TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
SON DAKİKA
Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Şiirin değeri azalmaz

Şair Naci Gümüş ile şiir ve edebiyat üzerine söyleşimiz bugün de devam ediyor. Gümüş, son zamanlarda şair sayısın da bir azalma olduğunu ama bunun şiiri yere düşüremeyeceğini belirterek, şiirin okuyanı olmasa bile değerini kaybetmeyeceğini söyledi

Haber Giriş Tarihi: 15.09.2016 08:52
Haber Güncellenme Tarihi:
Kaynak: Haber Merkezi
ilksesgazetesi.com
Şiirin değeri azalmaz

ÖZEL RÖPORTAJ-TANER UYANIKER

Şiir, makale, hikaye, deneme, inceleme-araştırma yazıları ile tanınan Türkiye Yazarlar Birliği İzmir Şubesi Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda edebiyat üzerine yayın yapan Gönül isimli internet sitesinin kurucusu Naci Gümüş ile bir araya geldik. Edebiyat ve şiir üzerine güzel bir sohbet gerçekleştirdik.

Edebiyat üzerine konuşmamızda yayınevlerine sitemde bulunan Gümüş, yayın dünyasının ağırlıklı olarak ticari kaygılarla hareket ettiğini iddia ederek, “Yayınevleri popülarite arıyor. Çok satsın, çok satan istiyor. Meşhur isim arıyor, kalite değil. Çok yayıncı var lakin Türk edebiyatına ciddi anlamda hizmet eden yayıncı yok denecek kadar az” dedi.

Son zamanlarda Türkiye’de şair yetişmiyor diye bir kanı var. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Türk şiir tarihinde bu dönem hangi çağını yaşıyor?

Son zamanlarda iyi şairlerin yok denilecek kadar az olduğu doğrudur. Ancak şiir hiçbir zaman yere düşmez. Okuyanı olmazsa şiir değer kaybeder mi? Etkisi, gücü devam eder mi? Şiir şiirliğini sürdürür mü? Yoksa Âşık Veysel’in ‘Güzelliğin beş para etmez/Bu bendeki aşk olmasa’ dediği gibi, okuru olmazsa şiir hiç mi olur? Fakat böyle bir şey olmamıştır, olmayacağını da rahatlıkla söylemek mümkün. Duygular körelir, insanlık yok olursa böyle bir ihtimalden bahsedilebilir kuşkusuz. Bu ihtimali de ihtimal olmaktan çıkaran şiirdir belki. Şiiri doğuran öğelere baktığımızda belki kelimesini ortadan kaldırabiliriz. Nedir şiiri doğuran ve besleyen öğeler? Duygu, imge, esin, düş, hayal ve derin düşünce… Aşkı da en tesirli bir unsur olarak ayrıca ilave etmek gerekir. Geçtiğimiz süre zarfında meydanlarda tutulan demokrasi nöbetlerinde veya milletin “Direniş ve Diriliş” mitinglerinde şiir, gücünü tekrar gösterdi. Bence şiire yönelişi sağlayacak bir tesir bıraktı. Sezai Karakoç’tan, Arif Nihat Asya ve Mehmet Akif’ten nefis şiirlerle milletin milli ve manevi duyguları depreşti. Milli mücadele yıllarında ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarında devletin yeniden inşası zamanında da Mehmet Akif, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Süleyman Nazif, Necmettin Halil Onan’ın şiirlerinin millete verdiği dinamizm anılmaya değer. Bugün de yeni Türkiye’nin inşasında aynı olgu ile karşı karşıyayız.

BENİ EN ÇOK ETKİLEYEN ŞAİR SEZAİ KARAKOǒTUR

Sizi en çok etkileyen şair kimdir? Neden?

Beni en çok etkileyen şair Sezai Karakoç’tur. Ortaöğrenim sıralarında Fuzuli, Yahya Kemal, Ziya Gökalp ve Mehmet Akif’in etkisini yok sayamam. Sezai Karakoç şiiri ile lise öğrencisi iken tanıştım. Çok farklı şiirlerle buluşmuştum. Sade bir dil, akıcı bir üslup, gelenekten uzak durmayan modern şiir. Kültür ve medeniyetimizin ürünlerini, seslerini çağdaş yorumlarla, temiz bir Türkçe ile Hızır gibi fısıldıyordu sanki. Bahar yüzlü, ‘Anadolu tebessümlü’ bu güzel adamla ben 18 yaşında, O 36 yaşında iken tanıştım. Derin bir tefekkür, zengin bir kültür, hem doğuyu hem batıyı dilleriyle, medeniyetleriyle bilen bir bilge adam. Erdemli, onurlu…

Sezai Karakoç hem dünün, hem bugünün ve de yarının sesidir. Üç kuşağı etkilemiş yaşayan tek şairdir. Ve hala günümüzde geçmişten gelen sesi geleceğe taşıyan, kültür ve medeniyetimizin figürlerini, motiflerini en canlı şekilde sanatı ile muhafaza eden, şiirleriyle milletimizin hissiyatının tercümanı olan, huzur ve mutluluk yollarını, çıkış yolunu göstermeye çalışan Sezai Karakoç şairin ve şiirin görevini, işlevini bize gösteren en canlı örnektir.

