150 yıllık kara fırının bile beli büküldü

SULTAN GÜMÜŞ KAYA / ÖZEL HABER

Bu yıl 320 gram pidenin fiyatı 10 liradan satılırken, iftar sofralarında sıklıkla pideyi görmek ne yazık ki mümkün değil. Özellikle kalabalık aileler için pide almak daha da güç hale geldi. Asgari ücretle çalışan bir emekçinin pide kuyruğuna girmesi ise hayal oldu. Tüketici veryansın ediyor etmesine ama satıcının da hali ondan farklı değil. Geçen yıl yine aynı konuda maliyetleri öne süren fırıncılar, bu yıl da benzer bir dertten muzdarip…

Yaklaşık 150 yıldır Basmane’de ayakta durmaya çalışan tarihi kara fırın bile hem maliyetin hem de vatandaşın serzenişinin altında eziliyor. Fırın çalışanlarından Muhammet Öncel, “Maliyetler yükseldikçe biz belimizi doğrultamıyoruz. İşlerimiz düştü, bu durumdan elbette ki memnun değiliz” dedi. Ayakta durmakta güçlük çektiklerini kaydeden Öncel, fırıncıları kurtaracak en düşük pide fiyatının 15 lira olması gerektiğini söyledi. Bir başka fırın ustası Nurettin Kurum ise “Vatandaşlarımız da lütfen bizi anlayışla karşılasın. Tepkilerin de haklılar ama o tepkinin muhatabı bizler değiliz. Pideyi, ekmeği yapana dek bize gelen faturayı, ödediklerimizi bilmedikleri için kendilerince haklı bir tepki ortaya koyuyorlar” sözlerini kullandı.

KALABALIK AİLELER DOKUNMUYOR BİLE

20 senedir Kapılar semtindeki kara fırını işleten esnaf Nurettin Kurum, şu sözleri aktardı: “Ekmek ve Ramazan ayı dolayısıyla pide yapıyoruz. Pidenin maliyeti yüksek olduğu için bu sene normal olarak fiyatı da arttı. Bu nedenle satışlarımız da düşük. İnsanlar 10 TL’yi bir pideye vermek istemiyor. Hele ki kalabalık aileler dokunmuyor bile. Eski Ramazan aylarını düşünüyorum da şu an neredeyse pide satamıyoruz diyebilirim. Normal şartlarda 800 pide satarken şu an 600’ü anca buluyor. Vatandaşın alım gücüyle orantılı bir durum bu. Onlara da kızamıyorsun. Hem satan hem de tüketici kendince haklı. 320 gram pidemiz 10 TL. Geçen sene 6 TL idi ve gramajı daha yüksekti. Ben özellikle maliyetlere değinmek istiyorum. Fırıncılar olarak 10 TL bile bizi şu an ki durumda kurtarmıyor. Çünkü ciddi manada maliyetlerimiz yüksek. Onların üstesinden gelemediğimiz için zaten her sene ekmeğe, pideye zam geliyor. Faturasını bile sizlere gösterebilirim, un aldığınız zaman en az 400 lirayı gözden çıkarıyorsunuz.”

SU FATURASI 20 BİN, ELEKTİRK 40 BİN…

“Bir pide unu için 650 lira ödedik” diyen Kurum, “Vatandaş fiyatlara veryansın ediyor ama satıcıda maliyetten dertli. Tüketicilerden de tepki alıyoruz elbette. Fakat inanın elimizden gelen hiçbir şey yok. Pidenin fiyatının yüksek olmasını biz de istemiyoruz. Tek istediğimiz maliyetlerin düşürülmesi. Unun daha uygun fiyatlara gelmesi. Bir fırın dükkanına gelen elektrik, su, yakıt parasını da düşünürseniz 10 TL dahi kurtarmıyor. Maliyet yüksek olduktan sonra pide ya da ekmek fiyatını arttırsan ne olur? Pide fiyatını 15 TL’ye çıkarsan maliyetler de o ölçüde artacak. Bizim amacımız maliyeti düşürmek. Su faturamız 20 bini, elektrik faturamız ise neredeyse 40 bini buluyor” dedi.

MUHATABI BİZLER DEĞİLİZ

Esnaf Kurum, sözlerine şöyle devam etti: “Vatandaşlarımız da lütfen bizi anlayışla karşılasın. Tepkilerin de haklılar ama o tepkinin muhatabı bizler değiliz. Pideyi, ekmeği yapana dek bize gelen faturayı, ödediklerimizi bilmedikleri için kendilerince haklı bir tepki ortaya koyuyorlar. Susamı biz geçen seneye kadar 250 liraya alıyorduk şu an 600 lira. Yetkililerden daha doğrusu tüm sorumlulardan tek isteğimiz maliyetleri makul bir seviyeye indirmeleri. Elektriğin, suyun, yakıtın ve daha birçok şeyin indirimi sağlanırsa biz zaten üstesinden geliriz. Pide fiyatları normal, anormal olan maliyetler! 5 çocuk babasıyım. 7 nüfuslu bir evi geçindiriyorum ben. Burada çalışan onlarca elemanın maaşını, sigortasını yatırmaya çalışıyorum. Tüm bunları doğru düzgün yapabilmem için iyi bir kar elde etmem lazım. Fakat buna ne yazık ki izin verilmiyor.”

ZAMLARI KAFAMIZA GÖRE YAPMIYORUZ

Basmane’nin tarihi kara fırınında ekmek ve pide yapan bir başka esnaf ise “Yaklaşık 1896’dan beri bu fırın işletiliyor. 150 yıllık bir çınar. Her geçtiğimiz yıl biraz daha zorlanıyoruz. Maliyetler yükseldikçe biz belimizi doğrultamıyoruz. İşlerimiz düştü, bu durumdan elbette ki memnun değiliz. Geçen sene 350 gram pide 6 liraydı. Bu yıl ise 320 gramlık pide 10 lira. Her geçen yıl karımız düşüyor. Vatandaşlarımız artan maliyetleri ve bir fırın işletmesinin zorluklarını bilmediği için bizlere isyan ediyor. Zamları kendi kafamıza göre yaptığımızı söylüyorlar. Geçen yıl bir un çuvalı 350-400 lira arasındayken, bu yıl 650-700 lira. Girdi çıktı maliyetleri yükseldi. Faturalar, vergiler, çalışan işçinin sigortası… Böyle ilerledikçe bizler ayakta duramıyoruz” bilgisini paylaştı.

KÜÇÜK ESNAFIMIZ KEPENK İNDİRİYOR

Esnaf Öncel son olarak, “Vatandaşımız için her zaman en düşük fiyatı isteriz ama bu maliyetler karşısında kendimizi de düşünmek zorundayız. Ve bizi kurtaracak en düşük fiyat 15 lira olmalıydı. Fırıncılar için bir çözüm önerisi sunulmalı. Yoksa bu mesleği yapan birçok kişi kepenk kapatmaya devam edecek. Çünkü her geçen gün küçük esnafımız kepenk indiriyor. Bizler tarihi bir fırın işleten işletmeciler olarak ayakta durmaya çalışıyoruz. Millette haklı, biz de haklıyız. İşin içinden çıkamıyoruz. Bizi bu duruma getirenlerin şapkayı önüne alıp çözüm üretmesi lazım” dedi.