Ev sahipleri dikkat! Kiracılara tebligat gidiyor, kira kontratı ve banka dekontu talep ediliyor

Kira gelirlerinin vergi dışı bırakılmasını önlemek amacıyla başlatılan çalışma çerçevesinde, vergi daireleri belirlenen adreslere tebligat gönderiyor. Tebligatı alan kiracılar, vergi dairelerine başvurarak gerekli bilgileri veriyor ve bu bilgiler elektronik ortama aktarılıyor. Yapılan kontrollerin ardından beyannamelerinde uyumsuzluk tespit edilen veya hiç beyanname vermeyen mükelleflere karşı yasal işlemler başlatılacak.

Mersin Emlakçılar Odası Başkanı Mehmet Sinan Canpolat, kirada konutları olan mülk sahiplerinin gelir beyannamelerini mart ayında verdiklerini belirtti. Canpolat, kira gelir vergisi ile ilgili Maliye Bakanlığı'nın başlattığı çalışmayı hatırlatarak, bu uygulamanın Mersin'de de gerçekleştirildiğini açıkladı. Kent genelinde tebligatların dağıtılmaya başladığını vurgulayan Canpolat, "Mart ayı sonunda verilecek kira beyannamelerinin tespitiyle ilgili kentimizde de kiracılara tebligatların gönderildiğini ve Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Denetim Koordinasyon Müdürlüğü'ne davet edildiklerini duyuyoruz. Kiracılara, ikamet ettikleri süre, kira miktarı, kira artışı ve ödemelerin nasıl yapıldığı gibi bilgiler soruluyor" şeklinde konuştu.

Kendilerinin de sürece katkı sağladığını belirten Canpolat, vergilerin devlet gelirlerinde önemli bir kaynak olduğunu vurguladı. Kirada konutu bulunan mülk sahiplerinin herhangi bir cezai işlemle karşılaşmamak için kira gelir vergisi beyannamesini zamanında vermelerini önerdi. Canpolat, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

"Hükümetimiz her konuda ivedilikle çalışmalar yürütüyor. Maliye Bakanlığımız da kira gelir vergilerinin ödenmesi noktasında çalışmalarına hız verdi. Türkiye genelinde gerek meslektaşlarımızdan, gerek meslektaşlarımızın kiraya verdiği kiracılar aracılığıyla mülk sahiplerinin mart ayı sonunda ödenecek kira gelir beyannamesinin verilmesi noktasında her türlü platformu deniyorlar. Kirada konutu olan mülk sahiplerimizin de herhangi bir cezai işleme maruz kalmaması için Maliye Bakanlığımız ile görüşerek, onların da bilgisini alarak en azından bu konuda duyarlı olup işlemlerini yönetmeleri gerekiyor."

EMEKLİLER BAZI VERGİ KALEMLERİNDEN MUAF

Emeklilerin vergi açısından bazı konularda muafiyetlerinin olduğunu belirten Canpolat, "Bilindiği üzere, emekliler bazı vergi kalemlerinden muaf tutuluyorlar. Örneğin, çevre temizlik vergisi ve emlak vergisi gibi konularda emeklilerimiz, sahip oldukları bir konutta muafiyet hakkı elde ediyorlar ve bu vergileri ödemezler. Ancak, kira gelir vergisi beyannamesi ile ilgili olarak emeklilerin bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini vurgulamak isterim. Çünkü kira gelir vergisi beyannamesi için bu tür bir muafiyet söz konusu değildir. Dolayısıyla, emeklilerin bu konuda yanlış bir algıya kapılmamalarını ve olası sıkıntılarla karşılaşmamalarını tavsiye ederim" şeklinde konuştu.

FİİLİ İNCELEMELER YAPILACAK

Öte yandan, Bakan Şimşek'in belirttiğine göre, kira geliri elde edebilecek potansiyele sahip yaklaşık 4,5 milyon konut analiz edilmiş ve kiralık olarak kullanıldığı tespit edilen adreslerde fiili incelemeler yapılacak. Bu çerçevede, vergi dairesi tarafından kiracılara bir görüşme talebi içeren tebligatlar gönderildi. Gönderilen yazıda 'kira ödemesi ile ilgili olarak görüşme talep edildiği' belirtildi ve kiracılardan görüşmeye gitmeden önce kira sözleşmesi, banka ödeme dekontu ve mevcut ise emlakçı bilgileri istendi. Ancak kiracılar görüşmeye gitmek zorunda mı, eksik bilgi beyan edilirse bir cezası var mı, uygulamanın amaçları nelerdir gibi konularla ilgili Arabulucu Avukat Umut Metin ve Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı önemli açıklamalarda bulundu.

Arabulucu Avukat Umut Metin'in açıklamaları şu şekilde: "Şu anda Türkiye genelinde tüm illerde konutlara yönelik kira gelirinin doğru bir şekilde beyan edilip edilmediği konusunda bir çalışma yürütülüyor. Kiracılara görüşmeye davet yazıları gönderilerek, belki de banka üzerinden yapılan ödemelerin eksik veya fazla beyan edildiği fark edilmesine rağmen, bu durumun gerçek nedenini öğrenmek için kiracılardan da bilgi alınabiliyor.

Burada vergi dairesinin amaçladığı şey, yanlış bir beyanda bulunmamak ve vergi kaybını önlemektir; çünkü yanlış beyanlarda bulunanlara vergi kaybının 1 katı kadar ceza uygulanabilir. Bu nedenle, doğru ve dürüst beyanda bulunmayı teşvik etmek için vatandaşlar görüşmeye çağrılmaktadır.

