Brüt maaş nedir, brüt net maaş arasındaki farklar nelerdir?

Maaş konusu, çalışanların finansal planlamalarında kilit bir rol oynuyor ve birçok kişi için merak konusu olmaya devam ediyor. Görünen maaş miktarının ardındaki sır perde, brüt maaş ile net maaş arasındaki farktır. Bu fark, çalışanların eline geçen miktarın neden brüt maaşlarından daha düşük olduğunu anlamalarını gerektiriyor. İşte biz de bu noktada sizler için bürüt maaş nedir? ve brüt net maaş arasındaki farklar nelerdir? sorusuna haberimizin devamında yer verdik. Gelin birlikte bakalım.

BRÜT MAAŞ NEDİR?

Birçok çalışan brüt net maaşın ne olduğunu merak etmekte olup bu konuda brüt maaş ne anlama gelir? diye araştırmaktadır. Brüt maaş, bir çalışanın vergi, sigorta ve diğer yasal kesintilere tabi tutulmamış, saf ücretidir. Ancak çalışanın eline geçen net maaş, bu brüt maaştan çeşitli kesintilerin yapıldıktan sonra kalan tutardır. İşveren, çalışanın brüt maaşını belirlerken çeşitli yasal yükümlülükleri yerine getirir ve bu yükümlülükleri yerine getirirken işçinin brüt maaşından belirli oranlarda kesintiler yapar.

Bu kesintiler arasında genellikle şunlar bulunur:

Gelir Vergisi Kesintisi: Çalışanın gelir düzeyine göre belirlenen bir vergi oranı üzerinden brüt maaştan yapılan kesintidir.

SSK (Sosyal Sigorta Kurumu) Kesintisi: İşçi ve işveren arasında paylaşılan sosyal güvenlik primleri brüt maaştan düşülerek yapılır. Bu primler, emeklilik, sağlık ve diğer sosyal sigorta avantajlarını kapsar.

İşsizlik Sigortası Kesintisi: Bazı ülkelerde işsizlik sigortası fonuna katkıda bulunmak amacıyla brüt maaştan bir kesinti yapılır.

Özel Sağlık Sigortası veya Diğer Ek Kesintiler: Bazı durumlarda işveren, çalışana özel sağlık sigortası gibi ek avantajlar sunabilir. Ancak bu avantajlar için de brüt maaştan kesinti yapılabilir.

Gelir Vergisi Tevkifatı: Özellikle bazı ödemelerde, vergi daireleri tarafından yapılan tevkifatlar brüt maaştan düşülerek gerçekleştirilir.

İşveren, bu kesintileri yaptıktan sonra kalan miktar net maaşı oluşturur ve bu net maaşı çalışana öder. Bu nedenle, çalışanın aslında eline geçen net maaş, brüt maaşın bir bölümüdür ve bu kesintilerle birlikte vergi yükümlülüklerini yerine getirir.

NET MAAŞ NEDİR?

Net maaş, bir çalışanın ay sonunda elde ettiği gerçek nakit miktarını ifade eder. Brüt maaştan tüm vergi, sigorta ve diğer kesintiler düşüldükten sonra kalan tutarı temsil eder. Asgari geçim indirimi net maaş içinde otomatik olarak yer almaz; bu avantajı sağlayan işyerleri, asgari geçim indirimini net maaşa ekleyerek çalışanlarına ödeme yapar.

Net maaş, aynı zamanda çalışanın bir ay boyunca yaptığı fazla mesai ücretlerini içermez. İşverenler, fazla mesai çalışmalarının karşılığını hesaplayarak net maaşın üzerine bu ek ücretleri eklerler. Banka hesabınıza yatan ve günlük harcamalarınızı karşılamak için kullandığınız bu miktar, iş sözleşmesi öncesinde işverenle belirlenen asıl maaş miktarını temsil eder. Bu nedenle, mali planlamalarınızı yaparken ve finansal adımlarınızı atarken net maaşı göz önünde bulundurmanız önemlidir.

