Efes Selçuk’tan dayanışma örneği: Üç haneden biri destek bekliyor
ÇAĞLA GENİŞ-RÖPORTAJ
Ekonomideki kötü seyirle birlikte her geçen gün derinleşen yoksulluk en çok çocukları vuruyor. Çocuklarının en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan aile sayısı giderek artarken, yoksulluğun çocuklar üzerindeki etkileri önlenemez biçimde derinleşiyor. Ailelerin ‘boş beslenme çantaları’nın ağırlığıyla ezildiği bir tabloda, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’ndan kritik bir çağrı gelmişti. CHP Lideri, partili belediyelere ihtiyaç sahibi öğrencilere beslenme desteği sağlamaları için talimat vermişti. Bu çağrıya İzmir’den ilk karşılık veren ilçe belediyesi ise Efes Selçuk oldu. İlçede tüm hanelerin sosyoekonomik durumunu ortaya koyan araştırma üzerinden ‘dayanışma haritası’ oluşturulmasının ardından, hamile kadınlardan üniversiteli gençlere kadar ihtiyaç sahibi birçok kesime yönelik kapsayıcı bir proje olan ‘Efes Selçuk Çocuklar İçin Gıda Dayanışması’ hayata geçirildi. “İstedik ki kentimizde hiçbir çocuk evde, sokakta, okulda aç kalmasın. Ülkemizi, çocuklar için kocaman bir dayanışma sofrasına dönüştürmeyi hedefliyoruz” diyen Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel, Türkiye genelinde bir dayanışmaya çevirmeyi hedeflediği projenin detaylarını gazetemize anlattı.
ÜÇ HANEDEN BİRİ DESTEK BEKLİYOR
-Ekonomik krizin gölgesinde ‘Çocuklar için Gıda Dayanışması’ projesi, çok daha büyük anlam kazanıyor. Neydi sizi bu projeyi hayata geçirmeye iten şey?
Ülkemizde ekonomik krizin artırdığı derin yoksulluk ve gıda krizi her geçen gün tüm yurttaşlarımızı daha da fazla etkiliyor. En temel insan haklarından olan gıda hakkı da bu kötü koşullardan son derece etkileniyor. Sorumluluk ve vicdan sahibi herkesin bu yangına karınca kararınca su taşımaya çalışması gerekiyor. Efes Selçuk Çocuklar için Gıda Dayanışması projemize gelecek olursak; aslında göreve geldiğimizden beri, ihtiyaç sahibi olduğunu belirten veya bizim ihtiyaç duyduğunu fark ettiğimiz tüm kesimlerle dayanışma içerisinde olmaya çaba gösterdik. Kimi zaman doğrudan kamu kaynaklarıyla kimi zaman da yine bir kent dayanışması örneği gösteren yurttaşlarımızla birlikte olanaklarımız dahilinde insanlarımıza dokunmayı başardık. Efeslim Kart, Efesli Bebeler, aş evimizde ürettiğimiz sıcak yemeklerin evlere kadar ulaştırılması ve Efes Selçuk Ekmek Dayanışması bu çalışmalarımızın örneklerini oluşturuyor. Biz derin yoksulluk ve gıda krizinden etkilenen çocuklar için daha bütünsel ve kapsayıcı bir proje için çalışırken, Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu ve değerli eşi Selvi Kılıçdaroğlu Hanımefendi’nin çocukların gıdaya erişimine yönelik çağrısı üzerine biz de hazırlıklarımızı hızlandırarak tamamladık ve yoğun ilgi ve takdir gören bir tanıtım toplantısı ile projemizi başlattık. Selvi Kılıçdaroğlu Hanımefendi ve partili büyüklerimizin katılımı ise bizi ayrıca onurlandırdı. Efes Selçuk Çocuklar için Gıda Dayanışması ise odağına Efesli Anneleri ve çocukları alan bütüncül, kapsayıcı ve kentlimizin hane bazlı bilgisini temel alan Dayanışma Haritası ile bu dayanışma ruhunu zirveye taşıdığımız bir proje oldu. İstedik ki kentimizde hiçbir çocuk evde, sokakta, okulda aç kalmasın. Anneler hem kendilerinin hem de çocuklarının iyi beslenebileceği olanaklara kavuşsun.
-Projenin hazırlık aşamasında, ‘Dayanışma Haritası’ oluşturmak için hane hane çalışmalar yapıldığını biliyoruz. O süreçte içerisine girilen çatılarda, nasıl yoksulluk manzaraları ile karşılaştınız? Neler etkiledi sizi en çok?
