DİSK’ten asgari ücret açıklaması: En az memur maaşı dikkate alınarak hesaplanmalı

DİSK’ten yapılan açıklamada asgari ücretin hanede iki çalışan olduğu varsayımıyla, en az yoksulluk sınırının yarısı kadar olması gerektiği belirtildi. Türk-İş tarafından yapılan açlık-yoksulluk sınırı araştırmasına göre, kasım ayında yoksulluk sınırı 66 bin 976 TL olarak açıklanmıştı. Bu verilere dayanarak, DİSK’in 2024 yılı için talep ettiği asgari ücretin yaklaşık 33 bin 500 TL olması gerektiği hesaplanıyor.

İşte DİSK’ten madde madde asgari ücret açıklaması;

“1.ASGARİ ÜCRET DEĞİL TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KAPSAMI GENİŞLETİLMELİ

Asgari ücret civarında çalışanların kapsamı çok yüksektir ve asıl mesele asgari ücretle çalışanlarının kapsamını daraltmak ve ücret düzeylerini toplu pazarlıkla belirlemektir. Milyonların asgari ücrete mahkûm edilmemesi için Aralık 2024’te sadece asgari ücret değil, Türkiye’de sendikalaşma ve toplu pazarlığın kapsamını artıracak adımlar da ilan edilmelidir. Bunun için 6356 sayılı Kanun’da yer alan antidemokratik unsurlar, barajlar, engeller ortadan kaldırılmalıdır. Çalışma Bakanlığı sendikalara bizzat kendi verdiği toplu iş sözleşmesi yetkisine sahip çıkmalı; işverenlerin açtığı ve yıllar süren yetki tespit ve itiraz davalarının toplu is sözleşmesi sürecini durdurmayacağı, bekletici sebep olmayacağı açıklanmalıdır. Yine 6356 sayılı yasada yer alan teşmil mekanizması işletilmeli, 2025 yılında toplu iş sözleşmelerinin sendikasız işyerlerine de uygulanacağı işkolları duyurulmalıdır.

2. ASGARİ ÜCRETİN TESPİTİNDE ASGARİ ÜCRETİN ORTALAMA ÜCRET HALİNE GELDİĞİ DİKKATE ALINMALI

Asgari ücret ülkemizde en düşük ve istisnai bir ücret değildir ve hızla ortalama ücret haline dönüşmektedir. Asgari ücret, milyonların meselesidir. Asgari ücret tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.

3. ASGARİ ÜCRET ARTIŞINDA RESMİ ENFLASYON DEĞİL, KİŞİ BAŞINA GSYH ARTIŞI ESAS ALINMALI

Asgari ücret baskılanmış ve güdümlü resmi enflasyona göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına ekonomik büyüme asgari ücret artışında esas alınmalıdır.

4. ASGARİ ÜCRET YÜKSEK ENFLASYON KOŞULLARINDA YIL İÇİNDE TEKRAR BELİRLENMELİ

Yüksek enflasyon koşullarında yılda bir kez asgari ücret belirlenmesi çalışanları kayba uğratmaktadır. Bu nedenle enflasyon tek haneli oranlara düşünceye kadar asgari ücretin yılda birkaç kez belirlenmesi zorunludur.

5. ASGARİ ÜCRET BELİRLENİRKEN GEÇİM ŞARTLARI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI

Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki kişi çalıştığı varsayılarak, haneye en az yoksulluk sınırı kadar gelir girebilmesi sağlanmalıdır.

6. ASGARİ ÜCRET ULUSLARARASI KURALLARA UYGUN SAPTANMALI, İŞÇİNİN KENDİSİ VE BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU HANEHALKI BİRLİKTE HESABA KATILMALI

Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Konseyi standartları dikkate alınmıyor. Asgari ücret tespitinde işçinin ailesi hesaba katılmıyor. Asgari ücret tespitine ilişkin 131 sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır. Asgari ücret hesabında sadece işçinin kendisi değil, uluslararası standartlara uygun şekilde işçinin geçindirmekle yükümlü olduğu aile bireyleri de esas alınmalıdır.

7. ASGARİ ÜCRET SONRASI İLK GELİR VERGİSİ TARİFE ORANI YÜZDE 10’A DÜŞÜRÜLMELİ

Asgari ücrete sağlanacak vergi muafiyeti ve desteği yanında asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak oran yüzde 10’a düşürülmelidir. Böylece asgari ücrete yakın çalışan işçilerin daha az vergi vermeleri sağlanmalıdır.

8. GELİR VERGİSİ TARİFE DİLİMLERİ (ASGARİ ÜCRET ARTIŞINDAN AZ OLMAMAK KAYDIYLA) YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA ARTIRILMALI

Gelir vergisi tarife dilimleri adil biçimde düzenlenmediğinden çalışanların üzerindeki vergi yükü artıyor. Gelir vergisi tarife dilimleri, asgari ücret artışından az olmamak kaydıyla, yeniden değerleme oranında artırılmalıdır.

9. ASGARİ ÜCRET İSTİSNASI VERGİDEN DEĞİL, MATRAHTAN İNDİRİM YOLUYLA UYGULANMALI

Ücret gelirlerinin asgari ücret kadar kısmı gelir vergisinden istisna edilmiş olmasına rağmen istisna uygulamasının matrahtan indirim yerine vergiden indirim yoluyla yapılması nedeniyle ücretli çalışanlar asgari ücret vergi istisnasından gerektiği gibi yararlanamıyor. Asgari ücret vergi istisnası, vergiden değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalıdır.

10.İŞVERENLERE UYGULANAN 5 PUAN SGK PRİM DESTEĞİ ÇALIŞANLARA DA UYGULANMALI

Bütçeden karşılanan 5 puanlık SGK desteği halkın, emekçilerin vergileriyle işverenlerin finanse edilmesi anlamına gelmektedir. Bütçeden işverenlere 5 puanlık SGK prim indirimi sağlanmasına karşın aynı uygulama işçiler için söz konusu değildir. İşçiler için de 5 puanlık SGK prim desteği bütçeden/Hazine’den sağlanmalıdır.

11. ÇAĞ DIŞI DAMGA VERGİSİ KALDIRILMALIDIR!

Çağ dışı damga vergisi kaldırılarak ücretliler lehine bir düzenleme yapılmalı, böylece çalışanların gelirleri artırılmalıdır.

12. EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI ASGARİ ÜCRET DÜZEYİNE YÜKSELTİLMELİ

2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Yasa’dan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. Günümüzde emekli aylıkları Hazine tarafından karşılanan farkla 12.500 TL’ye tamamlanmaktadır. Emekli aylıklarında alt sınır geçmişte olduğu gibi asgari ücret olmalıdır.

13. ASGARİ ÜCRET BÜTÜN İŞÇİLER VE MEMURLAR İÇİN ORTAK SAPTANMALI

Devletin özel sektördeki işçilerle kamu işçileri ve kamu görevlileri arasında ayrım yapması Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Bu nedenle en düşük işçi, memur ile emeklilerin ücret ve maaşları aynı olmalıdır.

DİSK olarak asgari ücret tespit sürecinde masada olmamıza rağmen Türkiye’nin asgari ücretliler ülkesi olmaktan kurtulması için, insanca yaşanacak bir ücret için, gelirde adaletin, vergide adaletin, ülkede adaletin sağlandığı Emeğin Türkiye’si için işyerlerinden meydanlara emeğimize, ekmeğimize, memleketimize sahip çıkmaya devam edeceğiz”