BİR İŞÇİNİN BRÜT MAAŞI NE KADAR?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun kararı doğrultusunda, 1 Ocak tarihinden itibaren 2024 yılında geçerli olacak asgari brüt ücret tutarı 20.002,50 TL olarak belirlenmiştir. Bu yeni asgari ücretle çalışan bir bireyin aylık brüt maaşı üzerinden yapılacak kesintiler şu unsurları içerecektir:

SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) İşçi Primi: Asgari ücret üzerinden hesaplanan işçi payı olarak SGK primi belirli bir oran üzerinden alınacaktır.

İşsizlik Sigortası Primi: İşsizlik primi, asgari ücret baz alınarak belirlenen bir oranda kesilecektir.

Gelir Vergisi: Gelir vergisi, asgari ücretin bulunduğu dilime göre hesaplanacak ve bu oranlar ülkenin vergi düzenlemelerine göre değişebilecektir.

Damga Vergisi: Bazı ülkelerde brüt maaş üzerinden damga vergisi uygulanabilir.

Bu temel kesintilere ek olarak, özel sağlık sigortası gibi ek ödemeler de söz konusu olabilir. 

BRÜT MAAŞ HESAPLAMA

Brüt maaş hesaplama süreci, bir çalışanın vergi, sigorta ve diğer yasal kesintilere tabi tutulmamış, saf ücretini belirleme adımlarını içerir. Brüt maaşı hesaplamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

Temel Brüt Maaş Bilgisi: İlk olarak, çalışanın temel brüt maaşını bilmek önemlidir. Bu miktar, işverenle yapılan anlaşmaya ve iş pozisyonuna bağlı olarak değişir.

Sigorta Primleri: Sosyal Sigorta Kurumu (SSK) ve diğer sigorta primleri, brüt maaştan düşülecek kesintiler arasında yer alır. İlgili ülkedeki sigorta oranlarına göre bu miktarı hesaplayabilirsiniz.

Gelir Vergisi Kesintisi: Çalışanın gelir düzeyine göre belirlenen gelir vergisi oranlarına göre brüt maaştan kesinti yapılır. Bu oranlar, ülkeye ve vergi dilimine göre değişkenlik gösterir.

Diğer Kesintiler: İşveren tarafından uygulanan diğer kesintiler de brüt maaştan düşülmelidir. Bu, özel sağlık sigortası, işsizlik sigortası gibi unsurları içerebilir.

Toplam Kesintilerin Hesaplanması: Yukarıdaki adımlardan sonra, sigorta primleri, gelir vergisi ve diğer kesintilerin toplamını alarak brüt maaştan çıkartılır. Bu, toplam kesintileri temsil eder.

Net Maaşın Belirlenmesi: Brüt maaştan toplam kesintileri çıkardıktan sonra elde edilen miktar, çalışanın net maaşı olarak bilinir.

Brüt maaş hesaplama işlemi genellikle net maaş ile çeşitli kesintilerin toplamını içerir. En basit haliyle, brüt maaş, net maaşa SGK primi, işsizlik primi, gelir vergisi ve damga vergisi eklenerek bulunur. Örneğin, 4.965,45 TL net maaş alındığında, buna SGK primi (840 TL), işsizlik primi (60 TL), gelir vergisi (126 TL) ve damga vergisi (7,56 TL) eklenerek çalışanın brüt maaşı 6.000 TL olacaktır.

Net maaş, çalışanın eline geçen saf ücreti temsil eder ve brüt maaştan yapılan çeşitli kesintilerle belirlenir. Vergi, sosyal güvenlik primleri gibi unsurlar genellikle bu kesintiler arasında yer alır. Ancak, bu tür hesaplamalar ülkeler arasında farklılık gösterebilir, bu nedenle ilgili yerel mevzuata dikkat edilmesi önemlidir.