Uzmanlardan telsiz patlaması değerlendirmesi

Lübnan'da iletişim cihazlarının eş zamanlı patlatılması, cihazların güvenlik tehdidi olup olmadığı tartışmasını gündeme getirirken uzmanlardan açıklama geldi.

Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Koltuksuz, bir telefonun ya da çağrı cihazının uzaktan gönderilen bir kod ile patlayamayacağını söyledi.

Koltuksuz, üretimden çıktıktan ürünlere müdahale edildiğini söyleyerek, “Belli ki birileri bunlara bir el atmış. Bu cihazların içerisine 8-10 gramlık bir patlayıcı koyarsanız... Zaten cihazın içinde pil de var, elektrik akımını oradan elde edebiliyorsunuz. Bu koşullarda donanımı değiştirirseniz, uzaktan göndereceğiniz bir kodla bu patlayıcıyı patlatabilirsiniz" dedi.

Koltuksuz, bu tip cihazlar için yerli ve milli yazılım ve donanım önererek, "Bunu yerli ve milli üretmediğiniz zaman dışarıdan geldiğinde buna benzer olaylar çok kolaylıkla yapılabilir. Bu olaylardan ders alınması gerek. Bilgisayarlar, cep telefonları, çağrı cihazları, yazıcılar, modemlerin yerli ve milli olarak üretilmesi gerek. Üretemediğiniz kısımlar dışarıdan gelecekse de mutlaka bir kontrol sonrasında içeri girmesi lazım. Çünkü buna benzer olayları bundan sonra bekleyeceğiz" şunları söyledi.

ELEKTRONİK CİHAZLARDA RİSK VAR MI?

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mertol Gökelma ise çağrı cihazları, cep telefonları, elektrikli bisiklet, skuter, otomobil gibi şarj edilebilen ürünlerin lityum-iyon pile sahip olduğunu söyledi. Gökelma, bu pillerin kazalara yol açması için hava ile temasının gerektiğini kaydederek, şunları söyledi: "Çizik, delik, kırık veya aşırı ısınmadan dolayı dış plastik kafesin erimesi gerekir. Bu durumda önce aşırı ısınma, duman, alev görülür ve patlamadan ziyade hızlı yanma gözlemlenir. Videolarda yanma değil dumansız patlama gözlemlendiği için pil sebebiyle oluşma ihtimalini düşük görüyorum. Bu cihazlar demir, çelik, alüminyum, bakır, altın ve plastik gibi malzemelerden oluşmakta olup patlama potansiyelleri olmayan malzemedir. Burada akıllara üretim veya üretim sonrası aşamalarına sızılıp uzaktan aktive edilebilen küçük patlayıcılar yerleştirilmiş olabileceği geliyor."