Depremde 15 kişiye mezar olan apartmanın deprem raporu istinafta ‘tavsiye niteliğinde’ sayıldı

Ege Denizinde Seferihisar açıklarında, 30 Ekim 2020’de meydana gelen ve 117 kişinin hayatını kaybettiği 6.6 büyüklüğündeki depremde, İzmir’in Bayraklı ilçesindeki Doğanlar Apartmanında da 15 kişi yaşamını yitirdi, 12 kişi yaralandı. Depremin ardından başlatılan soruşturmada, binanın müteahhidi Çetin Doğan ve statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı tutuklandı. Sürveyan gösterilen Gündüz Uysal tutuksuz yargılanırken, yapı fenni mesulü Bedriye Işıldak ise firar etti. Hazırlanan iddianamede sanıklar hakkında, ‘Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olmak’ suçundan 22,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada İstanbul Teknik Üniversitesinden istenilen bilirkişi raporunda proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı ve sürveyan Gündüz Uysal’ın tali, müteahhit Çetin Doğan ve yapı fenni mesulü Bedriye Işıldak’ın asli kusurlu olduğu belirtildi. Geçtiğimiz hazirandaki duruşmada müteahhit Çetin Doğan 18 yıl ve statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı 12 yıl hapis cezasına çarptırılıp, tutukluluk hallerinin devamına karar verildi. Sürveyan Gündüz Uysal 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı. Firari sanık Bedriye Işıldak’ın dosyası ise ayrıldı.

İstinafa taşındı
Avukatların itirazları üzerine istinafa taşınan dosya hakkında İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, sanıkları yeniden yargılama kararı verdi. Geçen ay İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesindeki duruşmada esas hakkında mütalaa açıklandı. Savcı, sanıklar Çetin Doğan ve Gündüz Uysal hakkında temel ceza tayin edilirken uygun bir cezaya hükmedilmesi ve alt sınırdan fazla uzaklaşılması gerektiği gözetilmeden az ceza tayini yapıldığını, Mehmet Sedat Boyacı hakkında ise fazla ceza tayini yapıldığına kanaat getirdi. Esas hakkında mütalaasında Boyacı için tahliye talebinde bulunan savcı, sanıkların ‘Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olmak’ suçundan ayrı ayrı 22’şer yıl 5’er ay hapisle cezalandırılması talebinde bulundu. Mehmet Sedat Boyacı ise celsede ise yurt dışı çıkış yasağıyla tahliyesi talep edildi.

41 sayfalık gerekçeli karar
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesindeki karar duruşmasında yerel mahkeme tarafından 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezası verilen Gündüz Uysal, 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı. İlk mahkemede 12 yıl hapis cezası alan proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı’nın cezası 6 yıl 8 ay, 18 yıl hapis cezası ise alan binanın müteahhidi Çetin Doğan’ın cezası ise 15 yıla çevrildi. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, gerekçeli kararını açıkladı. 41 sayfalık gerekçeli kararda Doğanlar Apartmanı B Blok’un, projelendirmedeki eksiklikler, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, yapım denetimindeki yetersizlik nedeniyle yıkılmış olduğu, yapı betonarme projesinin 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’te tarif edilen tasarım kriterlerini tam olarak sağlamadığına vurgu yapıldı. İlk derece mahkemesinin olayın meydana gelmesinde sanıklardan müteahhit Çetin Doğan’ın asli kusurlu, statik proje müellifi inşaat mühendisi Mehmet Sedat Boyacı ile sürveyan inşaat teknikeri Gündüz Uysal’ın tali kusurlu olduklarının kabulünde ise isabetsizlik görülmediğinin altı çizildi.

“Raporlar bağlayıcılığı olmayıp tavsiye niteliğinde”
Sanık avukatlarının, 2018 tarihli Bayraklı Belediyesi Deprem Etüt Merkezi raporunda belirtilen hususlara rağmen bina yönetiminin herhangi bir tedbir almaması ve gerekli araştırmayı yapmaması nedeniyle müvekkillerinin eylemleri ile ölümler arasındaki illiyet bağının kesildiği yönünde savunmalara cevaba da kararda yer verildi. Daire, ‘Durum Tespit Tutanağı’ başlıklı bina deprem riski değerlendirme raporunun sonuç kısmında ‘Tespiti yapılan risklerin yapı açısından tehlikeli bir durum olup olmadığının netleşmesi için performans analizinin ve zemin etüt çalışmasının yapılması yapınız açısından iyi olacağı düşünülmektedir’ denildiğine vurgu yapıldı. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, ilk derece mahkemesinin Bayraklı Belediyesi ile yaptığı yazışmalardan anlaşıldığı üzere bu etüt merkezinin bağlayıcı nitelikte rapor tanzim etme yetkisi olmayıp talep üzerine binalar ile ilgili değerlendirmeler yaptığı, düzenlediği raporların bağlayıcılığı olmayıp tavsiye niteliğinde olduğunun altını çizdi. Söz konusu raporun, sanıkların binanın yapım aşamasındaki ve binanın deprem sırasında yıkımına yol açtığı anlaşılan kusurlarını ortadan kaldırmayacağına kanaat getirildi.
Daire, sanıklar hakkında adalet ve hakkaniyet kuralları uyarınca cezada orantılılık ilkesi gözetilerek alt sınırdan uzaklaşılmak suretiyle ceza tayininin isabetli olduğunun altını çizerken, Çetin Doğan ve Uysal hakkında alt sınırdan yeterince uzaklaşılmadan temel ceza tayini yapıldığını Mehmet Sedat Boyacı yönünden ise alt sınırdan fazlaca uzaklaşılmış olduğunu belirtti. Sanıklar Çetin Doğan ve Mehmet Sedat Boyacı yönünden tayin edilen temel cezanın bilinçli taksiri oluşturan eylemlerin nitelik ve niceliğine göre, yasal ve yeterli gerekçe gösterilmeden maddesi gereğince temel cezanın üst hadden arttırılmış olduğunun altı çizildi. İHA