Yoksulluk dediğimizde aslında bir toplumsal eşitsizlik sarmalından bahsediyoruz. Bu ülkede her zaman yoksullar oldu ve kah komşu kapıdan gelen destekle kah devlet olanaklarıyla yapılan yardımlarla bu yoksulluğa müdahale edilmeye çalışıldı. Ancak artık başka bir noktadayız; artık ülkemizde bir derin yoksulluk krizi var ve maalesef ne ekonomi politikaları ne de sosyal politikalar bu derin yoksulluğu gidermeyi bir yana bırakın hafifletemiyor bile. Elbette Efes Selçuk da bir tarım ve turizm kenti olmasına rağmen bu yoksulluktan payına düşeni alıyor. Ama yoksulluğu dramatize eden bir anlayışla değil, bilime ve toplumcu bilince dayanan bir ciddiyetle ele almamız gerekiyor. Efes Selçuk’ta gerçekleştirdiğimiz hane bazlı araştırmalar ve çeşitli bilgi kaynaklarımızdan gelen verilere göre, her üç haneden biri destek bekliyor. Biz de bu verilerden yola çıkarak, komşusu açken tok yatmayı içine sindiremeyen yurttaşlarımız, meslek odalarımız ve sivil toplum örgütlerimizle birlikte Efes Selçuk Çocuklar için Gıda Dayanışması projesini hazırladık ve hep birlikte yaşama geçirmeye karar verdik.
KENT DAYANIŞMASI ÖRNEĞİ
-‘Efes Selçuk’ta hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek’ sözleriyle tanıttınız projeyi. İşin içine gençleri, hamile kadınları ve bebeği olan anneleri de dahil ettiniz... Bunu nasıl başaracaksınız?
Bu söz, Genel başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun çok önem vererek ve kararlılıkla dile getirdiği bir söz aslında. Biz de bu sözü kendi olanaklarımız ölçüsünde yaşama geçirmeye gayret gösteriyoruz. Yani projemizin asıl mimarı bize bu görevi ve kararlılığı sunan Sayın Genel Başkanımızdır. Projemiz Efesli Anneler paketi, Efesli Bebeler paketi, Efeslim Kart ile 2-6 yaş çocukların yaşadığı hanelere desteğimiz, ilkokul ve ortaokula giden çocuklara yönelik Beslenme Kolisi, lise ve üniversite öğrencilerine yönelik esnafımızdan öğle yemeklerini temin edebilecekleri Genç Efeslim Kart’tan oluşuyor. Dayanışma haritası sayesinde, kent genelinde tüm haneleri kapsayan araştırma sonucunda, her hanede yerleşik çocuk ve ebeveynlerin ekonomik ve sosyal durumu kayıt altına alındı. Kent genelinde oluşturulan dayanışma haritasına dayanan ihtiyaç sahibi kesimler, hamile kadın, bebek sahibi kadın, 0-2 yaş bebek, 2-6 yaş çocuk, ilkokul öğrencisi, ortaokul ve lise öğrencisi ile üniversite öğrencisi olarak gruplandı. Efesli Anneler desteği ile hamile kadınlara ihtiyaç duydukları folikasit vb. gıdaların sağlanması, yeni doğum yapan kadınların kendilerinin ve bebeklerinin sağlıklı beslenmesi için gereken besinlerin sağlanması hedeflenmektedir. 0-2 yaş bebeklere yönelik destek ile Efesli Bebek projesi güçlendirilerek bebeklerin ihtiyaç duyduğu besine erişimlerinin sağlanması hedeflenmektedir. 2-6 yaş çocuklara yönelik destek ile hali hazırda kullanımda olan Efeslim Kart güçlendirilerek henüz okula gitmeyen çocuklara gıda desteği sağlanması hedeflenmektedir. İlkokul öğrencilerinin okula giderken ihtiyaç duydukları beslenme çantasını hazırlayabilmeleri için Beslenme kolisi sağlanması hedeflenmektedir. Ortaokul ve lise öğrencilerine okul günlerinde öğle yemeklerine erişebilmeleri için, belirlenen kent esnafında kullanabilecekleri Genç Efeslim Kart aracılığı ile yemek desteği sağlanması hedeflenmektedir. Üniversite öğrencilerine ihtiyaç halinde Genç Efeslim Kart ile esnafta kullanabilecekleri yemek hakkı desteği sağlanması hedeflenmektedir.
-Projeyi bir ‘kent dayanışması’ kılan özelliği nedir? Kamusal kaynaklarının ötesinde; kentteki esnaf, küçük üretici köylü, orta ve büyük ölçekli çiftçi ve yurttaşların bu projeye katkısı ne/nasıl olacak?
