Kaynaşarak engelleri aşıyoruz

NİLGÜN TAZE - ÖZEL HABER

Tıpkı bir özel okul donanımına sahip olan Hasan Kaya İşitme Engelliler Erken Çocukluk Eğitim Birimi ve Özel Eğitim Anaokulu bugüne kadar uyguladığı eğitim teknikleri ile işitme engelli çocukların normal çocuklarla sağlıklı iletişim kurabilmesini sağlıyor.

Toplamda 60 öğrencisi bulunan okul her gün öğrencilerini ücretini devletin karşıladığı servis araçları ile evlerinden alıp tekrar evlerine bırakıyor.

İşitme engelli çocukların eğitiminde en önemli faktörlerin erken tanı, uygun cihazlandırma, aile eğitimi ve okul öncesi özel eğitim olduğunu belirten Hasan Kaya İşitme Engelliler Erken Çocukluk Eğitim Birimi ve Özel Eğitim Anaokulu Müdürü Sefa Çöllü, Türkiye’de az sayıda olan bu tür okulların yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi. Çöllü, “Bu çocuklarımızın okul öncesi özel eğitim almaları ve normal yaşıtları ile birlikte ilköğretim çağında kaynaştırılmaları dil gelişimlerini ve ilerideki yaşamlarını ciddi bir şekilde etkileyecektir. Hedefimiz çevremizde bizlerle sözel iletişim kurabilen, her alanda eğitim almış, özgüvenli, mutlu çağdaş insanlar yetiştirmek” dedi.

ERKEN EĞİTİM BİRİMİ

Okullarında 0-36 aylık çocuklar için Erken Çocukluk Eğitim Birimi bulunduğunu söyleyen Çöllü, “Erken çocukluk eğitimi yaş grubunu dolduran öğrenciler işitme engelli öğrencilerimizin anasınıflarına kayıt yapılmaktadır. İşitme engelli öğrencilerimizin velisinin istemesi ve rehberlik araştırma merkezinin onaylaması ve yönlendirme yapması halinde 69-81 aylık dönemde olanların kayıtları bir yıl süre ile uzatılabilmekte. Her yıl ekim ayında yapılan toplantı ile okul velilerimizden 5 kişilik okul aile birliği seçimi yapılmaktadır. Okul aile birliği gelir ve giderleri şeffaf biçimde her ayın sonunda okul girişindeki panoya asılarak yapılan her türlü nakdi yardım ve aidat ödemeleri Türkiye’de Eğitimin Finansmanı ve Eğitim Harcamaları Bilgi Yönetim Sistemi (TEFBİS) Sorgu Ekranı’ndan kontrol edilebilmektedir” açıklamasını yaptı.

ŞAHSEN MÜRACAT

3 yaşını doldurmamış işitme engelli öğrenciler için grup eğitimine başlamadan önce okula alıştırma çalışmaları yapıldığını açıklayan Çöllü, çalışma becerisini kazandırma ve dil ve işitme becerisini geliştirmek için bireysel eğitim verilmekte olduğunu da söyledi. Çöllü, “Öğrencinin bireysel eğitimden yararlanabilmesi için ikamet ettiği ilçenin rehberlik ve araştırma merkezine başvurarak inceleme sonucu, yerleştirme kararını okulumuza ulaştırması gereklidir. Öğrenci kaydı için veli okulumuza şahsen müracaat etmelidir. Kayıtlı öğrenciler erken çocukluk bireysel eğitim odasında, işitme engelliler sınıf öğretmeniyle bire bir eğitim alırlar. Eğitim saatleri öğrenci durumuna ve ihtiyacına göre haftada 3 saate kadar çıkabilir. Ayrıca okulumuzun öğrencilerinden Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Komisyonu’nca belirlenen öğrencilere bireysel eğitim verilmektedir” ifadelerini kullandı.