Görüşmeye gitmek zorunlu değildir; ancak gitmek, kiracının kendi faydasına olabilir. Kiracı, yazılı beyanda bulunmadan da bu işlemi gerçekleştirebilir. Ancak, tavsiyem, böyle bir davete icabet etmenin ihtiyaca yönelik olduğudur. Kira beyanlarında eksiklik olabileceği düşünülerek, bu tür davetlere olumlu yanıt vermek önemlidir.

Muvazaalı kira sözleşmeleri olabilir. Önemli olan vatandaşın, vergi dairesi aracılığı ile kendisine yaptığı bildirime karşı icap ederek görüşmeye gitmesi, vergisel beyanında eksiklikler varsa bunu doğru hale getirmesidir.

AMAÇ NE?

Bu, cezalandırıcı bir yaklaşımdan ziyade vergilendirmenin doğru şekilde yapılabilmesi için gerekli bilgiye erişimin sağlanmasıdır. Görüşmeye gitmemek, vergisel sorununuzu çözmüş olmaz. Kiracı da olsa, vatandaşın görüşmeye katılması ve gerçek kira bedelini ifade etmesi önemlidir. Bu şekilde vergilendirmenin doğru ve adil bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanır.

Doğru kira sözleşmesinin sunulması oldukça önemlidir. Sistem, "Biz yanlış beyanda bulunan kiracıları mülk sahiplerini bulalım, hepsini cezalandıralım" şeklinde bir yaklaşımı benimsememektedir. Yapılmak istenen, ülke genelinde kira gelirlerine ilişkin doğru beyanda bulunma kültürünü geliştirmektir. Bu nedenle, doğru bilgilerin beyan edilmesi ve kira sözleşmelerinin doğru şekilde ibraz edilmesi teşvik edilmektedir. Bu sayede vergilendirmenin adil ve doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Kamunun kaynağa olan ihtiyacının arttığı bu dönemde, vatandaşların vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek için dürüst davranmaları gerekmektedir. Vergi dairesi, kendi görevi gereği, vergi mükelleflerinden doğru beyanda bulunmalarını sağlamak amacıyla görüşmeler düzenlemektedir. Bu süreçte, vatandaşların vergi yükümlülüklerini eksiksiz ve doğru bir şekilde yerine getirmesi, ülkenin ekonomik sağlığı için önemlidir.

Özelmacıklı'nın konuşması şu şekilde: "Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yaptığı açıklamaların piyasada sonuçları görülmeye başladı. Tapu ve nüfus verilerinin incelenmesi sonucunda kira geliri elde etme potansiyeline sahip yaklaşık 4.5 milyon konutun analiz edileceği ifade edilmişti.

HANGİ EVRAKLAR İSTENİYOR?

İstenilen evraklar arasında taraflar arasında yapılmış kira sözleşmeleri, banka ödeme dekontları ve IBAN bilgileri gibi belgeler talep edilmektedir. Bu belgeler, kiracılardan talep edilen bilgilerdir ve görüşmelere katılmaları beklenmektedir. İstatistiklere göre, yaklaşık 7 milyon kiracı bulunmaktadır. Gelir ve yaşam koşulları araştırma sonuçlarına göre, 2022 yılında konut mülkiyet durumu incelendiğinde, hanehalkının yaklaşık %27'sinin kiracı olduğu görülmektedir. Ancak, bu noktada, 7 milyona yakın kiracı içerisinde beyanname veren sayısının oldukça az olduğu gözlemlenmektedir.

2024 yılı Ocak ayında Gelir İdaresi Başkanlığı'nın verilerine göre ülkemizdeki gayrimenkul sermaye iradı sayısı 2 milyon 223 bin seviyesindedir. Bu durumda, yaklaşık 4.5 milyona yakın mükellefin beyanı verilmemiş görünmektedir. Bu, vergi beyannamelerinin düzenli olarak verilmediğini veya eksik verildiğini göstermektedir. Bu durum, vergi uyumunun artırılması ve vergi kaybının önlenmesi için daha fazla çaba gerektirdiğini göstermektedir.

Önemli bir husus, gelir vergisinin beyan edilmediğidir. Bu durum, denetimlerde oldukça önemli bir rol oynayacak ve hem istisnalardan faydalanılamamasına hem de geçmiş dönemlere ait ek vergi tahsilatına neden olabilecektir. Bu durum, vergi uyumunun sağlanması ve vergi kaçaklarının önlenmesi için önemli bir adımdır.

Vergi incelemesinin amacı, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve bunların tahsilini sağlamaktır. Vergi Denetim Kurulu'nun yaptığı araştırmalar sonucunda, herhangi bir inceleme veya denetim nedeniyle vergi incelemesi gereği ortaya çıkabilir.

KİRALAR BANKADAN YATIRILMALI

İş yeri ve konut kiralamalarına ilişkin yapılacak tahsilat ödemelerinin, gelir vergisi genel tebliğine göre banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle ibraz edilmesi zorunludur. Konutlarda, 500 TL ve üzeri kısa vadeli kiralamalarda tutara bakılmaksızın tüm kiraların banka üzerinden yatırılması gerekmektedir. İş yerlerinde ise miktar sınırlaması olmaksızın kiraların bankadan yatırılması gerekmektedir. Yatırılan paraların havale olması veya kredi kartı gibi yöntemlerle olması fark etmemektedir. Bu belgelerin ibrazı internet şubelerinden veya benzeri kanallardan alınabilir.

KİRACILARA CEZA KESİLİR Mİ?

Kiracının kiralarını belirtilen şekilde yatırmaması durumunda, her bir işlem için Vergi Usul Kanunu'nun 355. maddesine göre o yıl için belirlenen miktardan az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilebilir. Örneğin, 10 bin TL kirası olan bir yerin kirasını bankadan yatırmamak için kiracılara burada yüzde 5, yani 500 TL ceza kesilebilir.