Proje, Efes Selçuk Belediyesi’nin kamusal kaynaklarının ötesinde; kentteki esnaf, küçük üretici köylü, orta ve büyük ölçekli çiftçi ve tüm vatandaşların sağlayacağı katkılarla birlikte bir ‘kent dayanışması’ olarak yaşama geçirilecektir. Efes Selçuk Belediyesi öncülüğünde kentin sivil toplum kuruluşları ve tüm yurttaşların desteğiyle kent dayanışması ruhuyla yaşama geçirilen bir iyilik hareketimizin kurumsal paydaşları; Selçuk Ticaret Odası, Selçuk Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Selçuk Ziraat Odası, Selçuk Yaş Sebze ve Meyve Kooperatifi ile kentimizdeki tüm sivil toplum örgütlerinin çatısı olan Efes Selçuk Kent Konseyi’dir. Hem dayanışmaya omuz veren meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının ayni -yani meyve, sebze gibi destek paketlerinde yer alabilecek her türlü gıda olarak- ve dayanışma paketi destekleri hem de yurttaşlarımızın www.gidadayanismasi.org internet sitesinden dağlayacakları destekler, dayanışmamızı bir kent dayanışması olarak sürdürmemize olanak sağlayacaktır.
AŞAMA AŞAMA HAYATA GEÇİRİYORUZ
-Proje şu an hangi aşamada? Hanelere gıda desteği sağlanmaya başlandı mı?
Çocuklar için Gıda Dayanışması hamile kadınları odağına alan Efesli Anneler başlığı ve 0-2 bebekleri odağına alan Efesli Bebeler desteği ile başladı. Dayanışmamızı olanaklar ve destekler dahilinde aşama aşama hayata geçiriyoruz. Ardından Efesli Çocuklar destek kolisi devreye girecek ve okulların ikinci döneminin başlaması ile de okula giden öğrencilere desteğimiz başlayacak. İlk aşama olarak hamile kadınlara yönelik desteğimizi, ilçemizdeki deneyimli emekli hemşirelerin ve sosyal yardım uzmanlarımızın katılımıyla gerçekleştiriyoruz ve Efes Selçuk halkının desteği giderek artıyor. Projeye yönelik beğeni ve memnuniyet ise oldukça yüksek.
-Çocuklar için ücretsiz gıda talebi uzun zamandır ülke gündeminde. Bu konunun her ne kadar kamu politikası haline getirilerek merkezi hükümet tarafından planlanması gerekse de yerel yönetimlere de önemli sorumluluklar düşüyor. Bu elzem talebe, İzmir’den ses veren ilk ilçe belediye oldunuz. Bu bağlamda diğer belediyelere ve başkanlara nasıl bir çağrıda bulunmak istersiniz?
Ülkemiz genelinde pek çok başlıkta yaşadığımız sorun ve krizler, her geçen gün daha fazla yurttaşımızın destek ve dayanışma ihtiyacını arttırdı. Maalesef kaynağını haktan alan merkezi devlet olanaklarının halktan büyük ölçüde esirgendiği bir dönemde yoksulluk ile krizler arasında sıkıştık. Özellikle toplumun kırılgan kesimleri için gündelik yaşamı asgari düzeyde olsa dahi sürdürmek olanaksız hale geldi. Pek çok kesim için yaşamın gündelik döngüsü çatladı; kırıldı kırılacak. İşte bu koşullarda, gücünü ve meşruiyetini halktan alan tüm kamusal kurum ve kuruluşun, çalışmalarını toplumun ihtiyaç ve menfaatine yönlendirmesi zorunluluk haline gelmektedir. Halktan aldığımızı, halkın talep ve ihtiyacı üzerine halka geri vermeye çalışıyoruz. Elbette yerel yönetimlerin temel faaliyetleri yol, çöp vb. gibi alanlarla anılmaktadır ancak çocuklar açken; asgari altyapı ve belediye işlerini sürdürürken, tüm çocuklar için gıda güvenliği ve gıda güvencesi için çalışmak kamusal sorumluluktur ve biz de bunu yapma gayreti içerisindeyiz. Türkiye genelinde muhalefet belediyelerinin tarım ve gıda alanında sürdürdüğü çalışmalar var; çocuklar için ise Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun çağrısı ile hızlanan pek çok çalışma var. Biz bu gayret ve çalışmaların, ülke genelinde yerel yönetimlerin ve toplumun da katılımıyla faklı bir dayanışma ağına dönüşebileceği düşüncesindeyiz. Çocuklar için Gıda Dayanışması’nı Efes Selçuk’ta yaşama geçirirken, aynı zamanda da Türkiye’nin dört bir yanındaki dost belediyelerle bağları güçlendirmeyi; Çocuklar için Gıda Dayanışması’nı tüm Türkiye ölçeğinde bir dayanışmaya çevirmeyi hedefliyoruz. Efes Selçuk’un mandalinası, narı, ayvası binlerce kilometre ötedeki çocukların beslenme çantasına girsin, dört bir yandan gelen yerel ürünler Efesli çocuklara ulaşsın istiyoruz. Ülkemizin, çocuklar için kocaman bir dayanışma sofrasına dönüştürmeyi hedefliyoruz.