CİHAZLANDIRMANIN ÖNEMİ

Günümüz teknolojisi ile yeni doğan bebeklere bilgisayarlarla işitme testi yapılabilmekte olduğu bilgisini veren Çöllü şunları söyledi: “Bir işitme kaybı söz konusu ise erken teşhis tanı ve cihazlandırma yolu ile beyindeki işitme ve konuşma merkezlerinin işitsel uyaranlarla uyarılması sağlanır. İlk 6 ayda işitme cihazı kullanımı bebeğinizin konuşma ve dil gelişimini buna bağlı olarak zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimini olumlu yönde etkiler. Engeli fark edilemeyen bebeklerinse zihinsel, sosyal, ruhsal ve dil gelişimleri yavaşlar. 0-2 yaş çocuğunuzun konuşma ve dil gelişimi için en önemli dönemdir. Çocuğunuzun işitme kaybı olması ihtimalinden şüpheleniyorsanız çocuğunuza mutlaka işitme testi yaptırın.”

TEŞHİS VE TANI

Çocuğun teşhis ve tanısının doğru konulabilmesi için hastanelerin Kulak Burun Boğaz doktoruna kontrole götürülmesi gerektiğini söyleyen Çöllü, “Çocuğunuza hastanenin odyoloji ünitesinde işitme testi yaptırın. İşitme testi sonucu odyogram denilen bir grafik ile gösterilir. Bu grafik size çocuğunuzun işitme kaybının türü ve derecesi hakkında bilgi verir. 37-69 aylık işitme engelli öğrencilerimiz 5-6 kişilik sınıflarda işitme engelliler sınıf öğretmeni ve okul öncesi öğretmeninin gözetiminde bireysel farklılıkları dikkate alınarak hazırlanan BEP programları uygulanır. Okulumuzda ayrıca ters kaynaştırma uygulaması yani başka bir değişle işitme engelli öğrencilerimizin akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini bütün kademelerde sürdürme esasına dayanan destek hizmetleri verilir” şeklinde konuştu.

ANASINIFI PROGRAMI

İşitme engelli öğrencilerin engeli olmayan diğer öğrencilerle eğitsel ve sosyal olarak bütünleşmesini sağladıklarını açıklayan Çöllü, sınıflarının 48-66 aylık olmak üzere 12 ile 14 kişilik öğrenci mevcuduna sahip olduğunu söyledi. Sınıflarda öğrencilerin zengin öğrenme deneyimleri aracılığıyla sağlıklı büyümelerini sağladıklarını belirten Çöllü, “Bütün gelişim alanlarının desteklenerek en üst düzeye ulaşmasını, öz bakım becerilerini kazanmalarını ve temel eğitime hazır bulunmalarını sağlamak için eğitim –öğretim faaliyetlerini yürütüyoruz. Temel amaçlarımız arasında öğrencilerimizi beden, zihin ve duygu gelişimini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak, onları ilkokula hazırlamak, şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetiştirme ortamı yaratmak ve çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamaktır” dedi.

DOĞAL İŞİTSEL SÖZEL YÖNTEM

Çöllü, doğal işitsel sözel yöntemin öncelikle çocuğun ana dilini öğrenip, sözlü olan iletişimde cihazları ile duyup konuşarak anlaşmaya dayalı bir yöntem olduğunu açıklayarak, “Çocuklarımız normal akranları gibi Türkçeyi iletişim dili olarak akademik ve günlük hayatında kullanabiliyor. Bu yöntemle verilen eğitimde işaret dili yok. Çocuğa tamamen gördüğü ve yaşadığı olaylardan yola çıkılarak daha çok görsel malzemeler kullanılarak normal akranları gibi sözlü olarak kavram, sayı, renk ve yaşına uygun diğer kavramlar öğretiliyor” açıklamasını yaptı.

KARMA YÖNTEM

Çocuğun iletişim kurmasında hem konuşma hem de işaret dilinin kullanılmasına dayalı bir yöntem olan karma yöntemde öğrenciye verilen eğitimde yine görsel malzemelerin sıklıkla kullanıldığını belirten Çöllü şu açıklamaları yaptı: “Öğretmen derslerde öğrencilerin anlayabileceği yerlerde konuşup zorlandıkları yerlerde işaret dili kullanır veya her ikisini birden kullanır. Bu yöntem ile eğitim görecek çocuklar genellikle ağır işiten cihazından fayda sağlayamayan, sözlü iletişimi reddeden veya kullanamayan çocuklar için seçilir. Okulumuzda 3 yıl önce açılan işitme engeli-kaybı olmayan öğrencilerin devam ettiği sınıfımızda işitme engelli sınıfında ilk eğitimini tamamlamış öğrenciler kaynaştırma programına alınmaktadır. Burada normal yaşıtlarıyla iletişim kurarak sosyalleşmekte ve dil gelişimlerini doğal ortamında tamamlamaları amaçlanmaktadır.”

