Keşif Haberleri - Son Dakika Keşif Haber Güncel Gelişmeler

Yeni bir lale türü keşfedildi: Karakoçan Lalesi

Üç üniversite ortak çalışması ile bilimsel adı “Fritillaria Karakocanensis” olarak verilen türün Türkçe ismi de “Karakoçan Lâlesi” olarak bilim dünyasına tanıtıldı. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, yeni lale türünün bilim dünyasına kazandırılmasındaki katkılarından dolayı Prof. Dr. Hasan Yıldırım’ı tebrik etti. Yeni lale türü, “Karakoçan Lalesinin keşif hikâyesini anlatan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “ Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalında Yüksek Lisans yapan Veysel Sonay tarafından 2019-2021 yılları arasında ‘Sarıcan Beldesi (Karakoçan/Elazığ) Florası’ isimli yüksek lisans çalışması esnasında, Sarıcan beldesi sınırları içerisinde kuru dere yataklarında, taşlık alanlarda farklı bir yapıya sahip Ters lâle (Fritillaria) popülasyonunu keşfetmiş. Söz konusu örneklerini daha önce topladığı hiçbir bitkiye benzemediğini fark edince, floristik literatürü tarayarak ‘Sarıdudak’ (Fritillaria michailovskyi) isimli ters lâle türü olabileceğini düşünmüş. Örneği birçok bitkiseverin bitki fotoğrafları paylaşımı yapan bir sosyal medya grubunda paylaşmaya karar vermiş. Fotoğrafları gördüğümde, paylaşılan bu bitkinin yeni bir ters lale türü olabileceği konusunda Veysel Sonay’la irtibata geçtim. Bu süreçte Türkiye’de ters lale uzmanı olan Aksaray Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tekşen’e danıştık ve türün yeni olabileceği konusunda hemfikir olduk. Üç üniversite akademisyenleri ortak bir çalışmaya başlayarak bitki üzerine detaylı çalışmalar yapmaya karar verdik. Çiçeklenme döneminde detaylı resimler ve yeteri kadar bitki örneği toplanması için Veysel Sonay'ın tez danışmanı Harran Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Akan öncülüğünde bölgeye çalışmalar yapmak için Veysel Sonay ve Doç. Dr. Maruf Balos saha çalışmaları gerçekleştirdiler. Çalışma için toplanan bitki örnekleri konu uzmanı Prof. Dr. Mehtap Tekşen'e incelemek için yollandı. Yapılan incelemeler neticesinde, Karakoçan’ın Sarıcan Beldesinde keşfedilen bu terslâle’nin yeni bir tür olduğu sonucuna varıldı” diye konuştu. “Ülkemizde endemik ters lâle sayısı 26’ya yükseldi” Tür hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Yıldırım, “Ters lâle (Fritillaria) cinsi Kuzey Yarımküre’de dağılım gösteren, yaklaşık 160–170 türe sahip bir cinstir. Bu cinsin üç önemli çeşitlilik merkezi bulunur. Bunlardan biri; Kaliforniya (21 tür) diğeri Çin (24 tür) ve üçüncüsü ise Güney Batı Asya-Doğu Akdeniz’dir. Üçüncü çeşitlilik merkezinde en önemli alanlar Türkiye (49 tür), Yunanistan (26 tür) ve İran (18 tür)’dır. Bu bağlamda, dünyada en fazla ters lâle türünün Türkiye’de mevcut olduğu görülmektedir. Karakoçan lalesinin keşfi ile birlikte Türkiye' de ters lâle türü sayısı 49'a çıkmıştır. Bu türle ülkemiz için endemik olan ters lâle sayısı ise 26’ya yükselmiştir. Oransal olarak ülkemizde ters lâle endemizm oranı yüzde 53’e çıkmıştır” dedi. HABER MERKEZİ

Uydu üzerinden keşfedilen buzul yerinde görüntülendi

Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki en önemli yükseltilerden olan Munzur Dağları’nda 2015 yılında Öğretim Üyesi Cihan Bayrakdar, Zeynel Çılğın, Ergin Canpolat ve M. Fatih Döker tarafından yapılan çalışmalarda yeni bir buzulun varlığı saptanmıştı. Buzulun saptanmasıyla birlikte Türkiye’de envanteri tamamlandığı düşünülen buzullara bir yenisi daha eklenmişti. Munzur Dağları’nda bulunan 3 bin 468 rakımlı Akbaba Dağları’nın, 3 bin 310 metre rakımlı Şahintaşı Tepe’nin kuzey yamacında tespit edilen buzulun yüzey alanı 104 bin 587 metrekare, uzunluğu 410 metre, genişliği 386 metre ve kalınlığıysa maksimum 90 metre olan buzula “Şahintaşı” adı verilmişti. 7 SAATLİK ZORLU TIRMANIŞ Munzurlarda buzulun varlığı araştırma sonucunda ortaya çıkarken, Türkiye’de ve dünyada yüksek dağlık kesimlerdeki buzulların süratle eridiği bir dönemde yeni bir buzulun varlığının ortaya konması önemli bir keşif olarak kabul edilmişti. Saptanan buzul ve bulunduğu alan daha önce gazete muhabiri Kemal Özer tarafından ilk kez görüntülenmişti. Erzincan’a bağlı Çağlayan beldesi Tatlısu köyünden yaklaşık 10 saatlik zorlu bir tırmanışın ardından buzulun bulunduğu alana ulaşan İHA muhabiri Murat Aydemir ve beraberindekiler, buzulu ve bulunduğu alanı görüntülemenin heyecanını yaşadı. Buzulun bulunduğu alana devasa kaya kütleleri akarken, yeraltından da kulakları sağır edercesine su seslerinin gelmesi dikkat çekti. "KAYALARIN ALTI KOMPLE BUZUL" Ekim ayı olmasına rağmen zirvede büyük kar kütlelerinin de bulunduğu alana ulaşan trekking yapan vatandaşlardan Abbas Yıldız, buzulların muhteşem olduğunu belirtti. Ali Aydemir ise, “Buzulun bulunduğu alan yaklaşık 104 bin metrekare deniyor ancak bence daha fazla. Uzunluğu 410 metre genişliği 386 metre kar kalınlığı 90 metre. Komple altı buz kütlesiyle kaplı. Zirvenin arkası Tunceli bu yüzü Erzincan sınırları. Muhteşem bir güzellik. Sular buz gibi. Tüm bölgeyi dolaştık her yerde müthiş su sesi geliyor. Kayaların olduğu bölge altı komple buzul” dedi. Öte yandan buzula ulaşmak için yapılan yolculuk sırasında Munzur Dağının yüksek kesimlerindeki yaban hayatı da objektiflere yansıdı. Yaban hayat çeşitliliğinin zengin olduğu Munzur Vadisinde sürüler halinde görülen yaban keçileri ve boz ayı İHA ekibi tarafından görüntülendi. İHA

#Keşif

Yeni bir lale türü keşfedildi: Karakoçan Lalesi

Uydu üzerinden keşfedilen buzul yerinde görüntülendi

SON GİRİLEN HABERLER