Beyaz altında kara tablo: Üretimde yüzde 35 düşüş var
NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Türkiye’nin beyaz altını olarak adlandırılan pamuk; son dönemde üreticisini, sanayicisini ve tüccarını üzüyor. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve ELİDAŞ Başkanı Bülent Uçak, sektörde oluşan kara bir tabloya dikkat çekti. Türkiye genelinde pamuk üretiminde yüzde 35’lik bir düşüş beklediklerini ifade eden Uçak, depremin bölgenin pamuk üretimine de ciddi yara verdiğini söyledi. Ege Bölgesi’nin bazı bölgelerinde ise pamuk üretiminde yaşanacak düşüşün yüzde 50’yi bulacağını söyleyen Uçak, pamuk ithalatına verilen 2,5 milyar doların yarısıyla pamukta yerli üretimi artırıp, ithalat kapılarına kilit vurulabileceğini söyledi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizi de derinden etkileyen kuraklığın pamuk ekim alanlarını olumsuz etkilediğini de sözlerine ekleyen Uçak, sürdürülebilirliği sağlayan yeşil dönüşüm ve sıfır atık söylemlerini eyleme dönüştüren, bu şekilde üretim yapanlara pozitif ayrımcılığın yapılması gerektiğine vurgu yaptı.
PAMUK FİYATLARI HEDEFE ULAŞMADI
2022-23 sezonunda pamuk sektörünün beklediği fiyat hedefine ulaşılmadığını dile getiren Uçak, “2022-2023 yılında üreticinin beklediği fiyatlar ne tüccar açısından ne de sanayicinin üretimi açısından hedefe ulaşamamıştır. 6 Şubattaki depremle beraber Türkiye ekonomisinin biraz daha yara aldığını, sıkıntılı bir süreçten geçtiğini söylemek mümkün. Bazı tedbirleri alırken bu son yaşadığımız deprem yaşanabileceklerin en kötüsü oldu. Deprem bölgesinde özellikle Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Malatya pamuk ve tekstil özelinde toplam Türkiye ihracatının hazır giyim konfeksiyon sektörünün 33,5 milyar dolarlık total ihracat toplamının yüzde 5.05’dir. Bahsettiğimiz deprem bölgesinin Türkiye’nin toplam ihracattaki payına baktığımızda, yani 235 milyar dolarlık ihracatın yüzde 8,6’sıdır. Bu bölgede net kullanım miktarı da üretilen ürünlerin yüzde 40’ıdır. Bunu bir kenara koyup dünyaya baktığımızda enflasyon resesyon beklentileri ABD’de Baltık krizleri hala devam etmekte. Haliyle bunun dünyaya sirayet edebilme ihtimali, kurum baskılanmasından dolayı üretimi yapanların ihracattaki pazar paylarını kaybetme noktasıyla karşı karşıya kalmaları ve maliyetlerini tutturamamaları, kapasite kullanım oranlarının bu talep düşüklüğünden dolayı çok aşağılarda kalmış olması, hepimizi endişelendirmeye devam ettiriyor” dedi.
KOCAMAN BİR SIFIRLA DÖNMÜŞ OLURUZ
Sabit kur politikasının ihracatçıda yarattığı problemlere dikkat çeken Uçak, serbest kur politikasına geçmenin önemine vurgu yaptı. Uçak, “Sadece ihracat ayağına değil üretimi desteklemek istiyorsak serbest kur politikasına geçmek durumundayız. Bu serbest kur politikasıyla üretimi yapan ihracatçı yurt dışında diğer dünya ülkeleriyle özellikle Uzak Doğu ile rekabet edebileceği bir fırsat eşitliği yakalayabilmeli ve ihracatını arttırabilmeli. Yoksa bizler yıllarca ödün vererek, fedakârlık yaparak hem üretimde hem ihracatta hem sanayici hem de tüccar anlamında emek harcamış insanlar olarak kocaman bir sıfırla dönmüş oluruz. Yaşadığımız en büyük sıkıntılardan bir tanesi yurtdışında fiyat tutturamayan sanayicinin içerde de pamuğa olan talebinin hala çok düşük devam ediyor olmasıdır” diye konuştu
EGE’DE YÜZDE 50 DÜŞÜŞ BEKLİYORUM
Ege Bölgesi’nde pamuk üretiminde yaşanacak düşüşün yüzde 50’yi bulacağını söyleyen Uçak, “Ege bölgesinde özellikle Menemen ve Bergama olmak üzere yüzde 50’lerin üzerinde pamuk üretiminde bir düşüş bekliyorum. Küçük Menderes Havzası’nda yüzde 10-15 bir düşüş olabilir. Büyük Menderes Havzası’nda yüzde 10 oranında bir düşüş olabilir. Söke bölgesinde toprak yapısının tuzluluk oranı yüksek olduğundan dolayı çok fazla miktarda bir düşüş beklemiyorum. Orada fazla ürünlere geçmekte bir müşküliyet var hem de alışılmış bir sistemde devam ediyorlar yani toprak yapıları uygun değil” dedi.
