Deri ihracatı kritik süreçte! Avrupa’ya bedavaya bile satamıyor

KEMAL ÖZKURT - Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (EDMİB)’nin 2023 yılı mali genel kurul toplantısı Ege İhracatçı Birlikleri bina Ege İhracatçı Birlikleri Konferans Salonu’nda gerçekleşti. Türkiye’de ihracatın en kıdemli sektörlerinden olan, emek yoğun sektörlerden deri ve deri mamulleri sektörü, yüksek enflasyon ve düşük döviz kurları nedeniyle zor bir süreçten geçiyor. 2023 yılında ihracatı yüzde 9,5’luk erimeyle 2 milyar 56 milyon dolardan 1 milyar 860 milyon dolara düşen Türk deri ve deri mamulleri sektörü, 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 28’lik ihracat kaybı yaşadı ve ihracatı 568,6 milyon dolardan 409,5 milyon dolara geriledi. Dilek ve temenniler kısmında açıklamalarda bulunan Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birlikleri Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Zandar, Deri ve deri mamulleri sektörünün 2019’dan 2022 yılına kadar ciddi bir ilerleme kaydettiğini fakat 2023 yılının başlarında Avrupa’da ve ülkemizde yaşanan ekonomik sıkılaştırma sebebiyle kan kaybettiğini belirtti. 2024 yılının ilk 3 ayında kötü gidişatın devam ettiğini ifade eden Zandar, “2024 yılının ilk 3 ayına bakacak olursak pek çok neden sayılabilir ama şu an öyle bir noktaya geldik ki bedava mal versek kimsenin mala ihtiyacı olmayan bir döneme girdik diyebiliriz. Geldiğimiz noktada Ege Bölgesi’nde deri ve deri mamulleri eksi yüzde 28’de Türkiye’de bu rakam yüzde 32 civarında” dedi.

BEDAVA MAL SATSAK ALAN OLMAYACAK

Deri ve deri mamulleri sektörünün 2019’dan 2022 yılına kadar ciddi bir ilerleme kaydettiğini fakat 2023 yılının başlarında Avrupa’da ve ülkemizde yaşanan ekonomik sıkılaştırma sebebiyle kan kaybettiğini belirten Zandar, “2019’dan sonra pandemi sürecine giren dünya bir anda tedarik sürecinde sorun yaşamaya başladı. Türkiye gerçekten çok iyi bir hamle yaptı, kur da o zaman çok iyi gitti ve Avrupa bölgesinde ihtiyaç olan ürünü zamanında teslim etmeyi başararak ihracat rekorları kırmaya başladı. Sadece ayakkabıda değil deri mamulleri konfeksiyon gibi her sektörde Türkiye Avrupa’nın ve Rusya’nın en önemli tedarikçisi olma yolunda büyük bir adım attı. 2023’de ne oldu peki? 2023 yılında küresel bir kriz başladı. Finansman sorunu, Merkez Bankası ekonomiyi yavaşlatma uğruna faiz arttırımlarına gitmeye başladı. Rusya’nın da almış olduğu kararlar doğrultusunda 2022’ye göre yüzde 5’lik bir azalma gerçekleşti. Bu Ege Bölgesi için geçerli rakamlar. Biz de firmalar olarak biraz rahat davrandık. Farklı bir Pazar arayışına gitmedik. Avrupa kapı komşumuz, fuarlarına katıldığımız hızlı iş yaptığımız bir Pazar olduğu için. 2024 yılının ilk 3 ayına bakacak olursak pek çok neden sayılabilir ama şu an öyle bir noktaya geldik ki bedava mal versek kimsenin mala ihtiyacı olmayan bir döneme girdik diyebiliriz.  Avrupa’da ciddi bir finansal sıkılaşma var. Finansal sorunlar olduğu için de firmalar sattıkları kadar mal almaya başladıklarına bu pay her geçen azalmaya başladı. Geldiğimiz noktada Ege Bölgesi’nde deri ve deri mamulleri ihracatı eksi yüzde 28’de. Türkiye’de bu rakam yüzde 32 civarında” diye konuştu.   

BU FİYATLARLA İHRACATIN ARTMASI MÜMKÜN DEĞİL

Sektörde yaşanan sorunların devam edebileceğini belirten Zandar, “Bu sorunların daha da kötüye gitme ihtimali var. Özellikle önümüzdeki 3 aylık süreçte. Çünkü sezonluk çalışıyoruz. Yaz ve kış dönemi deri ve deri mamullerinde önemli olan sezonlar. Kışlıklarla ilgili olan satışların sonuçları önümüzdeki 3 ay içinde belli olacak. Biz yanlış mı yaptık? Hayır tabi ki de yanlış yapmadık. Şu anda İspanya’da İtalya ve Portekiz’de ki üreticileri aynı tabloyla karşı karşıya. Önümüzdeki dönemde ne yapacağımız belli ama maalesef elimizde en büyük koz olan kur kozunu da kaybettik. Bu maaliyetler Portekiz’le bile yarışamaz hale geldik. O yüzden tercih edilme noktasında işler açıldığında piyasalar mal aramaya başladığında biz tercih edilecek miyiz  onu önümüzdeki iki aylık süreçte göreceğiz. Çünkü her kaybettiğimiz 6 ay sektörden yüzde 30 40 götürmeye devam edecek. Biz dakikalık değil sezonluk iş yapıyoruz. Kaçırdığımız her sezon bize 6 aya mal oluyor. Talep azlığı nedeniyle biz bu sezonu kaybettik. Talep arttığı anda fiyat için kapımıza geldiklerinde biz bu sefer çok pahalı kalacağız çünkü şu anda kur konusunda ciddi bir dengesizlik var. Bu maaliyetlerle, bu fiyatlarla ihracatı arttırmamız mümkün değil” dedi.

HEDEF SUDİ ARABİSTAN PAZARI

Konuşmasının sonunda 2024 yılı için hayata geçirmeyi planladıkları projeleri açıklayan Zandar, şu ifadeleri kullandı;

“EXPO Riva fuarımız Haziran ve Ocak 2025’de aynı şekilde devam ediyor. Yunanistan B2B programımız var. Yunanistan baktığınızda rakamsal anlamda çok büyük bir pazar değil ama özellikle deri konfeksiyon deri mamulleri anlamında çok turistik bir ülke. Bu bağlamda özellikle deri konfeksiyon firmalarız ve saraciye firmalarımız bir organizasyon yapmak istiyoruz. Öte yandan, Sudi Arabistan B2B planı yaptık ama burası enteresan bir pazar. Bu pazarın önemli olduğunu düşünüyoruz.  Yeni kraldan sonra çok ciddi bir ekonomik değişime gidiyor. Çok ciddi bir turizm merkezi haline dönüşecek. Biz de ne yapabiliriz diye çalışamaya başladık. Orada B2B organizasyonu yapan birkaç firmaya görüştük ama çok bir geri dönüş alamadık. Çünkü böyle bir organizasyon çok fazla yapılmadı. Biz bunları araştırırken karşımıza bir organizasyon çıktı. Ağustos ayında yapılacak bir fuar var. En azından hızlı bir şekilde yeni pazar arayışında olan firmalarınızın ilgilenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü Sudi Arabistan önümüzdeki 5 yıl içinde yüzde 6’lık bir büyümeyle en hızlı büyüme kaydedecek ülkelerden biri.”