Astronotlar uzaydan bakınca dünyanın hayranlık uyandırıcı, devletleri ayıran sınırların anlamsız kaldığı, harika bir mavi küre biçiminde göründüğünü söylüyor. Oysa dünya 208 farklı ülkeden oluşan, hala yüzlerce çatışmanın yaşandığı, tehlikelerle dolu bir yer. Keşke dünyamız uzaydan göründüğü gibi güllük gülistanlık olabilseydi.

Dünyanın nüfusu hızla artıyor, kaynaklar gittikçe daha kıt hale geliyor, iklim değişikliği artık iklim krizine dönüşmeye başlamış. Hayvan ve bitki türleri azalıyor, ormanlar yanıyor, salgın hastalıklar can alıyor, yoksulluk, açlık, kuraklık önlenemiyor. Atom enerjisini gizli ya da açık yollardan ele geçirmek isteyen ülkeler artıyor. Yapay zekanın doğru amaçlar için kullanılıp kullanılmayacağı bilinmiyor. Gelecekte ülkeleri yönetecek kişilerin doğru karar alabilecekler arasında seçilip seçilemeyeceklerinden kuşku duyuluyor.

Oysa insanoğlu ayrılıkları bir tarafa bırakıp birleşse, eldeki imkanlarla, bilim ve teknolojiyi kullanarak sorunları rahat rahat çözebilecek kudrette.

Dünyaya fizikçiler gibi baktığımızda, uçsuz bucaksız evrenin içinde yerkürenin meselelerinin çözümü için bilimin ve tekniğin ışığının ne kadar önemli olduğunu belki daha berrak görebiliriz. İşte James Webb teleskobu, yakaladığı fotoğraflarla evrenin ilk oluştuğu 13,8 milyar yıl öncesinin izlerine yaklaşmayı başardı. Bilimin sayesinde, içinde bulunduğumuz güneş sisteminin dört buçuk milyar yıl önce meydana geldiğini, yeryüzündeki ilk DNA molekülünün, yani canlı belirtisinin üç buçuk milyar yıl önce ortaya çıktığını biliyoruz.

Evet, bilime ve bilim insanlarına çok şey borçluyuz. Ünlü fizikçi Albert Einstein’ın 16 yaşındayken en büyük hayali, bir ışık huzmesine binip seyahat etmekmiş. Bu hayal onu meşhur izafiyet teorisine taşıdı. Madde ile enerjinin birbirine dönüşebileceğini, ışık hızının karesiyle kütlenin çarpımının enerjiye eşit olduğunu bulan odur. Einstein’ı dahi bir bilim insanı yapan neydi? En başta, sahip olduğu hayal gücüydü. Başkalarına anlamsız gelen düşüncelerin peşinden koşmasıydı. Sezgilerinin güçlü olmasının, her şeyin dışarıdan göründüğü gibi olmadığını algılayabilmesinin de önemli etkisi vardı.

Uzaydaki “Kara Delik” ve quantum mekaniği araştırmalarıyla tanınan, 2018 yılında vefat eden fizik ve astronomi bilgini Stephen Hawking, “Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar” kitabında, geçmiş yüzyılların aksine, bilim ve teknolojinin artık insanların günlük hayatının her alanına girmiş olduğunu, sorunların çok daha karmaşık bir hal aldığını, bunun için gelecek kuşakların ayakta kalabilmek için mutlaka bilimsel araştırmalara daha fazla zaman ayırmaları gerektiğini söylüyor.

Hawking, kitabında, bu dünyanın ileride yaşanamayacak hale gelmesi karşısında, insanoğlunun gelecekte önce Ay ve Mars’tan başlayarak, dünya dışında yaşam alanları kurmaya çalışmasının zorunlu hale gelebileceğini ileri sürüyor. Uçsuz bucaksız evrende bize benzer zeka sahibi varlıklar bulunup bulunmadığını henüz bilmiyoruz. Hawking, şu anda evrende bilinç sahibi tek yaratığın insanoğlu olduğunu, yani evrende olup bitenleri anlayıp kavrayabilme, değiştirme gücünün şimdilik sadece insanın elinde bulunduğunu belirtiyor.

Doğal olarak buradan çıkan sonuç; bilimin, teknolojinin ve özellikle son yıllarda ürkütücü ölçülerde gelişen yapay zekanın doğru amaçlar için kullanılması gerektiğidir. Yapay zekanın otonom silah sistemleri yapımında ya da “süper insanlar” yaratma gibi amaçlar doğrultusunda kullanılması, insan iradesinin dışında yanlış işler yapabilen bilgisayarlar icat edilmesi, şimdiden türlü endişeler uyandırıyor. Ancak internetin şimdiden bütün insanlığı dev bir ağ ile birbirine bağlamaya başlamış olması, önümüze sınırsız imkanlar da sunuyor. Bilim ve teknolojinin buluşları yararlı yönde kullanılırsa, bu dev ağla birlikte, barış ve kalkınma için insanlığın başaramayacağı şey yok gibi görünüyor.