BİREYSEL EĞİTİM

Çöllü, işitme engelli öğrencilere sınıflarda verilen grup eğitimlerinin yanı sıra okulun bireysel eğitim öğretmeni tarafından öğrencinin ihtiyacına göre belirlenen program dahilinde bireysel eğitim verilmekte olduğunu söyleyerek, “Sınıf öğretmenleri tarafından eğitim-öğretim yılı başında yapılan bireysel program dahilinde bire bir eğitim verilmektedir. 0-3 yaş arası işitme engelli öğrencilere işitme engelliler öğretmenleri tarafından haftada belirlenen saatlerde erken çocukluk eğitimi verilmektedir. Bu eğitimlere veli ve çocuk birlikte alınmaktadır. Velinin çocuğuyla okul çağına gelene kadar evde yapacağı çalışmalar hakkında bilgi verilmektedir. Eğitim-öğretim yılı başında belirlenen program dahilinde öğrencinin devam ettiği sınıfın öğretmeni tarafından öğrenci velilerine verilen eğitimdir. Öğretmen veli işbirliği ve iletişimiyle çocuğa daha iyi eğitim- öğretim ortamları oluşturmayı amaçlar” şeklinde konuştu.

SAĞLIKLI BESLENME

Öğrencilerin sağlıklı beslenebilmesi ve doğru beslenme alışkanlıkları kazandırabilmek amacı ile kahvaltı vermeye başladıklarını açıklayan Çöllü, “Her sınıf, grup öğretmeni tarafından organize edilen bir ara öğün uygulaması yapmakta olup haftanın üç günü MEB tarafından yürütülen proje kapsamında okul sütü dağıtımı ve öğle öğünü bulunmaktadır. Öğle yemeği okulda hazırlanmayıp satın alma yoluyla okul dışından bir firma tarafından hazırlanmaktadır. Haftalık-aylık yemek listeleri öğrenci velilerine önceden dağıtılarak öğle yemeği öğretmenlerin kontrolünde toplu halde yenilmektedir” dedi.

GÜVENLİK

Çöllü okulun iki giriş kapısında güvenlik personelinin hizmet verdiğini açıklayarak şu ifadeleri kulandı: “Bu girişlerden biri personel girişi olarak kullanılırken diğer giriş öğrenciler tarafından kullanılıyor. Öğrenciler servis veya velileri tarafından okula getirilir ve nöbetçi öğretmenler tarafından okul öğrenci girişinde teslim alınırlar. Yine okul çıkışında nöbetçi öğretmen tarafından servis görevlilerine veya veliye teslim edilirler. İşitme engelli öğrencileri teslim alırken ve verirken işitme cihazları kontrol edilir ve imza altına alınır. Okulda güvenlik görevlisi bulunmasına rağmen bahçemiz ve tüm ortak alanlarımız kamera sistemi tarafından gözetlenmekte kayıt altına alınmaktadır. Okul çalışma saatlerinde velilerin yazılı özel izni dışında öğrencilerin okul dışına çıkmasına izin verilmez.”

OKUL TARİHÇESİ

15.07.2002 tarihinde ilgili kurumlar arasında yapılan bir protokol ile İzmir ili Karşıyaka İlçesi Belediyesi mülkiyetinde olan ve 49 yıllığına Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edilen okul, bakanlığın 16.09.2002 tarih ve 3816 sayılı oluruyla Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri genel Müdürlüğüne bağlı olarak okul öncesi eğitim çağındaki işitme engelli öğrencilere yönelik “Hasan Kaya İşitme Engelliler Erken Çocukluk Eğitim Merkezi ve Anaokulu” adıyla gündüzlü özel eğitim kurumu olarak Aralık 2002’de eğitim-öğretime başladı. 2013 yılında ise ismi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Hasan Kaya Özel Eğitim Anaokulu olarak değiştirildi.