Çocuk işçiler gelecekte şiddete eğilimli olabilir

AYSELİN UZUN-RÖPORTAJ

Dünyanın birçok yerinde çocuklar çok küçük yaşlarda çalışmak zorunda kalıyor. Bu durum en çok gelişmemiş ülkelerde görünürken, ülkemizde de birçok çocuk işçi bulunmakta. Çalışan çocukların eğitimlerine ve sosyal yaşamlarına zaman ayıramaması ve yaşına göre çok yüksek strese maruz kalmaları, ilerleyen yaşlarda büyük sorunlar ortaya çıkarıyor. Uzm. Pedagog / Çocuk Gelişimci/ Aile Danışmanı Sedat Baş, çocuk yaşta çalışmanın insan üzerinde etkisinden bahsederek “Çocuk; ruhsal, zihinsel ve duygusal olarak kötü bir gelişim gösterir. Bu çocuklar yetişkin olduğunda kendinden güçsüz olana şiddet uygular. Sonraki hayatlarında ya saldırgan bir kişiliğe ya da ürkek, sindirilmiş bir kişiliğe sahip insan tipine dönüşürler” dedi.

TACİZE UĞRAMAKTADIR                                             

Küçük yaşlarda ağır işlerde çalışmanın, çocuk psikolojisi açısından ne gibi tehlikeleri var?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2006 verilerine göre ülkemizde 958 bin çalışan çocuk bulunmakta. Çocuğun erken yaşlarda çalışması bütün gelişim evrelerini sekteye uğratıyor. Sosyal iletişimi kısıtlanmış, her gün uzun saatler çalışan çocukların ruhsal gelişimleri olumsuz etkileniyor. Nedeni ne olursa olsun çocukların erken yaşlarda çalışmaları, çocukların çocukluklarını yaşayamamalarına, eğitimden uzaklaşmalarına, küçük yaşta olgun gibi davranmalarına sebep oluyor. Böylelikle gelecekte, geçmişte çalışırken yaşadıkları olumsuz deneyimler zemininde biçimlendirmelerine yol açıyor. Çalışan çocukların bir kısmı işyerlerinde fiziksel, duygusal ve cinsel tacize uğramakta. Çalışma yaşamının getirdiği stresli durumlarla başa çıkma becerisi olmayan çocuklarda anksiyete ile başlayan psikolojik ve fizyolojik tepkiler, çocukların çaresizlik bıkkınlık ve monotonluk gibi duygusal durumlar yaşamalarına neden oluyor.

Çocuk yaşlarda çalışanları, ilerleyen yaşlarda ne gibi olumsuzluklar bekliyor?

Erken yaşta çalışan çocuklar daha erken yıprandığı için gelecekteki çalışma hayatlarındaki performanslarında azalma görülmekte. Erken yaşta çalışmanın baş sebebi yoksulluk ve gelir adaletsizliği olduğunu benimsediğimizde bu çocukların okul eğitimini de sonlandırdığı ve ileride niteliksiz emek gerektiren düşük işlerde çalıştıkları görülmekte.

GÜÇSÜZ OLANA ŞİDDET UYGULAR

Çocuklar çalışma ortamında mobbinge de uğruyor, hem çocuk yaşta çalışıp hem de kötü muameleyle karşılaşmaları, sonraki iş hayatında onları ne şekilde etkiler?

Çocukların yetişkinlere bağımlı olmaları boyun eğmeye uyum sağlamalarını da kolaylaştırır. Çocuk iş yerinin bir nesnesi haline gelir. Çocuk işvereni otoritesi olarak görmeye başlar. Çocuk çalıştıran işverenler çocuğu tanımaya çalışmaz; ona “kimliği belirsiz muamelesi” yapar. Böylece çocuk, işveren kendisine iş verdiğinde ve kendisine çok sert davranmadığında ona minnettar kalır. Sonuç olarak çocuk; ruhsal, zihinsel ve duygusal olarak kötü bir gelişim gösterir. Bu sebeple kadercilik oluşur. Çaresizlik ve boyun eğmeyi öğrenerek düşük benlik algısı gelişir. Bu çocuklar yetişkin olduğunda kendinden güçsüz olana şiddet uygular. Sonraki hayatlarında ya saldırgan bir kişiliğe ya da ürkek, sindirilmiş bir kişiliğe sahip insan tipine dönüşürler. Yapılan araştırmalarda çalışan çocukların ileride daha şiddete meyilli oldukları, bağımlılığın fazla olduğu, intihar girişimleri gibi davranışlar gözlenir.