BAZI KİTAPLAR ISMARLAMA YAZILIYOR

Türk edebiyatının durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle çok satan kitaplar üzerinden toplumun okumada ki seçiciliğine nasıl bakıyorsunuz?

Edebiyat; olay, düşünce, duygu ve hayallerin sözlü veya yazılı olarak güzel bir üslupla, estetik bir biçimde dile getirilmesidir. TDK sözlüğünde edebiyat; ‘Sanatça, yani insanda estetik duyguyu heyecana getirecek değerde meydana getirilmiş şiir, sahne eseri, hikaye, roman, söylev gibi nazım veya nesir halindeki eserlerin hepsi. Bu eserlerin yer aldığı sanat kolu’ olarak tanımlamaktadır. Edebiyat aynı zamanda bilimdir. Tarih, sosyoloji, felsefe, psikoloji ve coğrafya ile sıkı ilişkisi vardır. Günümüzde merkezde ve taşrada sayısız edebiyat dergisi yayınlanmaktadır. Edebiyat dergilerinin edebiyat sanatını sevdirmesi ve genç kabiliyetleri yetiştirici özellikleri vardır. Gerçekten de çok güzel sanat ve edebiyat dergileri yayınlanmakta lakin okuyucu sayısı çok sınırlı. Çok satan veya okunan edebi eserlere baktığımızda popüler kitapların revaçta olduğunu görüyoruz. Bunların bir kısmı ısmarlama yazdırılıyor. Çerez türünden gidiyor. Yayın dünyası ağırlıklı olarak ticari kaygılarla hareket ediyor. Popülarite arıyor. Çok satsın, çok satan istiyor. Meşhur isim arıyor, kalite değil. Çok yayıncı var lakin Türk edebiyatına ciddi anlamda hizmet eden yayıncı yok denecek kadar az.

Son yıllarda İhsan Oktar Anar’ın, Oğuz Atay’ın, Sabahattin Ali’nin keşfi, Türkiye Yazarlar Birliği’nin şair ve yazarlara verdiği değer, okuma yazma ile alakalı yaptıkları etkinlikler ve yayınlar umut vericidir. Bu anlamda TYB İzmir Şubesi de çok katkı sağlamaktadır. İzmir’de yaşayan şair ve yazarlarımızla tanışma, eserlerinin yazılış serüvenini dinleme, tanıtımını yapma, edebiyatçı akademisyenlerin edebi konularda söyleşide bulunmasına imkân hazırlamakta, özgün konuları gündemine taşımaktadır. Yönetim Kurulu üyelerimizin tanınmış yayınevleri olmasa da çok güzel kitapları yayınlanmaktadır. Ve bu eserler piyasada on binler satan kitapların fevkindedir. Mahir Adıbeş’in ‘Veliaht’ romanı, ‘Duvar’ hikâye kitabı, benim ‘Gün Batmadan ve Aşkın Gölgesinde’, Levent Ertekin kardeşimizin bir düzine yerel tarih araştırmaları külliyatı gibi.

Kitap kainatı yaratan yüce Allah’ın ezeli ve ebedi kelâmıdır ve doğduğumuz andan itibaren hayatımızı kuşatan bir sevgilidir. ‘Ikra’ bismi rabbikellezî halak.’ ‘Yaratan, insanı embriyodan yaratan Rabbinin adıyla oku! Öğren-öğret!’ bu itibarla kitap insanlığın en asil, en kıymetli buluşu. İnsanlığın kültür ve medeniyet tarihinin hafızası, muhafızı, söz ve yazının ölümsüz anasıdır. Üstat Cemil Meriç’in ifadesiyle; ‘Seçiş hürriyetimizin sınırsız olduğu tek dünya, kitaplar Dünyası’dır.

OKUMAMAK YAZARLIĞA İHANETTİR

Genç yazar adaylarına ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?

