve üzeri çocuklar için günlük toplam süre en fazla 120 dakika olmalıdır. Çocukların internette geçirdikleri zaman takip edildiği kadar içerikler de takip edilmelidir."
"Doğru yönlendirme ve mantıklı sınırlandırmalar"
Yetişkinlerin doğru yönlendirme ve mantıklı sınırlandırmaları ile kullanılan teknolojinin, çocukların gelişimi üzerinde pek çok olumlu etkisinin bulunduğunu vurgulayan Karahan, "Teknoloji çocuklara dil öğrenme, kodlama ve yazılım, tasarım, dijital fotoğrafçılık, dijital müzik gibi alanlarda kendilerini geliştirmeleri için fırsatlar sunar. Çocuklar; oynayarak, spor yaparak, resim yaparak, hayal gücünü kullanarak, iletişim becerilerini geliştirerek, beynin sol ve sağ taraflarını entegre eder ve geliştirirler. İlkokul, ortaokul ve lise dönemlerindeki çocukların, derslerine de katkı sağlayacak web üzerindeki interaktif eğitim programları veya DVD'leri faydalıdır. Bu eğitim materyalleri özellikle yabancı dil de olursa kelime hazinelerini ve yabancı dil becerilerini geliştirirler" dedi.
Olumsuz etkiler
Teknolojinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri arasında fiziksel halsizlik, beden duruşunda bozukluk, ellerde uyuşma, gözlerde yanma ve batma, kas ağrıları, kilo artışı gibi durumlar olduğunu ifade eden Karahan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Aynı zamanda dikkat, hafıza, analiz yeteneğinde azalma, dil ve konuşma becerilerinde gerilik, dikkat eksikliği, öfke kontrolü gibi sorunları ortaya çıkardığı görülmektedir. Ebeveynle ve çevresiyle ilişkileri olumsuz etkilenebilmekte, okul hayatında bir takım sorunlar ve başarısızlıklar görülebilmektedir. Ergenlik döneminde ise içe kapanma, sosyal ortamlardan uzak durma ve iletişim güçlüğü ortaya çıkabilmektedir."
Ailelere öneriler
Özel Radikal Buca Anadolu Lisesi Rehberlik Öğretmeni Pelin Karahan, ailelere şu önerilerde bulundu: "Çocuklarınızın kullandıkları teknolojiler ve deneyimleri hakkında bilgi sahibi olmalı ve bunlara aşina olmalısınız. İnternetin ve teknolojinin öğrenme için ne kadar kullanışlı ve ilgi çekici olduğunu vurgularken siber zorbalık gibi trajik sonuçlarına da değinmelisiniz. Çocuğunuzun çevrim içi faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olun. Çevrim içi faaliyetlerini kontrol edin, ne yaptığı ve neden yaptığı konusunda onlarla konuşun. Çocuğunuzun internet erişiminde kullandığı araçları yatak odalarının dışında ortak kullanım alanında bulundurun. İnternette gezinmeyi öğrenin. Çocuğunuzun ziyaret ettiği siteleri sizde ziyaret edin. İnternet filtrelerini ve gerekiyorsa aile kontrol uygulamalarını indirin. Bunları neden kullandığınızı açıklayın. Telefonunuza şifre/parola koyun. İnterneti ne zaman, nerede ve nasıl kullanacağına ilişkin birlikte kurallar koyun. Çevrim içi geçireceği süreyi çocuğunuzla birlikte belirleyin ve bu konuda esnemeyin. Çocuğunuzun çevrim içi ve dışı olduğu zamanlar ve aktiviteleri için sağlıklı bir denge oluşturun. Çevrim dışı sosyal ve sportif faaliyetlerin önemi hakkında çocuğunuzu bilgilendirin. Çevrim içi ve çevrim dışı harcanacak zamanın planlamasını çocuğunuzla birlikte yapın. Çevrim içi ve çevrim dışı neler yapılacağı konusunda bir aile planı oluşturun."
"Çocuklarınızın sizi örnek aldığını unutmayın"
Karahan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Çocuğunuzun güvenli ve güvenilir web sitelerini ve uygulamaları belirlemesinde yardımcı olun. İçerikleri tıklarken, indirirken, yüklerken ve postalarken dikkatli olmaları konusunda onları teşvik edin. Dijital oyunlar konusunda seçici davranın. Çocuklarınızın yaş grubuna uygun olmayan, şiddet, korku unsurlarını içeren oyunları oynamasına izin vermeyin. Çevrim içi davranışlarınızla ve teknoloji kullanımınız ile çocuğunuza örnek olun. Çocuklarınızla ilgili bilgileri ve fotoğrafları paylaşırken dikkatli olun. Ders çalışırken telefonunun yanlarında bulunması, derse yoğunlaşmayı zorlaştırabilir. Sürekli telefona bakma ihtiyacı hissedebilir, bildirimler rahatsız edebilir. Bu sebeple telefonun akademik performansı düşürebileceğini ona anlatın. İnternet ve akıllı telefonunun bir boş zaman geçirme aktivitesi olmadığını anlatın. Bağımsız yapabileceği beceriler ve hobiler konusunda onları destekleyin. Çocuğunuzla birlikte vakit geçirebileceğiniz, keyif alabileceğiniz aktiviteler planlayın. Kendisi ile ilgili ya da ailevi özel bilgilerinizi dijital ortamda paylaşmamaları gerektiğini anlatın. İnternet ortamına aktarılan bilgilerin çok çabuk kopyalanabildiğini belirtin. Karşılaştıkları herhangi bir tehlike durumunda (siber zorbalık) sizden mutlaka destek almalarını sağlayın. Çocuğunuza internet kullanımının olumsuz süreçleri hakkında çok fazla mesaj vermeye çalışmayın. Çocuk çok fazla verilen mesajları unutur veya karıştırır. Sık sık aynı cümleleri kurmak sürecin önemini azaltacaktır. Az, doğru ve sizin için en önemli mesajı vermeye çalışın. Çocuklarınızın sizi örnek aldığını unutmayın. Bu yüzden teknoloji kullanımınıza dikkat edin. Uzun süreli teknolojik alet kullanımını önleyemiyorsanız mutlaka bir uzmandan, psikolojik danışman ve rehber öğretmenden destek alın. İHA
