Siyanür nedir? Siyanür ne için kullanılır? Siyanür zehirlenmesi nasıl olur?

Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan olan Çöpler Madeni'nde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait, maden ocağının dışında kalan bir alanda meydana gelen toprak kayması sonucunda, işçilerin toprak altında kaldığı ifade edildi. Olayın yaşandığı bölgede, söz konusu Anagold Madencilik’e ait olduğu iddia edilen siyanür atıkları tespit edildi. Peki, Siyanür nedir? Siyanür ne için kullanılır?

SİYANÜR NEDİR?

Siyanür, C≡N grubu olarak adlandırılan, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren kimyasal bileşiklere verilen genel bir terimdir. Bu kimyasal yapı aynı zamanda siyano grubu olarak da anılmaktadır. Endüstriyel kullanımlar için üretilen siyanürler, hem organik hem de inorganik çeşitleri içermektedir.

Potasyum siyanür gibi çok zehirli inorganik siyanürler ve düşük toksisiteli asetonitril (metil siyanür) gibi organik siyanürler, bu kimyasal grubun örnekleridir. Önemli bir nokta olarak, her siyanür türü yüksek oranda zehirli olmayabilir.

SİYANÜR NE İÇİN KULLANILIR?

Sanayi sektöründe, genellikle taşıma ve saklama güvenliği nedeniyle tercih edilen toksik sodyum siyanür ve trityum siyanür tuzları, demir-çelik ve maden endüstrisi gibi çeşitli sektörlerde kullanılmaktadır. Ayrıca, gaz halinde depolanan hidrosiyanik asit (HCN, hidrojen siyanür), akrilik lif, plastik üretimi ve sentetik kauçuk uygulamalarında sıkça tercih edilmektedir.

Bugün, farklı endüstri sektörlerinde çeşitli siyanür türleri kullanılmaktadır. Kimyasal üretim endüstrisi, naylon, poliamit, akrilik ve plastik üretim sanayilerini içermektedir. Ayrıca, madencilik sektöründe altın ve gümüş liç proseslerinde de siyanür kullanımı yaygındır.

SİYANÜR ZEHİRLENMESİ NASIL OLUR?

Günümüzde, sigara dumanına ve yangınların dumanına maruz kalmak en yaygın tehlikeler arasında bulunmaktadır. Siyanür, kanda bulunan methemoglobin'e geri dönüşümsüz bir şekilde bağlanarak etki gösterir. Bu özellik nedeniyle kan, dokulara oksijen sağlayamaz, bu da hipoksiye yol açarak nihayetinde hipoksik şok ve ölüme sebep olabilir.

SİYANÜR NE RENK OLUR?

Hidrojen siyanür gazı, keskin ve acıbadem kokulu, renksiz, aynı zamanda son derece zehirleyici ve yüksek derişimde yanıcı-patlayıcı özelliklere sahip bir gazdır.