Devlet Memurları Kanunu’nda yeni düzenleme

Devlet memurlarına yönelik önemli düzenlemeleri içeren "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Teklif, kamu görevlilerinin kariyerleriyle ilgili önemli değişiklikler getiriyor. Bu düzenlemeler arasında, sözleşmeli personelin memur kadrolarına geçişi, disiplin cezası almayan memurlara ilave kademe hakkı, yurt dışı görevlerdeki kamu görevlilerine aylıksız izin verilmesi gibi yenilikler bulunuyor. Ayrıca, uzman yardımcılarının yeterlik sınavına ilişkin yeni düzenlemeler de teklifte yer alıyor.

Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen uluslararası kuruluşlarda görev almak isteyen memurlara, yabancı ülkelerin resmi kurumları ve uluslararası kuruluşlarda çalışabilmeleri için aylıksız izin verilebilecek.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye göre yönetici görevlerinden alınarak başka kadrolara atanan veya atanmış sayılan ve bu kadrolardan kendi istekleriyle ayrılan memurlar, yeniden memurluğa dönmek istediklerinde, güvenlik soruşturması yapılacak. İlgili diğer şartlar ve işlemler aranmaksızın, ayrıldıkları kadrolarına başvurduklarında, özlük hakları korunarak 3 ay içinde yeniden atanacaklar. Bu atamalarla oluşturulan kadrolar, kurumların kadro cetvellerine eklenecek ve boşalması durumunda iptal edilecek.

Bu düzenleme, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı Kanunu’nda belirtilen bazı kadrolara atanan veya atanmış sayılan kişiler ile 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221. maddesi kapsamında "müşavir" unvanıyla atananlar için de geçerli olacak. Ayrıca, Türkiye'nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda çalışan ve kamu sermayeli kurumların yurt dışı birimlerinde görev yapan memurlar ile bu kurumlarda 6 aydan fazla süreyle yurt dışında görevlendirilenlerin eşlerine, yıllık belge sunulması şartıyla 10 yıla kadar aylıksız izin hakkı tanınacak. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda yapılan diğer bir düzenleme ise, uzman yardımcılığına atananların, 3 yıl çalıştıktan sonra belirli konularda hazırladıkları tezlerinin kabul edilmesi durumunda yeterlik sınavına girmeye hak kazanacaklarını ve bu sınavın en geç 6 ay içinde yapılacağını öngörüyor.

Daha önceki Kanun hükümleri kapsamında yeterlik sınavına girmeye hak kazanmış ancak bu hükmün yürürlüğe girdiği tarihe kadar kurumları tarafından ilk sınavı yapılmamış olanlar için, sınavın yapılması için belirlenen 6 aylık süre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayacaktır. Ayrıca, sözleşmeli personel statüsünden memur kadrolarına geçiş yapanlara, disiplin cezası almamaları koşuluyla ilave kademe verilmesini öngören düzenleme, geçmişte bu geçişi gerçekleştirenlere, geçmişe dönük herhangi bir fayda sağlamadan uygulanacaktır.

Denetçilerin görev ve yetkileri

Teklif ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve Üyelerine İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un adı, "Devlet Denetleme Kuruluna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun" olarak değiştirilecek ve Kanun’a "Vakıf, kooperatif ve birliklere ilişkin görevler" başlıklı yeni bir hüküm eklenecek. Bu düzenlemeye göre, Kurul, vakıflar, kooperatifler, birlikler ve bu kurumların tüm ortaklık ve iştiraklerinde idari soruşturma, inceleme, araştırma ve denetim yapma yetkisine sahip olacak.

Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kararına paralel olarak "Denetçilerin görev ve yetkileri" başlıklı hüküm de düzenlenecek. Bu kapsamda denetçiler, denetim ve soruşturma gruplarında görevli olarak, belirli konularda denetim, inceleme ve araştırma yapabilecek, ilgili kurumlarla yazışmalar yaparak bilgi ve belge isteyebilecek, raporlar hazırlayarak Kurul toplantılarında açıklamalarda bulunacak.

Kurul üyeleri ve denetçiler, denetim görevleri sırasında, denetim kapsamındaki kurumların ve kuruluşların teftiş, denetim birimlerinin yetki ve sorumluluklarını üstlenecek.

