Başkan Özgener’den MB çıkışı: En pahalı para, olmayan paradır!

NURETTİN BAKİ

İzmir Ticaret Odası (İZTO) nisan ayı olağan meclis toplantısı, İZTO Meclis Başkanı Selami Özpoyraz başkanlığında yapıldı. Ülke ve kent ekonomisinin yanı sıra dünyada yaşanan son gelişmelerin ele alındığı toplantıda sektörlerin sorun ve çözüm önerileri masaya yatırıldı. Meclis toplantısında konuşan İZTO Yönetim Kurulu Mahmut Özgener, kur korumalı döviz kurunda yapılan son değişiklikler sonucu firmaların yaşadığı sorunlara dikkat çekti. Başkan Özgener ayrıca, Merkez Bankası’nın ihracat bedellerinin en az yüzde 40'ının düzenleyen bankaya satılması zorunluluğu gibi uygulamalarını kabul etmediklerini ifade etti.

EKONOMİ İKİNCİ PLANA ATILDI

Seçimlerden dolayı ülke ekonomisinin ikinci plana atıldığını dile getiren Başkan Özgener, “Dünya piyasaları, ekonominin gelecekte yol alacağı boyutlara odaklanmışken; ülkemizde seçim gündemi ön plana çıktığı için ekonominin ikinci plana atıldığını ve gündemin kısa vadeli tartışmalar etrafında döndüğünü, çözüm için odaklanılması gereken asıl politikalar yerine detaylar üzerine yoğunlaşıldığını görüyoruz” dedi.
 

DEĞİŞİKLİLER FİRMALARI OLUMSUZ ETKİLİYOR
 

Kur korumalı mevduat hesaplarında yapılan değişikliler sonucu oluşan tabloda firmaların zarar ettiğini belirten Başkan Özgener, “Bu ay içerisinde, Yeni Ekonomik Program’la ortaya çıkan kur korumalı mevduatlarda önemli değişiklikler yapıldı. Türk Lirası mevduata geçişi özendirmek amacıyla Aralık 2021’de ortaya çıkarılan bu tasarruf aracıyla, Nisan ayı başına kadar üç ay vadeli ve politika faizi artı 3 puan primle mevduat toplanıyordu. 31 Mart’ta Resmî Gazete’de yayımlanan yeni bir düzenlemeyle hem faizde üst tavan hem de üç ay vade şartı kaldırıldı. Son iki haftada ise döviz alış-satış arasındaki marjın gittikçe arttığını, Merkez Bankası kuru ile serbest piyasa kurları arasında farkın açılmaya başladığını, bankaların alım-satım işlemleri arasında 1 liralık bir fark oluştuğunu görüyoruz.  1 liralık fark, alış-satış farkının yüzde 5 olması anlamına geliyor. Bu durum, ihracat karşılığı dövizi bozduran firmanın aynı zamanda dövizle ödeme taahhüdü veya döviz kredisi varsa, bankadan alacağı dövizin maliyetini artırdığından zarar etmesine neden oluyor ve döviz taahhüdünü kapatamıyor. İhracatçılarımızı doğrudan etkileyen bu gibi mevzuat değişiklikleri, ihracatçılarımızın işlerini sürdürmelerinde engel teşkil ediyor. Finansmana erişim ve döviz işlemlerinde serbest piyasa, serbest kur ve serbest kambiyo rejimine uygun olmayan uygulama ve işlemler yapılmakta. Özellikle de ihracatçılarımızı doğrudan etkileyen regülasyonlar, maalesef ihracatçılarımızı nefes alamayacakları noktaya getirdi” ifadelerine yer verdi.
 

MB’NİN SON UYGULAMALARI BELİRSİZLİĞİ ARTIRIYOR

Başkan Özgener, Merkez Bankası’nın ihracat bedellerinde yüzde 40 Merkez Bankası’na satış koşulu gibi uygulamaların belirsiz bir ortam yarattığına işaret ederek, “İhracat bedellerinin en az yüzde 40'ını düzenleyen bankaya satılması zorunluluğu uygulaması başta olmak üzere, dövize alım-satımına yönelik getirilen ve her geçen gün değişen uygulamalar; piyasalarımızı gereğinden fazla sıkıştırıyor ve kararlar piyasalardaki oynaklığı daha fazla artırıyor. Bildiğiniz üzere, 13 Haziran 2022'de İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Talimatı’nı güncelleyen Merkez Bankası, Türk Lirası cinsi reeskont kredisi kullanacak ihracatçılar için vadeleri uzattı, faiz oranlarını düşürdü ve ihracatçının "bir ay döviz almamayı taahhüt etmesi" zorunluluğunu getirdi. Buna göre, Türk Lirası reeskont kredilerinden yararlanmak için ihracat bedellerinde mevcutta uygulanan ‘yüzde 40 Merkez Bankası'na satış koşuluna ilave olarak, firma yine bu bedelin en az yüzde 30'unu bir bankaya satmayı da taahhüt edecek. Ayrıca, Merkez Bankasının bankalara dövizde işlem saati kısıtlaması getirmesini ve müşterileri için piyasadan saat 13.00’e kadar döviz alabilmelerine izin vermesini, tüm müşterilere her bankanın satabileceği toplam döviz miktarına banka bazında ayrı ayrı günlük limit getirilmesini son derece hatalı bir karar olarak değerlendiriyoruz. Bütün bu uygulamalar döviz işlemleri üzerindeki artan kısıtlamalara işaret ediyor ve belirsizliğin yarattığı güven ortamı ile ilgili önemli sinyaller veriyor” diye konuştu.

EN PAHALI PARA OLMAYAN PARADIR!

Konuşmasının devamında Başkan Özgener, “Dünya ekonomisi ile bütünleşme çabalarını sürdüren Türkiye’nin dış imajına zarar verebilecek ve serbest piyasa ekonomisinden adım adım uzaklaşma olarak algılanabilecek bu kararlardan bir an önce vazgeçilmesini bekliyoruz. İş insanları para, sermaye ve döviz piyasalarında her türlü işlemi serbestçe yaparak üretim, ihracat ve ithalat için gereken nakit yönetimini gerçekleştirmek zorundadır. Unutulmamalıdır ki; en pahalı para, olmayan paradır” dedi.