Çeşme'deki tehlikeli atıklar için bertaraf uyarısı

E. ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

İzmir’in Çeşme İlçesi’nde kayalıklara oturan Panama bandıralı Lady Tuna gemisinden denize sızan 50 tona yakın yakıtın, Paşa Limanı ve Ilıca Yıldız Burnu kıyılarında oluşturduğu kirliliği temizleme çalışmalarına başlandı. Temizlik çalışmalarının 2 ay kadar süreceği tahmin ediliyor.

Ciddi bir kirlilik oluşturan yakıtın uzman temizlik ekipleri tarafından denizden ve kıyıdan toplandıktan sonra nasıl bertaraf edileceği ise büyük önem taşıyor. Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, kirlilik doğru şekilde temizlenmezse ve işlemler bilime uygun gerçekleştirilmezse çok daha ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınacağını dile getirdi. Kınay, tehlikeli atıkların yönetmeliğe uygun olarak lisanslı bertaraf tesislerinde bertaraf edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

KAYBEDİLEN HER GÜN KİRLİLİK ARTIYOR

Kazanın ardından yaşanan yakıt kirliliğinin deniz ekosisteminde ciddi sorunlara yol açtığını belirten Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, “Olayın gerçekleştiği gün odadan ilgili arkadaşlarımız Çeşme’de yerinde incelemeler yaptı. İlgili kurumlardan yapılan çalışmalara yönelik bilgi ve belge talebinde bulunduk. Süreci büyük titizlikle takip ediyoruz. Belgeler elimize geçtiğinde çalışmaların boyutuyla ilgili ayrıntılı değerlendirme yapmamız mümkün olacak. Petrol kirliliği, deniz ekosisteminde çok ciddi sıkıntıya yol açmış durumda. Temizlik çalışmaları şuan kıyı şeridinde devam ediyor. Çalışmaların hızlı bir şekilde diğer yerlerde de sürdürülmesi gerekiyor. Bu da belli bir süre alacak. Ancak maalesef kaybedilen her gün o bölgelerin kirlilikten daha çok etkilenmesi demek. Kazanın ardından daha fazla zarara uğranmaması için birtakım çalışmalar yapılıyor ama büyük bir çevresel kirlilik var ortada. Deniz ekosisteminin etkilenmesi söz konusu ama şu an karaya ulaşmış bir kirlilik de var” diye konuştu.

KİRLİLİK DAHA FAZLA BOYUTTA OLABİLİRDİ

Kirlilik doğru şekilde temizlenmez ve işlemler bilime uygun gerçekleştirilmezse çok daha ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınacağını dile getiren Kınay, şunları kaydetti: “Havanın soğuk olması dolayısıyla kirlilik çökelmiş durumda bu yüzden çok fazla yayılamadı. Hava sıcak olsa kirlilik çok daha fazla boyutta olabilirdi. Ancak doğru şekilde temizlenmezse ve bu temizleme işlemi bilime uygun olarak gerçekleştirilemezse çok daha ciddi sorunlarla karşı karşıya kalacağız. Önlemlerin çok daha hızlı bir şekilde alınması ve bu kirliliğin buraya kadar yayılmaması gerekirdi. Bu gibi kaza durumlarında nasıl müdahale edilmesi gerektiği ilgili mevzuatlarda önceden belirlenmiştir. Hemen bir acil müdahale ekibi oluşturulup gerekli işlemlerin vakit kaybedilmeden yapılması gerekiyordu. Fakat ya yeterli ekipmanların olmaması ya da başka eksikliklerle bu kirliliğin yayıldığını gördük.”

ATIKLAR NASIL BERTARAF EDİLECEK?

Temizlik işlemleri tamamlandıktan sonra tehlikeli atıkların yönetmeliğe uygun olarak lisanslı bertaraf tesislerinde bertaraf edilmesi gerektiğinin altını çizen Kınay, “Kazanın olduğu yerle kirliliğin kıyıya vurduğu alanı düşünürsek yaklaşık 8-10 kilometrelik bir mesafede kirliliğin yayıldığını ve kıyıya kadar ulaştığını görüyoruz. Bu kirliliğin boyutlarının ne olduğu, nereye ne miktarda kirlilik ulaştığı ayrıntılı analizlerle belli olacak. Kaza olduğu anda ilk etapta hapsedilmesi önemliydi. Ekosisteme etkisini sıfırlamak mümkün değildir ama yayılmasını önleyerek zararın büyümesini engelleyebilirdik. Bu anlamda hem denizdeki canlılar, deniz ekosistemi ve deniz suyuyla ilgili çok ciddi sıkıntı var. Kıyıda da büyük bir kirlilik var. Bu nedenle çalışmaların hızlı ve düzgün bir şekilde bitirilmesi önemli. Bir taraftan da temizlendiği söylenen malzemenin yine uygun bir şekilde bertaraf edilmesi gerekiyor. Çünkü bunlar da tehlikeli atıklar. Gördüğümüz kadarıyla ekipler bunları çuvallara ve koruyucu varillere dolduruyorlar ama bunların yönetmeliğe uygun olarak lisanslı bertaraf tesislerinde uygun koşullarda bertaraf edilmesi lazım. Buradan alınıp başka bir yerde kontrolsüzce bertaraf gerçekleşirse o zaman kirliliği başka bir noktaya taşımaktan başka bir işe yaramamış olur” diye konuştu.

ÖNLEMLERİN ÖNCEDEN ALINMIŞ OLMASI GEREKİRDİ

Bölgenin bir turizm alanı olduğu, çok sayıda balık çiftliklerinin bulunduğu ve özel bir deniz ekosistemine sahip olduğuna dikkat çeken Kınay, dolayısıyla olası bir kaza durumunda ekiplerin anında olaya müdahale edebilmesi için tüm önlemlerin önceden alınmış olması gerektiğini ifade etti. Yönetmeliğe göre bölgede şuan bir komisyon kurulduğunu söyleyen Kınay, komisyonda liman başkanı, belediye, kaymakamlık, sahil güvenlik, çevre il müdürlüğü, denizcilik bakanlığı gibi kurumların temsilcilerinin yer aldığını belirtti. Komisyonun temizlik çalışmasıyla beraber oluşan zararın ne boyutta olduğu, nasıl ortaya çıktığı, bunun nasıl temizlendiği ve maddi boyutlarıyla ilgili çalışmaları yürüttüğünü kaydeden Kınay, “İl müdürlüğünün açıklamalarına baktığımızda temel nokta; 18 Aralık’ta meydana gelen kazanın ardından temizlik çalışmasının 6 gün sonra başlayabildiği dolayısıyla bu arada kirliliğin yayıldığı… Bu bölge bir turizm alanı ve çok sayıda balık çiftlikleri var. Deniz ekosistemi de özel bir ekosistem. Dolayısıyla olası kaza ekiplerinin hazır olması ve anında müdahale edilebilecek şekilde tüm önlemlerin hazır olması gerekiyordu. Ancak yaşanan olayda gördük ki burada mutlaka bir eksiklik var ki bu temizlik çalışmasıyla bu kadar büyük ölçekte uğraşmaya çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.