Öncellikle çok okumak. Okumadan yazmak iyi bir yazarlığa götüremez. Bence okumamak yazarlığa ihanettir. Doğu ve Batı klasiklerini okumak. Sanat ve edebiyat dergilerini takip etmek, abone olmak. İmla kılavuzunu kullanma alışkanlığını edinmek. Kelime defteri tutmak, okuma notları almak, günlük yazmak gerekir. Üstatları okurken kullandıkları üsluba, tekniğe dikkat etsinler. Yazdıklarını demlemeye bıraksınlar, bir müddet sonra tekrar okusunlar. Yerel ve evrensel değerler göz ardı edilerek de yazın olmaz. Gelenekten tümüyle kopan da kalıcı olamaz. Bir ağaç kökleri üzerinde yükselir, dal, budak verir.

Size 10 kitap seçin desem bu listeye neleri koyarsınız?

Zor bir soru. Zor çünkü sevgilim kitaptır. Kaç bin kitap okudum, kaç bin kitap satın aldım, hesabını ben de yapamıyorum. O kadar güzel kitaplar var ki… Ama zorunlu bir sıralama yapmam gerekirse ilk aklıma gelen eserlerden şöyle bir liste verebilirim:

1.         Gün Doğmadan -Sezai KARAKOÇ

2.         Yitik Cennet: Sezai KARAKOÇ

3.         Bir Ömür Boyunca: Refik Halid KARAY

4.         Minelhab İlelmihrap: Refik Halid KARAY

5.         Safahat: M. Akif ERSOY

6.         Zeytin Dağı: Falih Rıfkı ATAY

7.         Umrandan Uygarlığa: Cemil MERİÇ

8.         Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar: Stefan ZWEİG

9.         Dünün Dünyası: Stefan ZWEİG

10.       Yaşamımdan Şiir ve Hakikat : Goethe

Tabii bu listeye dâhil olmayan, çok beğeni ile okuduğum ve sevdiğim hiç olmazsa birkaç şair-yazar adını saymazsam vefasızlık olacak. Kim bunlar; Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Akif İnan, Erdem Bayazıt, Abdurrahim Karakoç, Necip Fazıl, Yahya Kemal, A. Nihat Asya ve Tanpınar. Klasiklerimizden Şeyh Galip, Baki ve Fuzuli. Günümüzde de yerli yabancı önemli eserler peyderpey yayınlanmaktadır. Amin Maalouf, Gabriel Garcia Marquez, Khaled Hossein okunabilir yazarlardır.

Naci Gümüş Kimdir?

Hayat öğrencisi mustarip, garip bir öğretmen emeklisi. Şiir yazan, acılarını içine akıtan, fikir çilesini yazıya döken, derin düşüncelerini psikolojik ve sosyolojik nedenlerle kendine saklayan sessiz, mahzun, duygulu, duyarlı bir insan. 1951 Ergani doğumlu. İlk, orta, lise ve Öğretmen Okulu’nu Ergani’de bitirdi. Lisansını Anadolu Üniversitesi Türkçe Bölümü’nde tamamladı. Hatay, Elazığ ve İzmir illerinde 15 yıl köy öğretmenliği yaptı. 1976 yılından bu yana İzmir ilinde değişik okullarda tam 44 yıl öğretmenlik ve idarecilik görevlerinde bulundu. Kültür, sanat ve edebiyat çalışmalarına ortaokul sıralarında başladı. Şiir, makale, hikaye, deneme, inceleme-araştırma yazıları ve desenleri; Türk Edebiyatı, Hisar, Fikir ve Sanatta Hareket, Mavera, Kırkikindi, Yağmur, Yeniden İnkişaf, İzmir İzmir, Yeni Dergi, Yediiklim, Ay Vakti, Kuşluk Vakti, Işığın Kaynağı ve Milli Eğitim dergilerinde; Ergani, Çiğli, (Yerel Gazeteler), Yeni Devir, Ortadoğu, Zaman ve Yeni Şafak gazetelerinde yayınlandı. Şiir, hikaye ve anı dallarında birincilik ödülleri aldı. 2000 yılında yayına soktuğum “Gönül Sitesi” isimli web sitesi de internet dünyasında önemli bir yere sahip. Işığın Kaynağı Dergisi’nin yayın kurulu üyesi ve daimi yazarlarından. 17 Ocak 1996 tarihinde İzmir Konak Zafer Müfredat Laboratuvar İlkokulu müdürü iken emekliye ayrıldı. Tam bir yıl aradan sonra sevdiği mesleğine açıktan atama ile yeniden başladı. 4 Ocak 2016 tarihinde, görevlendirilmeyle kurucu müdürü olduğu eğitim müzesinden ikinci kez yaş haddinden emekliye ayrıldı. Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) İzmir Şubesi’nin kurucu üyelerinden ve Yönetim Kurulu üyesi. Evli ve 3 çocuk babası, dört torun dedesi.

 

 

 

 

En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.