Su haktır, satılamaz!

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası (GMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Uğur Toprak, 22 Mart Dünya Su Günü dolayısıyla açıklama yaptı. Suyun sadece bir gıda değil, hava ve toprak gibi canlı yaşamının en temel öğelerinden biri olduğuna dikkat çeken Toprak, “Su kaynaklarının sürdürülebilirliği tüm canlılar için olmazsa olmazdır. Hayatın devamı için çok önemli olan su, dolaşım ve sindirim sistemlerinin sağlıklı çalışması ve toksik birçok maddenin vücuttan atılmasında önemli rol oynar. Güvenli su, gıda güvenliğinin ve gıda güvencesinin olmazsa olmaz koşullarının en önemlisidir. Yeterli ve güvenli suyun olmadığı koşullarda tarımsal üretimin yeterliliğinden, gıda güvencesinden ve gıda güvenliğinden söz edilemez” ifadelerini kullandı.

2 MİLYAR İNSAN KİRLİ SU KULLANIYOR

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2018 verilerine göre dünyadaki insanların; 5,2 milyarının güvenli suya erişebilirken en az 2 milyar insanın ise kirlenmiş su kullanmakta olduğunu belirten Toprak, “Her yıl yaklaşık 842 bin kişi kirlenmiş kullanım ve içme suyu ve yetersiz hijyenin sebep olduğu ishal, vb. hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmektedir. Bunların 361 bini ise 5 yaş altı çocuklardır. 159 milyon kişi hiçbir işlem görmemiş dere, göl, vb. gibi su kaynaklarını kullanmaktadır. Ayrıca, 2025 yılı itibariyle dünya nüfusunun yarısının su fakiri alanlarda yaşayacağı öngörülmektedir” şeklinde konuştu.

HERKESE GÖREV DÜŞÜYOR

Su kaynaklarının korunmasında tüm kullanıcılara görev düştüğünü ifade eden Toprak, bunları şöyle sıraladı: “Su tasarruf özelliği olan armatür, makine, cihaz vesairenin tercih edilmesi, konut ve işletmelerde kullanılan suyun arıtılıp tekrar kullanılabilir hale getiren tesislerin sayısının artırılması, tarım arazilerinin, park, bahçe vesairenin sulanmasında damla sulama metodunun kullanılması, yeraltı sularının sulama, kullanma gibi amaçlarla bilinçsizce tüketiminin ve içilebilir su kaynaklarının kirletilmesinin önüne geçilmesidir.”

TÜKETİCİLER DİKKAT ETSİN

Güvenli suya ulaşımda tüketiciye düşen görevlere de değinen Toprak, tüketicilerin yapması gerekenleri de şöyle dile getirdi: “Konut ve iş yerlerindeki su depolarının sıklıkla temizlenmesi, konut ve işyerlerinde kullanılan sebil ve damacanalar ile damacanalarda kullanılan pompaların etkin bir şekilde ve düzenli olarak temizlenmesi, pet şişelerdeki ve damacanalardaki suların güneş ışığına maruz bırakılmaması, direkt ağız teması ile tüketilen şişe suların açıldıktan ve içilmeye başlandıktan kısa bir süre içerisinde tüketilmesi, suya olan güvensizlik nedeniyle kullanımı artan su arıtma cihazlarının pazarlanması esnasında tüketiciye bilgilendirmeler konusunda yanlış yönlendirmeler yapılmaması; bakım temizlik, filtre değişimi gibi konuların çok önemli olduğunun unutulmaması gerekmektedir.”

DENETİMLERİN ETKİNLİĞİ TARTIŞMALI

Şehirlerde belediyeler tarafından sağlanan şebeke suyunun her zaman ücretli olduğunu ve toplumun buna alıştırıldığını belirten Toprak, açıklamasını şöyle sonlandırdı: “Oysa su haktır. Belediye tarafından sağlanan şebeke suyuna güvensizlik nedeniyle tüketiciler daha fazla ücret ödemeyi göze alarak damacana veya pet şişelerde su tüketimine yönlenmektedir ve bu alandaki denetimlerin etkinliği de tartışmalıdır. Suyu ticari bir meta haline getirip para ile alınır satılır yapmak insanlık değerlerine aykırıdır. Kamu yöneticileri halkın güvenli suya ulaşmasını sağlamakla yükümlüdür. Hava gibi yaşamsal önemi olan sudan kar edilmesi anlaşılabilir ve adil değildir. Yeni serbest piyasa eğiliminin bir aktörü olan özelleştirmeye, su ticarileştirilerek alet edilemez.”