Yeniden düzenlenen "Görevden uzaklaştırma" başlıklı hükme göre ise, denetlemeler sırasında görevlerini engelleyen veya kamu zararını artıran davranışlarda bulunan görevliler hakkında, ilgili Kurul üyesi veya denetçi görevden uzaklaştırma önerisinde bulunabilecek ve bu tedbir memurlar ve diğer kamu görevlileri için uygulanabilecek. Görevden uzaklaştırma kararının gerekçesi, ilgili amirlere ve Kurul Başkanına bildirilecek.

Eğer görevden uzaklaştırma gerekçesi ortadan kalkarsa, denetim veya soruşturma grubunun hazırlayacağı raporla, görevden uzaklaştırılan kişi derhal görevine iade edilecek.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı

Teklif ile, Anayasa Mahkemesinin kararı doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına ilişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmaktadır. Buna göre, hakim ve savcı sınıfından olanların terfileri, başka bir işleme gerek kalmaksızın, süresinde yapılacaktır. Kadrolu personelden hizmetine ihtiyaç duyulmayanlar, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında durumlarına uygun kadrolara atanacaktır. İlgili kuruluşlar, atamaya ilişkin işlemleri genel hükümler çerçevesinde en kısa sürede yerine getirecektir. Eğer bu kişilerin durumlarına uygun boş kadro bulunmazsa, atama işlemi ile birlikte bu kadrolar kendiliğinden ihdas edilmiş sayılacaktır. Bu kadroların herhangi bir nedenle boşalması durumunda ise, yine herhangi bir işleme gerek olmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

Süreli olarak görevlendirilen personelden hizmetine ihtiyaç duyulmayanlar, görev süreleri bitmeden önce kurumlarına geri gönderilebilecek veya görevlerine son verilebilecektir. Süreli olarak görevlendirilen ve görevlerine son verilen personel, süre bitmeden önce görevlerinden ayrılabilir veya kurumlarına dönebilir. Üç yıllık görev süresini tamamlayanlar ise, yeni bir işlem yapılana kadar görevlerine devam edecek.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı, Devlet Memurları Kanunu veya diğer kanunlardaki sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin hükümlerden bağımsız olarak, sözleşmeli personel çalıştırma yetkisini elde edecektir. Sözleşme yapma yetkisi ise İdari İşler Başkanı'na verilecektir. Sözleşmeli personel hakkında, kanunda ve sözleşmede yer almayan durumlar için Devlet Memurları Kanunu’na göre düzenlemeler yapılacaktır. Sözleşmeli personele ödenecek ücret, ilgili kanun hükümlerine göre, görevlerin mahiyeti ve personelin vasfına göre İdari İşler Başkanı tarafından belirlenecek.

Geçici olarak veya haftanın belirli günlerinde sözleşmeli personel çalıştırıldığında, ödeme bu çalışılan günlere veya saatlere orantılı olarak yapılacaktır. Ayrıca, sözleşmeli bilişim personelinin ücret tavanı, en fazla 10 kişi için, Devlet Memurları Kanunu’na göre uygulanan sözleşme ücreti tavanının 5 katına kadar belirlenebilecektir. Bu personelin, belirli bölümlerden mezun olmaları ve gerekli mesleki tecrübeye sahip olmaları gerekecek.

Sözleşmeli personelden hizmetine ihtiyaç kalmayanlar, uygun görüldüğü takdirde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında, kanun kapsamındaki pozisyonlara atanabilecektir. Bu atama teklifi İdari İşler Başkanlığı tarafından yapılacak ve atama işlemi 15 gün içinde sonuçlandırılacaktır. Bu kişiler, atama işlemi tamamlanana kadar mevcut sözleşme ücretleri ve mali haklarını Cumhurbaşkanlığı bütçesinden almaya devam edecek.

Atama işlemi tamamlanan personelin pozisyonları, başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş sayılacaktır. Ancak, doğum, evlat edinme veya askerlik nedeniyle hizmet sözleşmesi feshedilen sözleşmeli personelin pozisyonları hariç olmak üzere, bu pozisyonlar boşaldığında herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilecektir. Bu personellere iş sonu tazminatı ödenmeyecek, ancak yeni pozisyonlarında hizmet süreleri iş sonu tazminatına esas alınacak.

Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Raportörü ve Cumhurbaşkanlığı Raportör Yardımcısı unvanlı kadrolarda personel istihdam edilebilecektir. Bu personelin mali ve sosyal hakları, TBMM Yasama Uzmanı ve Yasama Uzman Yardımcılarına uygulanacak ödemelerle aynı usul ve esaslar çerçevesinde belirlenerek ödenecek.