TÜRKİYE GENELİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ
Türkiye genelinde pamuk üretiminde yüzde 35’lik bir düşüş beklediklerini ifade eden Uçak, depremin bölgenin pamuk üretimine de ciddi yara verdiğini söyledi. “Çırçır fabrikaları kalmadı” diyen Uçak, “Daha yeni yeni ekim başladı alanlar çıkacak, tohum satışları ne oldu onu da 15-20 gün içerisinde daha net görürüz. Hatay’dan aldığım bilgileri söyleyeyim; Hatay’da geçen sene 450 bin dekarlık alanları vardı bu sene 80-90 bin civarında bir üretim yaptılar. Zannediyorum ki bu sene bunun beşte birini anca yaparlar. Çırçır fabrikaları kalmadı, çünkü orada makine tesisatsa sorun var, üretse kim alacak? Alacak tüccar yok. Diyarbakır memnun değil, Diyarbakır’da hızlı kuvvetli bir geri çekilme olacak. Urfa bölgesinde geri çekilme diğer bölgelere Antakya, Diyarbakır’a göre bakıldığında ortalama olarak yüzde 20’ler civarında aşağı gelecek. Türkiye genelinde önümüzdeki yıl zannediyorum yüzde 30-35 arasında bir eksiklik yaşayabiliriz. Geçen senelerde 1 milyon 50 ton olan pamuk üretimimiz 750-800 bin tonlarda olabileceğini tahmin ediyorum. Bu sene ürettiğimiz 1 milyon 50 bin ton pamuğun yanında ithallerle gelen miktarla 2 milyon ton. Fakat bizim kapasite kullanım oranlarımız o kadar aşağı geldi ki, biz bu seneden zaten kuvvetli bir devirle önümüzdeki yeni sezonu birleştireceğiz” ifadelerini kullandı.
2, 5 MİLYON DOLARIN YARISIYLA…
Sektör olarak devletten istediklerini de sıralayan Uçak, ithalata verilen 2,5 milyar doların yarısıyla pamukta yerli üretimi artırıp, ithalat kapılarına kilit vurulabileceğini söyleyerek “Bize pazar lazım, iş lazım, bunları yapamazsak pamukta sıkıntılı bir süreç yaşarız. Planlamayı yaparken, özellikle yurt dışından pamuk ithalatıyla ilgili olan kısmından yerli pamuğun sanayi kısmı tarafından özendirilmesi ve desteklenmesi. Üretimini yapan insanların belli periyotlarla prim ve destekleme sistemlerinin hangi şartlara, hangi enflasyon oranına, hangi döviz bazına göre yapılacağı belirlenmeli. Bu sektörün üreteni de mamulü yapan tüccarı da sanayicisi de çok kıymetli. O yüzden bu sektörün içinde faaliyet gösteren tüm paydaşların kendilerine göre uygun olan şartla desteklenmesi gerekiyor. Bizim bir yıllık pamuk ithalat toplam tutarımız 2 milyar 500 milyon dolar. Biz bunun yarısını burada üretimi zor şartlarda devam ettirdiği için üreticimize ve yerli pamuğu kullanan sanayicimize çıkarıp versek; pamuğu dışarıdan ithal etmek zorunda kalmayız. Bunlar yapılacak şeyler” değerlendirmesinde bulundu.
SÖYLEMİ, EYLEME DÖNÜŞTÜRMELİYİZ!
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizi de derinden etkileyen kuraklığın pamuk ekim alanlarını olumsuz etkilediğini de sözlerine ekleyen Uçak, sürdürülebilirliği sağlayan yeşil dönüşüm ve sıfır atık söylemlerini eyleme dönüştüren, bu şekilde üretim yapanlara pozitif ayrımcılığın yapılması gerektiğine vurgu yaptı. Uçak, “Ülkemizi de derinden etkileyen kuraklık, pamuk ekim alanlarımızı olumsuz etkiliyor. Üreticiler pamuğu bırakıp, su ihtiyacı az olan ürünlere yönelmeye başladı. Bu durum pamuk üretimimizi ister istemez düşürüyor. Bu noktada her yerde dile getirilen sürdürülebilirliği artık eyleme dönüştürmeliyiz. Yeşil dönüşümü, sıfır atığı, karbon ayak izini uygulayan üreticiler, pozitif ayrımcılığa tabi tutulmalıdır. Geleceğimiz için, çocuklarımız için hemen şimdi harekete geçmemiz gerektiğini düşünüyorum” dedi.
