Fırat ve Dicle’yi Süsleyen gerdanlık: GAP

NURETTİN BAKİ

Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve bu medeniyetlerin tamamını zengin tarım topraklarıyla besleyen Mezopotamya coğrafyasını, iki temel nehir Fırat ve Dicle suluyor. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ise yüzyıllarca güçlü akan bu iki nehri adeta bir gerdanlık gibi süslüyor. İşte tamda bu noktada kuraklık ve susuzluğun Mardinli çiftçilerin belini büktüğü bir dönemde bu iki nehrin suları bir kez daha imdada yetişiyor. Biz de bu özel yayınımızda GAP’ın bölgeyi, bölge insanını, tarımını nasıl şekillendirdiğini ve şekillendirmeye devam ettiğini aktarmaya çalışacağız. Öncelikle proje 9 ili kapsarken, yaklaşık 1 milyon hektar alanda sulama yapılıyor. Son olarak da Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde yürütülen GAP kapsamında Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünce yapılan çalışmalarla 221 kilometre uzunluğundaki Mardin-Ceylanpınar Ana Kanalı'nın yapımı tamamlandı. Bundan sonraki süreçte suyun Mardin ovasını sulaması için projenin tamamlanması hayati önem taşıyor. Zira Mardin Ovası’nın sulanmasıyla birlikte hem Mardinli üreticiler hem de Türkiye tarımı çok büyük kazanç sağlamış olacak.

1 MİLYON HEKTARLIK ALANDA SULAMA

Cumhuriyet tarihinin en büyük kalkınma projelerinden birisi olarak nitelendirilen GAP tarımdan sanayiye, ulaşımdan yenilenebilir enerji ve sosyal yatırımlara kadar 32 yıldır bölgenin kalkınma lokomotifi olarak yörenin gelişmesine katkı sağlamayı sürdürüyor. Proje alanı Fırat-Dicle Havzası ile yukarı Mezopotamya ovalarında yer alan 9 ili (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak) kapsayan GAP, başta bağlı olduğu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere birçok ilgili bakanlığın yatırımlarının bölgeye ulaşmasında koordinasyon görevi üstleniyor. Temel hedefi sahip olduğu kaynakları değerlendirerek, yöre halkının gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmek olan projeyle, bölgenin ekonomik gelişme ve sosyal istikrarının güçlenmesi sağlanıyor. Proje kapsamında sulama ve hidroelektrik enerji üretimine yönelik 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ile şu anda yaklaşık 1 milyon hektar alanda sulama yapılıyor. Projenin, enerji santrallerinin toplam kurulu gücü 7476 megavat olup, yılda 27 milyar kilovat saat enerji üretimi planlanmıştır. Enerji projelerinde gerçekleşme ise yüzde 92'ye kadar çıktı.

ÇİFTÇİNİN GELİRİ ARTACAK

Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde yürütülen GAP kapsamında Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünce yapılan çalışmalarla 221 kilometre uzunluğundaki Mardin-Ceylanpınar Ana Kanalı'nın yapımı tamamlandı. Fiziki gerçekleşmenin 80'e ulaştığı depolama ve sulama inşaatlarının tamamlanmasıyla 1 milyon dekarı aşkın tarım arazisi peyderpey Fırat Nehri'nin suyu ile sulanacak. Böylece bölgede yılda 2-3 ürün yetiştirilebilecek, çiftçinin geliri artacak. Proje 100 bini aşkın kişiye iş imkanı sağlayacak.